Nhập khẩu Trung Quốc tăng đột biến, hàng Việt đề phòng vào “tầm ngắm”

Hàng nhập khẩu Trung Quốc, xuất khẩu Mỹ tăng bất thường

Theo số liệu từ Bộ Công Thương, tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa 9 tháng đạt 188,42 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm 2018.

Trong đó, Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 55,5 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước; tiếp theo là thị trường Hàn Quốc, thị trường ASEAN, Nhật Bản, EU; Hoa Kỳ.

Cụ thể, trong những tháng đầu năm 2019, các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc tăng đột biến gồm: Máy móc, thiết bị, phụ tùng; sản phẩm máy vi tính, điện tử, linh kiện và nguyên phụ liệu ngành dệt may, da giày… được nhập khẩu nhiều nhất với kim ngạch lần lượt hơn 8 tỷ USD, 7 tỷ và 6,7 tỷ USD, tăng tương ứng hơn 49%, 66% và 11% so với cùng kỳ 2018.

Kim ngạch nhập khẩu thép từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng bất thường từ đầu năm 2019.

Trung Quốc cũng là thị trường cung cấp sắt thép các loại lớn nhất vào Việt Nam với gần 3,5 triệu tấn, trị giá 2,2 tỷ USD, tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, đây là một trong những mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đang lọt “tầm ngắm” điều tra của Mỹ và các nước. 

Ngoài ra, Bộ Công Thương đã cảnh báo, việc Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ (NDT) sẽ tác động trực tiếp đến xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam, đặc biệt là nhóm hàng nông, thủy sản.

Cụ thể, trong thời gian vừa qua, thị trường đã ghi nhận đồng NDT giảm xuống mức thấp kỷ lục trong 11 năm. Kể từ năm 2008, lần đầu tiên đồng tiền này để mất ngưỡng 7 NDT đổi 1 USD, ngoài ra, đồng NDT cũng được dự đoán sẽ tiếp tục yếu đi trong năm 2020.

Theo đó, việc NDT giảm so với USD sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức cạnh tranh của nông sản xuất khẩu của Việt Nam trên thị trường thế giới, đặc biệt với các sản phẩm lợi thế và có kim ngạch xuất khẩu lớn như thủy sản, gỗ… sang thị trường Mỹ, châu Âu.

Đáng lưu ý hơn, số liệu thống kê cho thấy kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ Trung Quốc tăng mạnh. Với tình trạng căng thẳng thương mại Mỹ - Trung ngày căng tăng, Bộ Công Thương cho rằng, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến Việt Nam. Nhất là trong bối cảnh, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ cũng đang tăng mạnh trong thời gian qua.

Tính chung 9 tháng đầu năm 2019, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 194,3 tỷ USD, tăng 8,2%, bằng 73,9% kế hoạch năm. Trong đó, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với tổng kim ngạch tăng 28,2% so với cùng kỳ, ước đạt 44,86 tỷ USD.

Trước tình trạng trên, trong Báo cáo tổng kết về thương mại 9 tháng đầu năm 2019 của Bộ Công Thương bày tỏ lo ngại hiện tượng hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc “mượn đường” qua Việt Nam để gian lận xuất xứ, rồi tái xuất đi Mỹ để “né” thuế.

Hàng Việt xuất khẩu lọt “tầm ngắm”, đứng trước mối lo bị áp thuế phòng vệ 

Theo Bộ Công Thương, căng thẳng thương mại Mỹ và Trung Quốc tiếp tục leo thang vào tháng 8/2019 sau khi Mỹ công bố về mức thuế mới đối với hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào nước này.

Cụ thể, mức thuế 15% cho 112 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc đã có hiệu lực từ ngày 1/9 và mức thuế cho 250 tỷ USD hàng hóa sẽ tăng từ 25% lên 30% từ ngày 15/10. 

Trước tình trạng thương chiến Mỹ - Trung căng thẳng, việc các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu tăng đột biến, lọt “tầm ngắm” của các thị trường nhập khẩu dấy lên lo ngại hàng Việt bị điều tra, áp thuế phòng vệ thương mại.

"Thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam tăng nhanh có thể kéo theo hệ lụy về việc tăng kiểm soát nhập khẩu từ Việt Nam và Việt Nam dễ vào tầm ngắm của việc kiểm tra tránh hàng Trung Quốc đội lốt vào Mỹ, ảnh hưởng tới doanh nghiệp xuất khẩu, cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến cả đầu tư", Bộ Công Thương lo ngại.

Việt Nam cần tránh trở thành "nạn nhân" trong cuộc thương chiến Mỹ - Trung.

Đã từ lâu, nguy cơ hàng Trung Quốc lợi dụng việc nhập khẩu vào Việt Nam để xuất khẩu đi Mỹ với mục đích gian lận thương mại được cảnh báo. Cơ quan giám sát tài chính Mỹ đã đưa Việt Nam cùng 8 quốc gia khác vào diện “giám sát đặc biệt” vì thặng dư thương mại với Mỹ tăng cao bất thường.

Ông Lê Triệu Dũng, Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, thời gian qua, Mỹ đã tổ chức nhiều cuộc điều tra liên quan đến hành vi chuyển tải bất hợp pháp nhằm gian lận xuất xứ, lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại của hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam. 

“Ngay trong 8 tháng đầu năm 2019, đã có 7 vụ điều tra hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Các mặt hàng bị điều tra gồm nhôm, thép, ván ép, đồ gia dụng, thủy sản, pin mặt trời...” ông Dũng thông tin.

Đặc biệt, mới đây, Hải quan Mỹ đã phát hiện Công ty FINEWOOD Việt Nam có hành vi nhập khẩu gỗ dán từ Trung Quốc, sau đó, đưa về nhà xưởng thay đổi nhãn mác xuất xứ Việt Nam và xuất khẩu sang Mỹ. 

Bên cạnh đó, doanh nghiệp này có hành vi làm giả C/O do Việt Nam cấp nhưng thực tế hàng hóa không được nhập khẩu vào Việt Nam hoặc hàng hóa đã xuất khẩu ra khỏi lãnh thổ Việt Nam (làm giả C/O từ bên ngoài lãnh thổ Việt Nam).

Ngoài ra, Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương đã đưa ra cảnh báo 13 mặt hàng xuất khẩu sang các thị trường Hoa Kỳ, EU và Canada có nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại, chống lẩn tránh thuế.