Miễn học phí cho trẻ 5 tuổi: Chân đế vững chắc cho công tác phổ cập

Thêm sức hút trẻ đến trường

Chuẩn bị tựu trường, vợ chồng chị Lê Cẩm Vân (TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hoá) lại cuống quýt lo các khoản đóng học đầu năm cho 4 con (hai con học tiểu học và 2 con lớp mầm non 5 tuổi).

Chị Cẩm Vân tâm sự: “Vợ chồng đều làm nghề tự do, thu nhập không ổn định bởi vậy đầu mỗi năm học rất vất vả khi lo các khoản chi phí đóng góp, mua sách vở, bút mực, quần áo cho con. Năm nay, khi nghe thông tin trẻ mầm non 5 tuổi được miễn học phí cả gia đình mừng vô cùng. Đối với nhiều người, mức học phí này không quá lớn nhưng với gia đình tôi, mọi khoản chi đều nhân đôi, do đó miễn học phí sẽ bớt áp lực”.

Với chị Vy Thị Dịp (huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn), miễn học phí cho trẻ mầm non 5 tuổi là chính sách nhân văn đáng hoan nghênh trong giáo dục. Như vậy, trẻ vùng nông thôn, gia đình khó khăn cũng an tâm đến trường. Đối với các tỉnh miền núi như Lạng Sơn miễn học phí, công tác phổ cập giáo dục mầm non cũng dễ hơn. Nhà trường, thầy cô thuận lợi trong công tác vận động trẻ đến trường.

Anh Vương Hoàng Bình - phụ huynh trú tại TP Thủ Đức (TPHCM) có con năm nay vào lớp Lá một trường mầm non trên địa bàn chia sẻ: “Đầu năm học, nhiều chi phí phải lo nên gia đình khá chật vật. Nghe tin tháng 9 tới đây, trẻ 5 tuổi học mẫu giáo không phải đóng học phí, tôi rất mừng. Số tiền để đóng học phí sẽ chuyển sang mua sữa hoặc đồ dùng học tập cho con”.

Trú tại bản Hộc (xã Tà Hộc, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La), anh Lò Văn Đạt cùng vợ thuê mặt bằng làm quán ăn tại thành phố Sơn La 5 năm nay. Thu nhập kiếm được, trừ chi phí mua thực phẩm kinh doanh, phục vụ sinh hoạt, gia đình anh chẳng dành dụm được bao nhiêu. Anh chị phải cân đối chi tiêu để trả tiền thuê mặt bằng kinh doanh và chi phí học hành cho hai con gái học mầm non.

Anh Đạt chia sẻ: “Nghe thông tin trẻ mầm non 5 tuổi được miễn học phí, tôi rất mừng. Đây là tin vui đối với những gia đình có thu nhập thấp. Bớt đi khoản học phí thì các cháu sẽ có thêm hộp sữa, cái áo...”.

Cô Phạm Bích Ngọc - Hiệu trưởng Trường Mầm non xã Tà Hộc, huyện Mai Sơn cho hay: “Tà Hộc là xã vùng 3 đặc biệt khó khăn của huyện, nơi đây 100% đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống người dân khó khăn thiếu thốn. Chúng tôi rất vui khi biết từ 1/9, tất cả trẻ 5 tuổi ở các trường mầm non công lập được miễn học phí. Điều này sẽ trợ lực lớn giúp chúng tôi làm tốt công tác duy trì sĩ số học sinh, nhất là với trẻ mẫu giáo 5 tuổi. Đây cũng là năm học quan trọng, để trẻ đảm bảo đạt các tiêu chí theo bộ chuẩn, sẵn sàng bước vào lớp 1”.

Chính sách nhân văn

Bà Đặng Thị Cẩm Tú - Trưởng phòng Giáo dục Mầm non, Sở GD&ĐT Đà Nẵng nhận xét, có 2 thời điểm các trường mầm non công lập bị “hụt” sĩ số học sinh ở lớp 5 tuổi. Đó là đầu năm học và sau Tết Nguyên đán. Thời điểm này, nhiều phụ huynh cho trẻ nghỉ học ở trường mẫu giáo để tập trung học chữ trước khi vào lớp 1.

Hầu hết trường mầm non công lập thực hiện tốt quy định không dạy trước chương trình cho trẻ mẫu giáo. Nhưng không ít trường tư thục “xé rào” dạy chữ cho trẻ 5 tuổi. Sự “cạnh tranh” giữa trường mầm non tư thục trong dạy chữ, cùng các lớp dự thính nở rộ với mức học phí tương đương với khi trẻ học mẫu giáo đã khiến phụ huynh cho con học trước chương trình lớp 1 suốt một năm học.

Chia sẻ thông tin, bà Đặng Thị Cẩm Tú đồng thời cho hay, hiện các địa phương đều hoàn thành chương trình phổ cập giáo dục mầm non 5 tuổi. Thế nhưng, việc phổ cập chỉ mang tính chất vận động trẻ ra lớp là chủ yếu và không có “chế tài” kèm theo, tối thiểu là giấy chứng hoàn thành chương trình mầm non 5 tuổi.

Vì vậy, còn một tỷ lệ trẻ 5 tuổi ở ngoài trường mầm non, kể cả công lập và tư thục. Thế nên, chính sách miễn học phí cho trẻ mầm non 5 tuổi sẽ góp phần thu hút trẻ đến trường để chuẩn bị kỹ năng thích ứng vào lớp 1 một cách bài bản, khoa học, phù hợp tâm lý độ tuổi.

Còn TS Bùi Hồng Quân - Trưởng khoa Giáo dục Mầm non, Trường Đại học Sư phạm TPHCM cho rằng, miễn học phí cho trẻ mầm non 5 tuổi là chính sách nhân văn. Chính sách này tác động trên nhiều mặt, trước hết tạo điều kiện cho trẻ ở khu vực khó khăn được đến trường. Ngoài ra, chính sách sẽ giúp đội ngũ, đặc biệt giáo viên mầm non giảm tải trong quá trình dạy học.

“Ở vùng khó khăn, giáo viên mầm non không chỉ giảng dạy, mà còn vận động phụ huynh đưa con đến trường để hoàn thành phổ cập trẻ mầm non 5 tuổi. Khi chính sách miễn học phí được thực hiện, cha mẹ yên tâm hơn về vấn đề học phí, tỷ lệ trẻ đến trường vì thế cũng cao hơn và giảm bớt áp lực cho nhà trường trong vận động trẻ ra lớp”, TS Bùi Hồng Quân phân tích.

Trưởng khoa Giáo dục Mầm non, Trường Đại học Sư phạm TPHCM cũng kỳ vọng, khi chính sách miễn học phí cho trẻ mầm non 5 tuổi được áp dụng, số lượng trẻ đến trường tăng lên sẽ tác động trở lại các cơ sở đào tạo giáo viên mầm non có những bước đi, sự chuẩn bị để tăng cường đào tạo về số và chất lượng.

Nguồn thu không lớn

Bà Trần Thị Anh Hoa - Trưởng phòng GD&ĐT huyện Mai Sơn (Sơn La) đánh giá: Miễn học phí cho trẻ 5 tuổi theo Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27/8/2021 của Chính phủ sẽ mở rộng cơ hội đến trường cho trẻ trên địa bàn huyện. Đồng thời, tháo gỡ khó khăn cho phụ huynh, tạo điều kiện thuận lợi trong việc vận động trẻ ra lớp đầy đủ, đúng độ tuổi và duy trì sĩ số cho các đơn vị.

Huyện Bắc Trà My (Quảng Nam) chỉ có trường mẫu giáo ở ngay thị trấn thu học phí, các trường còn lại, trẻ được miễn giảm toàn bộ, thậm chí còn được hỗ trợ chi phí trang bị dụng cụ học tập. Vì vậy, nguồn thu từ học phí của trẻ mầm non 5 tuổi không nhiều so với nguồn chi từ ngân sách. Thực hiện miễn học phí cho trẻ 5 tuổi không ảnh hưởng nhiều đến các hoạt động dạy học, chăm sóc trẻ của nhà trường.

Quảng Nam đang dự kiến đề xuất miễn học phí cho học sinh các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông từ năm học 2024 – 2025. Ông Thái Viết Tường - Giám đốc Sở GD&ĐT Quảng Nam cho rằng, đây là điều hợp lòng dân và đề xuất ngân sách tỉnh tính toán cấp bù số tiền học phí không thu cho các trường học để đảm bảo chi hoạt động.

Trong phiên thảo luận tại Kỳ họp lần thứ 24 của HĐND tỉnh Quảng Nam hồi tháng 7/2024, ông Vũ Văn Thẩm - Bí thư Huyện ủy Phú Ninh (Quảng Nam) đề nghị miễn học phí cho học sinh vì “mức thu 15 - 20 nghìn đồng/tháng không có ý nghĩa nhiều trong việc đóng góp vào ngân sách”.

Cùng quan điểm, bà Trần Thị Bích Thu - Trưởng ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh Quảng Nam cho rằng “nếu thực hiện ngay năm học 2024 - 2025 càng quý và đề nghị UBND tỉnh xem xét khả năng cân đối ngân sách, trình HĐND tỉnh quyết định hỗ trợ học phí cho trẻ”.