Nghệ nhân tuổi Rồng Hồ Thanh Tuấn chưa bao giờ hết nuôi khát vọng và ước mơ "bay lên"

Anh Hồ Thanh Tuấn (sinh năm1976) - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Ngọc trai Hoàng Gia, anh nông dân, doanh nhân tuổi Rồng được xem là "vua ngọc trai Việt Nam" khi nuôi cấy thành công ngọc trai có hoa văn tự nhiên – Người "thổi hồn" đất nước lên ngọc trai.

Sau hơn 20 năm gắn bó với ngọc trai, vị doanh nhân - nghệ nhân tuổi Rồng này vẫn trăn trở với nhiều kế hoạch phát triển ngành công nghiệp ngọc trai, góp phần định vị ngọc trai Việt Nam trên bản đồ ngọc trai thế giới.

Kỹ sư tin học tuổi Rồng rẽ ngang vì mê… ngọc trai

Với đôi bàn tay tài hoa và tình yêu quê hương, đất nước, Hồ Thanh Tuấn đã thành công trong việc khắc hình ảnh hoa văn trống đồng lên ngọc trai - điều mà từ trước tới nay chẳng ai nghĩ có thể trở thành hiện thực. Sáng tạo này từng xôn xao dư luận khi vinh dự được Nhà nước chọn làm quà tặng cho phu nhân Tổng thống Barack Obama vào năm 2016.

"Người ta kể những con trai có ngọc là nhờ hạt cát lọt vào trong kẽ mắt của trai. Đau, nước mắt trai ứa ra, bọc tròn lấy hạt cát. Ngày lại ngày nước mắt thành ngọc, sôi trong nắng, hạt ngọc nào cũng có tâm cát ở trong…" - câu chuyện về những viên ngọc trai quý giá - thứ trang sức duy nhất được tạo ra từ khả năng chữa lành nỗi đau mà tạo hóa ban cho một cơ thể sống trong lòng đại dương, đã thôi thúc thanh niên Hồ Thanh Tuấn. 

Cách đây hơn 20 năm, khi còn là một kỹ sư công nghệ thông tin, anh Tuấn đã quyết định sẽ rẽ sang một con đường hoàn toàn mới đầy hứa hẹn nhưng cũng không kém phần thử thách, cam go.

Sau đó, Tuấn và những người bạn ngoài nước được chính quyền huyện Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho thuê hơn 100ha mặt nước biển để nuôi trai. Sau những phấn khích, thanh niên quê lúa Sóc Trăng đối mặt ngay với muôn vàn khó khăn do phải thường xuyên lênh đênh ngoài khơi, bị say sóng, nôn ói, nắng nóng rát mặt… trong 6 năm liền. Những ngày đầu mới nhảy xuống đại dương, Tuấn lên bờ với cảm giác ù tai, chảy máu mũi… nhưng anh vẫn không bỏ cuộc.

Cứ tưởng mọi chuyện suôn sẻ nhưng đến năm 2008, khủng hoảng kinh tế làm cho công ty mẹ ở Pháp phá sản. Các chuyên gia đang hợp tác với Tuấn bỏ dự án về nước giữa chừng khiến anh trở thành người trắng tay. Thời điểm đó, với anh Tuấn, việc tìm một con đường khác an toàn hơn hay vẫn tiếp tục bám trụ với đam mê không phải là quyết định dễ dàng…

Tuấn nghẹn ngào kể lại thời điểm khi anh đắn đo suy nghĩ khi quay về nhà: "Về nhà, mình cảm thấy rất xót ruột khi nhìn thấy con mình, nó lớn nhanh quá. Mình cứ mải mê ngoài kia mà không được chứng kiến con lớn lên mỗi ngày,.."

Trở lại đảo hoang với hai bàn tay trắng, Tuấn cùng người cộng sự của mình bắt tay gây dựng lại mọi thứ trong điều kiện hết sức thiếu thốn, khó khăn.

Tuấn ôn lại hết kinh nghiệm của những lần sang Nhật, Pháp tập huấn để bắt tay vào việc nuôi cấy trai, tiếp tục lặn biển và không ít lần bị sụp vào hố san hô giữa biển phải lết vào bờ với đôi chân đầy máu.

Nuôi trai - điều quan trọng nhất là phải có một môi trường sạch để trai có thể lọc nước sinh sống. Thế nhưng chưa kịp vui mừng trước những thành quả ban đầu thì rủi ro lại một lần nữa ập đến khi một chiếc tàu tránh bão gần đó xảy ra sự cố tràn dầu khiến cho toàn bộ số trai của anh không tránh khỏi thiệt hại nặng nề.

"Lúc đó, mình không biết là mình đang đi đúng con đường mình chọn hay không? Mình lao thân vào vì cái gì?" – Tuấn xúc động nhớ lại.

Nghệ nhân tuổi Rồng "thổi hồn" đất nước lên ngọc trai

Vượt qua nỗi chênh chao của những khó khăn, thất bại, bằng lòng kiên trì và đam mê, biển cả đã đền đáp anh bằng thành quả ngọt ngào. Những viên ngọc đầu tiên được thu hoạch với tất cả niềm hân hoan, phấn khởi.

Nhằm nâng cao giá trị sản phẩm tiêu thụ trên thị trường cũng như để thỏa đam mê sáng tạo trang sức, Tuấn dồn vốn mở xưởng chế tác ngọc trai. Không tự hài lòng với những gì đang có, những năm sau đó Tuấn luôn trăn trở làm thế nào để có được nhận diện đặc trưng với những viên ngọc trai Việt.

Ý tưởng lóe lên khi Tuấn bất giác nghĩ đến hoa văn trống đồng và có ý định khắc những họa tiết đó lên viên ngọc trai - điều mà từ trước đến nay chẳng ai nghĩ có thể trở thành hiện thực.

Tuấn kể lại: "Đó là cả một hành trình dài để thuyết phục con trai ngậm viên ngọc mà đã điêu khắc hình trống đồng Đông Sơn vào trong. Làm sao ngậm ngọc mà bao phủ một lớp vừa đủ. Nếu bao phủ một lớp quá dày thì sẽ mất đi đường nét hoa văn để điêu khắc mà bao phủ một lớp mỏng thì cấu trúc của bề mặt sau khi bao phủ sẽ không bền vững. Khi bị va chạm mạnh sẽ dễ bóc tách trở lại. Chính vì vậy, công đoạn này phải canh và thử nhiều lần".

Nắm vững đặc tính tạo ngọc của con trai, Tuấn kiên trì cấy ngọc theo đường dích dắc cũng như sử dụng phương pháp gây mê khiến cho con trai ngoan ngoãn ngậm ngọc với niềm tin mãnh liệt. Cuối cùng viên ngọc khắc hình hoa văn trống đồng ra đời trong niềm hạnh phúc vỡ òa.

Đó là những viên ngọc được nuôi cấy từ loại trai Tahiti quý giá, được lựa chọn từ hàng nghìn viên khác nhau, đồng đều về kích cỡ có màu nâu bạc quý hiếm. Trải qua hàng chục mẫu thiết kế tỉ mỉ, viên ngọc trai chạm khắc hoa văn trống đồng mang thông điệp về tinh hoa người Việt, để tạo nên tặng phẩm quốc gia.

Hành trình kiến tạo nên những tuyệt tác làm đẹp cho đời, cho người của nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn sẽ chẳng có một điểm dừng. Những viên ngọc ấy rồi sẽ mang hai tiếng Việt Nam, kiêu hãnh trên bản đồ thế giới về sự tinh tế của thẩm mỹ, cũng như vẻ đẹp trong chiều sâu văn hóa tâm hồn. Nó như một nốt nhạc thăng hoa trong bản giao hưởng của đất trời biển khơi. Và như một bài ca đẹp về tình yêu lao động, về sự gắn bó thủy chung của những con người ngày đêm trăn trở, bám trụ làm giàu trên chính biển cả quê hương.