Nóng chiến sự Nga-Ukraine ngày 17/5: Quân đội Ukraine sơ tán khỏi Mariupol, nhường quyền kiểm soát cho Nga; Lviv, Kharkiv nóng như chảo lửa

Theo Reuters, cuộc di tản có thể đánh dấu sự kết thúc của trận chiến dài nhất và đẫm máu nhất trong cuộc chiến Ukraine và là một thất bại đáng kể cho Ukraine. Mariupol giờ đã trở nên hoang tàn sau cuộc bao vây của Nga mà Ukraine cho rằng đã giết chết hàng chục nghìn người trong thành phố.

Hàng trăm quân đội và dân thường Ukraine đã ẩn náu bên dưới nhà máy thép Azovstal của thành phố. Dân thường bên trong đã được sơ tán trong những tuần gần đây và hơn 260 binh sĩ, một số người bị thương, rời nhà máy đến các khu vực do Nga kiểm soát vào cuối ngày thứ Hai 16/5.

"Lực lượng đồn trú Mariupol đã hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu của mình", Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine cho biết trong một tuyên bố thông báo về việc sơ tán.

"Bộ chỉ huy quân sự tối cao đã ra lệnh cho các chỉ huy của các đơn vị đóng quân tại Azovstal để cứu tính mạng của các nhân viên ... Những người bảo vệ Mariupol là những anh hùng của thời đại chúng ta," thông báo cho biết.

Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine cho biết 53 binh sĩ bị thương từ các nhà máy thép Azovstal đã được đưa đến bệnh viện ở thị trấn Novoazovsk do Nga kiểm soát, cách đó khoảng 32 km (20 dặm) về phía đông.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Anna Malyar cho biết 211 người khác đã được đưa đến thị trấn Olenivka, trong khu vực do phe ly khai do Nga hậu thuẫn kiểm soát. Bà nói thêm, tất cả những người di tản nằm trong giao dịch trao đổi tù nhân với Nga.

Không rõ còn lại bao nhiêu quân ở Azovstal. Quân đội Ukraine cho biết các nỗ lực đang được tiến hành để sơ tán những người còn lại bên trong.

Hãng Reuters đã thấy năm xe buýt chở quân từ Azovstal đến Novoazovsk vào cuối ngày thứ Hai 16/5. Một số quân di tản bị thương và được cáng ra khỏi xe buýt. Khoảng 600 quân được cho là đã ở bên trong nhà máy thép.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết trong một bài phát biểu vào sáng sớm nay 17/5 rằng:" Chúng tôi hy vọng rằng chúng tôi sẽ có thể cứu được mạng sống của những người lính của mình. Họ đang được chăm sóc. Ukraine cần những anh hùng Ukraine còn sống".

Đến Novoazovsk trên một chiếc xe buýt được đánh dấu biểu tượng chữ Z, những người đàn ông được xếp chồng lên nhau trên cáng ở ba tầng. Họ nhìn chằm chằm ra cửa sổ mà không phản ứng lại. 

Kể từ khi Nga tiến hành hoạt động quân sự ở Ukraine vào tháng 2, sự tàn phá của Mariupol đã trở thành biểu tượng cho sự kháng cự của cả Ukraine và sự sẵn sàng của Nga trong việc tàn phá các thành phố Ukraine tồn tại.

Các cuộc sơ tán đầu tiên vào cuối ngày thứ Hai diễn ra vài giờ sau khi Nga cho biết họ đã đồng ý sơ tán các binh sĩ Ukraine bị thương đến một cơ sở y tế ở Novoazovsk.

Chiến sự dữ dội ở Lviv, Kharkiv

Nga gọi cuộc chiến ở Ukraine dài gần ba tháng qua là một "hoạt động quân sự đặc biệt" nhằm loại bỏ Ukraine khỏi quân phát xít, một khẳng định mà Ukraine và các đồng minh phương Tây cho là  một cuộc chiến vô cớ.

Các lực lượng Nga đã gặp phải những thất bại rõ ràng, với việc quân đội buộc phải rời khỏi miền bắc và các vùng lân cận thủ đô Kiev vào cuối tháng 3. Một cuộc phản công của Ukraine trong những ngày gần đây đã đẩy lực lượng Nga ra khỏi khu vực gần Kharkiv, thành phố lớn nhất ở phía đông.

Các khu vực xung quanh Kiev và thành phố phía tây Lviv, gần biên giới Ba Lan, tiếp tục bị Nga tấn công. Một nhân chứng của Reuters cho biết một loạt vụ nổ đã tấn công Lviv vào đầu ngày thứ Ba 17/5. Không có báo cáo ngay lập tức về thương vong hoặc thiệt hại.

Trước đó ngày 16/5, binh lính của Bộ Quốc phòng Ukraine đã tiến đến biên giới Nga, cách Kharkiv khoảng 40 km về phía bắc.

Những thành công gần Kharkiv có thể cho phép Ukraine tấn công các tuyến tiếp tế cho cuộc tấn công chính của Nga, tiến sâu hơn về phía nam trong khu vực Donbas, nơi Moscow đã tiến hành các cuộc tấn công hàng loạt trong một tháng nhưng chỉ đạt được những bước tiến nhỏ.

Putin: Không có mối đe dọa nếu NATO mở rộng thành viên với Thụy Điển và Phần Lan

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm thứ Hai 16/5 đã bác bỏ những lời đe dọa trả đũa Thụy Điển và Phần Lan vì đã công bố kế hoạch gia nhập liên minh quân sự NATO do Mỹ dẫn đầu.

Ông Putin nói: "Trong chừng mực mở rộng, bao gồm cả các thành viên mới là Phần Lan và Thụy Điển, Nga không có vấn đề gì với các quốc gia này - không có vấn đề gì. Và vì vậy, theo nghĩa này, không có mối đe dọa ngay lập tức đối với Nga từ việc mở rộng bao gồm các quốc gia này".

Các bình luận này dường như đánh dấu một sự thay đổi lớn sau nhiều năm coi việc mở rộng NATO trở thành mối đe dọa trực tiếp đối với an ninh của Nga.

Ngay trước khi ông Putin phát biểu, Thứ trưởng Ngoại giao Nga, Sergei Ryabkov, cho biết Phần Lan và Thụy Điển đã mắc sai lầm dẫn đến hậu quả sâu rộng: "Họ không nên ảo tưởng rằng chúng ta sẽ đơn giản chấp nhận nó."

Ông Putin nói rằng việc mở rộng NATO đang được Mỹ sử dụng theo một cách "gây hấn" để làm trầm trọng thêm tình hình an ninh toàn cầu vốn đã khó khăn.

Văn phòng Tổng thống Ukraine: Putin nói với các nhà lãnh đạo thế giới rằng đây không phải là thời điểm để đàm phán với ông Zelensky

 Ihor Zhovkva, Phó Văn phòng Tổng thống Ukraine, công bố trên sóng truyền hình chung "UArazom" và được báo "European Pravda" trích dẫn nói rằng, Tổng thống Nga Putin đã nói với các nhà lãnh đạo thế giới rằng đây chưa phải là thời điểm để đàm phán với ông Zelensky để kết thúc chiến tranh. Ông Zhovkva kể lại rằng ông Zelensky đã bày tỏ sự sẵn sàng hội đàm trực tiếp với Tổng thống Putin.

Ông Zhovkva nói: "Chúng tôi biết rằng một số nhà lãnh đạo và quốc gia đã kêu gọi Tổng thống Putin ngồi vào bàn đàm phán. Nhưng thật không may, ông ấy vẫn chưa sẵn sàng, hơn nữa ông ấy đang nói với một số nhà lãnh đạo rằng thời điểm vẫn chưa đến".

Ông Zhovka cho biết Nga có thể vẫn đang hy vọng vào một số chiến thắng ở mặt trận để củng cố vị thế đàm phán của mình.

Đồng thời, ông đảm bảo với người Ukraine rằng người Nga sẽ không thể đạt được điều này.

Tổng thống Putin đã điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz. Ông cũng chào mừng Thủ tướng Áo Karl Negammer và Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đến Moscow.

Ông Zelensky trước đó đã nói rằng ông sẵn sàng đàm phán với Putin, nhưng trên điều kiện đối thoại, không phải tối hậu thư.