Mỹ điều tàu khu trục đến các đảo nhân tạo của TQ: Gây sức ép cho sự khiêu khích

Tạm xóa hình ảnh “hổ giấy”

Giới phân tích nhận định, chiến lược đưa tàu vào Biển Đông để tuần tra là bước khởi đầu của Mỹ để can dự sâu hơn vào khu vực, gây sức ép đối với những hành động khiêu khích để thực hiện âm mưu độc chiếm Biển Đông.

Hình ảnh vệ tinh chụp những hoạt động cải tạo đảo phi pháp của Bắc Kinh trên Biển Đông. Ảnh: CSIS

Nguồn tin quân sự Mỹ cũng cho biết sứ mạng tuần tra đã hoàn tất mà không xảy ra sự cố nào. Việc Mỹ sử dụng tàu khu trục USS Lassen cho cuộc tuần tra đầu tiên được coi là một lựa chọn khôn ngoan. Giáo sư Carlyle Thayer- chuyên gia kỳ cựu về Biển Đông- cho rằng việc cho tàu khu trục USS Lassen khởi động chiến dịch tuần tra vì quyền tự do hàng hải tại vùng Trường Sa, Mỹ trước hết đã tạm thời xóa nhòa hình ảnh “hổ giấy” thường được gán cho mình.

Còn ông Ian Storey, một chuyên gia về Biển Đông tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Singapore nhận định: “Khi dùng đến một tàu khu trục có tên lửa dẫn đường, chứ không phải là một loại tàu nào khác nhỏ hơn, Mỹ đang gửi đi một thông điệp mạnh mẽ”. Thông điệp này, theo chuyên gia Storey, lại càng rõ ràng hơn khi Washington khẳng định sắp tới sẽ tiến hành thêm nhiều chiến dịch tương tự.

Hành động của Mỹ tuy kiên quyết, nhưng cũng được đánh giá là rất thận trọng, không muốn khiêu khích vô ích. Điều này thể hiện rõ rệt trong việc chọn địa bàn tiến hành chiến dịch là bãi đá Subi và Vành Khăn, hai bãi đá thuộc diện nửa chìm nửa nổi trước lúc bị Trung Quốc biến thành đảo, cho nên không thể được xem là có hải phận 12 hải lý. Đảo nhân tạo cũng không được quyền đòi có lãnh hải, do vậy Trung Quốc không thể nào cấm tàu Mỹ di chuyển trong vùng 12 hải lý quanh các đảo này.

Không đối đầu trực diện

Giáo sư Thayer nhận định Trung Quốc có thể sẽ không trực diện đối đầu với Mỹ tại Biển Đông, nhưng sẽ khuấy động dư luận chống Mỹ, đồng thời tiếp tục củng cố cơ sở trên các đảo nhân tạo để có thể biến các nơi này thành căn cứ quân sự khi có cơ hội. Ông Thayer cho rằng: “Chiến dịch tuần tra của Mỹ sẽ không cản được Trung Quốc trong việc củng cố cơ sở hạ tầng trên các đảo nhân tạo. Trung Quốc hoàn toàn có thời gian để quân sự hóa các đảo nhân tạo khi điều đó phù hợp với mục tiêu họ đề ra. Trung Quốc sẽ không dùng tàu hải quân của mình để đối đầu trực tiếp với Mỹ. Trung Quốc sẽ tiến hành chiến tranh thông tin và pháp lý để cố gắng ngăn không cho Mỹ tiếp tục các cuộc tuần tra. Trung Quốc sẽ nhắm vào các quốc gia trong khu vực, khuấy lên nỗi lo ngại rằng Mỹ đang làm mất ổn định khu vực”.

Trong bối cảnh đó, Giáo sư Thayer cho rằng Mỹ cần phải thay đổi đối sách: “Mỹ cần phải thay đổi chủ trương lúc nào cũng tuyên bố không đứng về phe nào trong các tranh chấp lãnh thổ. Washington cần phải tỏ rõ lập trường bảo vệ hiện trạng ở Biển Đông, và phản đối các hành động đơn phương có hệ quả chiến lược”.

Theo CNN, ông Gregpoling thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế ở Washington bình luận rằng, “động thái của Mỹ buộc Trung Quốc phải làm rõ những yêu sách về chủ quyền phi lý và những chiến lược mập mờ của Bắc Kinh trên Biển Đông”.