Nguyên nhân xảy ra thảm họa lũ lụt tại Tây Ban Nha

Theo các nhà khoa học, cơn mưa tương đương với lượng mưa cả năm, gây ra lũ lụt nghiêm trọng phá hủy nhiều thị trấn và khiến hàng nghìn người mắc kẹt. Nguyên nhân chính của thảm họa này được xác định là hiện tượng khí tượng Depresión Aislada en Niveles Altos (DANA), nghĩa là áp thấp biệt lập ở độ cao lớn. Đây là hiện tượng nghiêm trọng nhất được ghi nhận trong thế kỷ 21 tại Tây Ban Nha, theo Cơ quan khí tượng Tây Ban Nha (Aemet).

Nguyên nhân xảy ra thảm họa lũ lụt tại Tây Ban Nha

DANA xảy ra khi một khối không khí ấm gặp không khí lạnh ở độ cao khoảng 9.000m, tạo điều kiện cho không khí lạnh tồn đọng ở một khu vực trong thời gian dài. Đặc biệt, ngày 29/10, DANA tồn tại ở khu vực đông nam Tây Ban Nha trong suốt hơn 12 giờ, gây nên trận mưa lớn chưa từng thấy. Sự tương phản nhiệt độ cùng độ ẩm từ biển Địa Trung Hải - nơi nhiệt độ nước cao bất thường lên đến 22 độ C - đã làm gia tăng sức mạnh của DANA, biến nó thành nguyên nhân gây mưa bão mạnh và ngập lụt nghiêm trọng. Theo nhà khí tượng học Mar Gómez, hiện tượng này sử dụng nước ấm từ biển làm nhiên liệu, tương tự như một bão nhiệt đới, và có khả năng gây thiệt hại lớn về tài sản và sinh mạng.

Các nhà khoa học khí tượng học, bao gồm Jorge Olcina và Iago Pérez, nhận định rằng biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính góp phần gia tăng mức độ nghiêm trọng của DANA. Theo Olcina, biển Địa Trung Hải, một trong những lưu vực ấm lên nhiều nhất, hoạt động như một "băng chuyền độ ẩm và năng lượng" do nhiệt độ trung bình tăng 1,5 độ C từ thập niên 1980. Sự ấm lên này kéo dài thời gian DANA xảy ra, từ tháng 9 - 10 trước đây đến nay bắt đầu từ tháng 5 và kéo dài tới tháng 11, đồng thời khiến số lần DANA hình thành tăng khoảng 15 - 20% so với sáu thập kỷ trước.

Sự gia tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của hiện tượng DANA đòi hỏi hệ thống cảnh báo sớm và cơ sở hạ tầng phòng chống lũ lụt phải được cải tiến. Nhà khí tượng học Olcina nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu nhiều khả năng cung cấp năng lượng cho các sự kiện mưa lớn diễn ra thường xuyên hơn, điều này nêu bật nhu cầu cấp thiết trong việc điều chỉnh các khu vực dễ bị ảnh hưởng và xây dựng các biện pháp phòng ngừa phù hợp nhằm giảm thiểu thiệt hại từ những hiện tượng thời tiết cực đoan có xu hướng tăng mạnh trong thời gian tới.

Nói về thảm kịch, Bộ trưởng Giao thông vận tải Oscar Puente cho biết khoảng 80km đường ở khu vực phía Đông đã bị hư hỏng nghiêm trọng hoặc không thể đi qua. Nhiều tuyến đường bị chặn bởi những chiếc ô tô bị bỏ lại. Theo quan chức này, sẽ mất 2-3 tuần để thể thiết lập lại kết nối tàu cao tốc giữa Valencia và thủ đô Madrid.

Hiện nay, người dân vẫn phải đi bộ hoặc đẩy xe hàng vào trung tâm để mua sắm các nhu yếu phẩm. Các chuyến tàu đến thành phố Madrid và Barcelona đã bị hủy do lũ lụt. Các trường học cùng các dịch vụ không thiết yếu khác đã bị đình chỉ tại những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Trận mưa lịch sử cũng đã khiến ít nhất 158 người thiệt mạng.