Ngôi mộ cổ

Xưa kia, tại huyện Phù Cát (tỉnh Bình Ðịnh) có một khu rừng được gọi là rừng Cấm, nơi có người Chăm sinh sống, nơi có một ngôi mộ cổ. Tại đây, người dân truyền nhau là có kho báu của người Chăm nên có hàng trăm người tìm kiếm nhưng không ai tìm ra.

Với cách chống trộm độc đáo, ngôi mộ này đã trở thành cái bẫy chết người đối với nhiều kẻ trộm mộ. Cũng vì thế mà người ta gọi nó là “hung mộ” (ngôi mộ giết người).

Theo các nhà địa chất, 6 tấm đá hoa cương được sử dụng làm mộ cổ ở Mộ cự thạch Hàng Gòn (xã Hàng Gòn, TX Long Khánh, tỉnh Đồng Nai) chỉ có ở Đà Lạt hoặc ở Phan Rang (ngày nay). Để di chuyển những khối đá lớn nặng hàng chục tấn, đi quãng đường xa trên 100km...

Ngôi mộ cổ giữa cánh đồng làng Do Lộ xưa được dân di dời về làng An Định (nay thuộc phường Yên Nghĩa, quận Hà Đông, TP Hà Nội) đã được xây dựng khang trang để thờ thái phi Dương Thị Ngọc Hoan là vợ chúa Trịnh Sâm.

Đế quốc Ba Tư, tiền thân của đất nước Iran ngày nay, có lịch sử lâu đời từ giai đoạn 690-330 TCN với phần lãnh thổ rộng khắp Tây và Trung Á trong thời kỳ hoàng kim.

Lọt thỏm giữa phố thị, ngôi mộ hình “Ngưu miên - trâu nằm ngủ” của người tiền hiền Tạ Dương Minh (“ông Thủ Đức”, sống khoảng thế kỷ 17 đầu thế kỷ 18) đã hơn 130 năm tuổi. Ông là người lập chợ Thủ Đức và hậu thế để nhớ ơn đã đặt tên cho vùng đất quanh đó là Thủ Đức (TP Hồ Chí Minh).

Trên đường dong ruổi săn ảnh, nghệ sĩ nhiếp ảnh Tôn Thất Hùng đã phát hiện tại ấp 5, xã Vĩnh Công, huyện Châu Thành, tỉnh Long An, có một ngôi mộ cổ rất to và 2 cây me cổ thụ đứng ở 2 góc phía sau mộ cổ.

Những ngôi mộ hiện diện trước cổng, sau nhà và thậm chí giữa hai nhà dân là cảnh tượng không khó bắt gặp tại phố Giáp Nhị (Hoàng Mai, Hà Nội). Người dân nơi đây đã quen với cái tên “phố nghĩa địa” hay “phố bụi”.

1.700 năm trước, một ngôi mộ cổ bí ẩn đã được dựng lên giữa "đại sứ quán" của người Maya giữa thành đô Teotihuacan, bên trong đầy đồ tùy táng giá trị cao, nhưng hai bộ hài cốt lại... không phải con người.

Những ngôi cổ mộ, nằm rải rác ở các vùng ven biển tỉnh Bình Ðịnh, tập trung nhiều ở hai xã Phước Quang và Phước Hòa (huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định) chưa được ai để mắt đến. Ðây là một trong những dấu tích hiếm hoi, còn lại của một vùng đất trong một thời kỳ lịch sử.