Ngành than được ưu ái?

Trước đó, chỉ sau 2 tháng áp dụng thuế xuất khẩu mới (13%), TKV đã liên tục “than” rằng sản lượng than xuất khẩu giảm rất mạnh, tới 2 triệu tấn/2 tháng so với bình quân 6 tháng đầu năm.

Cùng với đó, giá than bán cho ngành điện (sau đợt điều chỉnh ngày 20.4.2013) mới chỉ bằng 85-87% giá thành năm 2013. Tất cả đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn cũng như đời sống của người lao động. Do đó, nếu không được giảm thuế xuất khẩu và tăng giá than bán cho điện, ngành than sẽ phải bù giá bán khoảng 6.000 tỷ đồng cho điện, tồn kho than đến cuối năm dự kiến cũng sẽ tăng lên gần 10 triệu tấn.

Không chỉ được giảm thuế, từ 1.8 giá than bán cho điện cũng đã được điều chỉnh lần thứ hai-theo đề nghị của tập đoàn này, tăng 74% tùy chủng loại, bằng với giá thành than trong năm 2013. Mức tăng phổ biến từ 124.583 - 217.646 đồng/tấn.

Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh bình luận: Than là nguồn tài nguyên quốc gia không thể tái tạo được, nếu cứ giảm thuế để chăm chăm xuất khẩu thì chắc chắn tới đây sẽ không còn than để cho phát triển kinh tế đất nước.

Chưa kể, tăng giá than bán cho sản xuất điện sẽ lại gây khó khăn cho hàng chục nhà máy sản xuất điện, có thể dẫn đến tình trạng thiếu điện và giá điện cũng phải tăng theo để bù đắp chi phí, cuối cùng người dân và toàn bộ nền kinh tế sẽ lại phải gánh chịu hậu quả”.

Ông Trần Viết Ngãi-Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam cũng cho rằng, việc xuất khẩu than sẽ chỉ là giải pháp tạm thời trước mắt chứ không mong đợi đem lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững.

“Ngành than phải tính đến việc hiện đại hóa khâu khai thác, chế biến để đáp ứng đủ than cho sản xuất trong nước. Nếu không tính đến những điều này ngay từ bây giờ, thì cả ngành than lẫn ngành điện sẽ bế tắc, các nhà máy nhiệt điện than xây xong cũng chỉ để nằm im mà thôi”.

Được biết, năm 2013 này Chính phủ cho phép xuất khẩu than không quá lượng xuất khẩu năm 2012, tức là tương đương 14,5 triệu tấn than.