Nhiều nhà máy thủy điện tại Việt Nam trây ỳ trồng bù lại rừng

Chây ì với nhiều lý do…

Ông Nguyễn Xuân Tiến-Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, việc trồng rừng thay thế của các dự án thủy điện hiện nay rất khó. Ở Lâm Đồng có 8 đơn vị đăng ký trồng bù rừng, song chỉ 2 đơn vị có đất và 6 đơn vị chấp nhận nộp tiền trồng bù rừng nhưng đến nay vẫn chưa nộp đồng nào mà không có chế tài nào để buộc họ nộp cả.

Ông Lê Trọng Quảng-Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu cũng bức xúc, không chỉ trồng bù rừng quá chậm mà việc trả phí môi trường rừng của một số nhà máy thủy điện nhỏ, tư nhân cũng không được thực hiện. “Gần như các nhà máy này đều “bầy nhầy” không trả, mặc dù phí này là của người dân sử dụng điện phải trả, chứ không phải là tiền của nhà máy”-ông Quảng nói.

Theo quy định, các chủ đầu tư dự án thủy điện phải lập và thực hiện phương án trồng rừng thay thế theo Nghị định 23 của Chính phủ, nhưng thực tế quá trình triển khai theo các địa phương đang gặp rất nhiều vướng mắc. Ông Quảng nói: “Hiện không tỉnh nào có khả năng thu hồi đất để giao cho chủ đầu tư trồng bù rừng thay thế. Đất đai đều do người dân phát nương, làm rẫy hết, bỗng nhiên tỉnh thu lại là rất khó. Các chủ đầu tư đều vin vào cớ này-tức phải có đất, có dự án của địa phương giao-để không trồng bù lại rừng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Đào Xuân Liên cũng đưa ra con số diện tích mà các nhà máy thủy điện ở Gia Lai phải thực hiện trồng bù rừng là 800ha, nhưng đến nay mới chỉ phê duyệt được có 200ha. Thực tế, nhiều địa phương đã không bố trí được quỹ đất để trồng bù rừng hoặc chậm phê duyệt phương án do chưa thống nhất được đơn giá, thời gian chăm sóc, loại cây trồng...

Sẽ rút giấy phép

Ông Lê Trọng Quảng cho rằng, có thể thực hiện phương án chủ đầu tư nộp tiền để địa phương thực hiện trồng rừng thay thế bằng cách khoán cho người dân trồng, bảo vệ, chăm sóc trên các nương rẫy đã có sẵn của họ. Chỉ có như vậy mới giúp giữ được rừng, bảo vệ môi trường, đồng thời ổn định cuộc sống cho người dân. Bởi trồng rừng thay thế còn phải tính trồng cây gì mang lại hiệu quả kinh tế. Đồng ý với phương án cho DN nộp tiền, nhưng ông Nguyễn Lâm Thành - Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội - cho hay, cần có cơ chế theo dõi, giám sát việc trồng rừng thay thế do địa phương thực hiện. Thêm vào đó, phải tạo được sự công bằng trong phân bổ nguồn vốn, ưu tiên các vùng bị ảnh hưởng nặng nề, không thể “bình quân chủ nghĩa”.

Ông Lê Hùng Nam- Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý nguồn nước và nước sạch nông thôn (Tổng cục Thủy lợi- Bộ NNPTNT) cho biết, Bộ NNPTNT đã ban hành đề án với các quy định cụ thể về việc chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, trong đó quy định rõ những diện tích rừng trồng thay thế và diện tích chuyển sang trồng các loại cây lâu năm cho từng năm, trước mắt là năm 2014- 2015, để các địa phương chủ động thực hiện tùy thuộc vào điều kiện thực tế, bảo đảm phát triển quỹ rừng và sinh kế cho người dân.