Lý do Mỹ không thể giúp Ukraine thắng cuộc chiến với Nga

Ngày 24/4 khi ký gói viện trợ trị giá 61 tỷ USD bị trì hoãn từ lâu cho Ukraine, Tổng thống Biden nói rằng, mặc dù “đó là một con đường khó khăn… nhưng chúng tôi đã làm được”. Ông cho biết gói viện trợ vũ khí sát thương mới dành cho Ukraine “sẽ làm cho nước Mỹ an toàn hơn cũng như sẽ làm cho thế giới an toàn hơn”.

Các phương tiện truyền thông Mỹ đã ca ngợi gói viện trợ mới sẽ cho phép Ukraine quay trở lại phản công vào năm 2025.

Tổng thống Volodymyr Zelensky cũng tuyên bố: “Tôi nghĩ sự hỗ trợ này sẽ thực sự tăng cường sức mạnh cho các lực lượng vũ trang (Ukraine), tôi cầu nguyện và chúng ta sẽ có cơ hội chiến thắng”. 

Tuy nhiên, nhiều quan chức Ukraine và các nhà phân tích quân sự cũng bày tỏ quan ngại rằng, tiền và vũ khí của Mỹ không đủ để giúp Ukraine "lật ngược tình thế" để đánh bại Nga.

Một quan chức cấp cao của Ukraine nhận định, gói viện trợ của Mỹ “sẽ giúp Ukraine làm chậm bước tiến của Nga, nhưng không ngăn chặn được họ”.

Một nhà phân tích quân sự Ukraine bình luận với Financial Times rằng, “viện trợ do Mỹ cung cấp chỉ giúp câu giờ cho chúng tôi và Liên minh châu Âu”.

Một nhà phân tích quân sự khác chỉ ra rằng, ngay cả với gói viện trợ mới, “Nga vẫn sẽ có lợi thế về pháo binh".

Vào tháng 12/2023, Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Ukraine lúc đó là Valerii Zaluzhny đã chia sẻ với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin về việc Ukraine phải cần bao nhiêu viện trợ để đánh bại Nga. Và rõ ràng đó không phải là 61 tỷ USD. Đó là 350-400 tỷ USD. 

Vì thế, có thể hiểu lý do tờ The Economist bình luận thẳng thừng rằng “mặc dù gói viện trợ mới sẽ tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine, nhưng nó không đủ để giúp nước này chiếm lại thêm bất kỳ lãnh thổ nào đã mất vào tay Nga”.

61 tỷ USD là một số tiền lớn nhưng chỉ một phần nhỏ trong số đó sẽ được sử dụng để mua vũ khí mới cho Ukraine và cũng không đủ để thay đổi kết quả lâu dài tất yếu của cuộc chiến.

Trong số 61 tỷ USD đó, 8 tỷ USD sẽ được dành để duy trì khả năng thanh toán của chính phủ Ukraine. 11 tỷ USD được dành riêng để hỗ trợ các hoạt động quân sự hiện tại của Kiev. 23 tỷ USD là để bổ sung vào kho dự trữ vũ khí của Mỹ đã bị suy giảm vì số vũ khí đáng kể đã được gửi tới Ukraine. Như vậy chỉ còn lại khoảng 14 tỷ USD để mua vũ khí cho Ukraine. 

Và đáng ngại hơn có những báo cáo cho rằng, vì phương Tây đơn giản không có và không thể sản xuất đủ đạn pháo nên gói viện trợ có thể thiếu thứ vũ khí mà Ukraine cần nhất.

Ngay cả khi gói viện trợ quân sự giúp Ukraine cầm cự thêm vài tháng - hoặc thậm chí một năm - thì Nga vẫn vượt trội hơn so với phương Tây về đạn pháo, vũ khí và thiết bị.

Sau đó sẽ thế nào? Liệu nước Mỹ dù Tổng thống là ông Biden hay ông Trump, có sẵn sàng trao gói hỗ trợ 61 tỷ USD khác (nhưng vẫn không bao giờ đủ!) cho Ukraine? Liệu trận chiến viện trợ ở Quốc hội Mỹ những lần tới có dễ dàng hơn lần gần đây không khi nhiều người hiểu rõ viện trợ có thể thay đổi được tình hình hiện tại trên chiến trường nhưng không thể thay đổi được kết quả lâu dài của cuộc chiến.

Theo Antiwar, không thể phủ nhận gói viện trợ mới của Mỹ sẽ thay đổi tình hình hiện tại trên chiến trường Ukraine. Nó sẽ kéo dài chiến tranh và rõ ràng, kéo dài sự đau khổ của Ukraine. Chỉ có điều nó sẽ không làm thay đổi được một thất bại không thể tránh khỏi của Ukraine.

Nếu chính sách đối ngoại của Mỹ thực sự hỗ trợ Ukraine, quan tâm đến lợi ích của Ukraine chứ không phải lợi ích của Mỹ và mục tiêu làm suy yếu nước Nga, thì Mỹ sẽ ngừng hy sinh mạng sống của người Ukraine. 

Theo Antiwar, khi đó, Mỹ mới có thể nghiêm túc bắt đầu thúc đẩy một giải pháp ngoại giao, thay vì ngăn chặn nó đồng thời những khoản viện trợ sẽ được sử dụng vào mục đích tốt đẹp, thiết thực hơn là giúp Ukraine phục hồi sau chiến tranh chứ không phải là để mua vũ khí và tiếp tục góp phần vào sự tàn phá của đất nước này.