Người nhiễm HIV phải thông báo cho người mình định kết hôn hoặc quan hệ tình dục

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của Luật phòng, chống HIV/AIDS dựa trên hai chính sách là tăng cường tiếp cận thông tin người nhiễm HIV và bảo đảm quyền được tiếp cận dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS của mọi đối tượng.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống HIV/AIDS bao gồm 14 điều khoản của Luật HIV 2006.

Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết sau khi Luật HIV 2006 được ban hành, hệ thống chính sách, pháp luật và các hướng dẫn chuyên môn về phòng, chống HIV/AIDS đã được xây dựng đầy đủ, kịp thời. Hệ thống phòng, chống HIV/AIDS các tuyến được kiện toàn. 

Các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS được triển khai rộng rãi, đồng bộ và có hiệu quả cao. Trung bình hàng năm, xét nghiệm HIV cho trên 700.000 lượt người có nguy cơ cao, phát hiện 8.000 - 10.000 người nhiễm HIV.

Hiện nay, 53.000 người nghiện ma túy đang được điều trị thường xuyên, liên tục bằng thuốc thay thế Methadone và 150.000 bệnh nhân HIV/AIDS được điều trị bằng thuốc ARV. Trong 12 năm qua, tình hình dịch HIV/AIDS liên tục thuyên giảm.

Tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng được khống chế ở mức dưới 0,3%. Theo ước tính của UNAIDS, Việt Nam đã dự phòng cho khoảng 400.000 người không bị nhiễm HIV và 150.000 người không bị tử vong do HIV/AIDS.

Việt Nam thuộc 4 quốc gia có chất lượng điều trị HIV/AIDS tốt nhất thế giới hiện nay cùng với Anh, Đức, Thụy Sĩ. Cộng đồng quốc tế đánh giá Việt Nam là một trong những điểm sáng trên thế giới về phòng, chống HIV/AIDS.

Tuy nhiên, theo quyền Bộ trưởng Bộ Y tế, một số quy định của Luật HIV đã bộc lộ các tồn tại, bất cập như: Việc quy định đối tượng được thông báo, tiếp cận thông tin người nhiễm HIV còn thiếu và chưa bảo đảm tính thống nhất với các luật về khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế; chưa tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho việc giám sát dịch HIV/AIDS và tiếp cận để hỗ trợ, điều trị sớm cho người nhiễm HIV. 

Quy định về xét nghiệm cho trẻ em dưới 16 tuổi, bệnh nhân AIDS giai đoạn cuối không còn phù hợp với thực tiễn. 

Việc huy động cho Quỹ hỗ trợ, điều trị, chăm sóc người nhiễm HIV rất hạn chế và hiện đã được các chính sách khác bảo đảm, nên không cần thiết duy trì quỹ này...

Thảo luận trực tuyến về dự án Luật này, các đại biểu tán thành sự cần thiết và phạm vi sửa đổi, bổ sung dự án Luật đã được thể hiện trong Tờ trình, từ đó khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật hiện hành, đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống HIV/AIDS trong tình hình mới.

Theo đại biểu Trương Phi Hùng (Long An), kết quả phòng, chống HIV/AIDS ở nước ta sau 13 năm thực hiện Luật Phòng, chống HIV/AIDS năm 2006 khá thành công, có ý nghĩa tích cực, nổi bật, nhận thức, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và nhân dân tăng lên.

Song, luật hiện hành đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, cần phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp nhằm tạo hành lang pháp lý đưa công tác phòng, chống HIV/AIDS có hiệu lực, hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Đại biểu Đỗ Văn Bình (TP.Hải Phòng) cho rằng những nội dung sửa đổi, bổ sung luật do Ban soạn thảo xây dựng với những giải pháp như đẩy mạnh bảo vệ quyền an toàn của mỗi cá nhân và giảm nguy cơ lây nhiễm HIV từ người nhiễm HIV.

Bổ sung một số đối tượng có nguy cơ cao được ưu tiên áp dụng các biện pháp tiếp cận thông tin giáo dục truyền thông về phòng, chống HIV/AIDS; điều chỉnh mở rộng sự tham gia của người nhiễm HIV, người có nguy cơ cao được tham gia một số biện pháp phòng, chống HIV/AIDS; bổ sung biện pháp can thiệp mới giảm độ tuổi được quyền tự nguyện đề nghị xét nghiệm HIV của trẻ em.

Bổ sung đối tượng được tiếp cận thông tin người nhiễm HIV để bảo đảm lợi ích của nhiều người nhiễm HIV trong điều trị, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh, cũng như phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm; bổ sung phạm nhân là đối tượng được điều trị miễn phí, không chỉ là những giải pháp có nghĩa thực tiễn trong công tác phòng, chống HIV/AIDS, mà còn thể hiện tính nhân văn sâu sắc, khẳng định mạnh mẽ sự ưu việt trong việc bảo vệ sức khỏe nhân dân trong việc chăm sóc, điều trị người nhiễm HIV/AIDS.

Một trong những điểm mới của dự thảo luật này là khoản b, Điều 4 đã bổ sung nghĩa vụ của người nhiễm HIV phải thông báo kết quả xét nghiệm HIV dương tính của mình cho người có quan hệ tình dục hoặc người chuẩn bị kết hôn với mình biết theo quy định của pháp luật.

Thảo luận về vấn đề này, Đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa - Vũng Tàu) đồng tình với dự thảo, nhưng ông đề nghị cần phải làm rõ căn cứ xác định người chuẩn bị kết hôn là như thế nào, cần giấy tờ gì để chứng minh là người chuẩn bị kết hôn, vì hiện tại pháp luật chưa quy định như thế nào là người chuẩn bị kết hôn.