Nông dân Đà Lạt ngơ ngác vì rau xà lách cô rôn bị bệnh lạ tấn công

Nông dân xót xa nhổ bỏ rau, hoa

Ông Nguyễn Văn Lợi - Tổ trưởng tổ Thánh Mẫu 2, cho biết: Cây xà lách cô rôn được nông dân (ND) canh tác tại địa phương từ hàng chục năm qua, nhiều người còn ví von đây là loại “cây xóa đói giảm nghèo” vì dễ canh tác, gần như không có sâu bệnh, không cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Thế mà chỉ trong vòng 1 tháng nay, các vườn cô rôn tại khu vực Thánh Mẫu và Đất Mới đều bị hiện tượng héo vàng rồi chết dần nhưng không rõ nguyên nhân. Đây là lần đầu ND gặp tình cảnh này.

Nông dân TP.Đà Lạt lo lắng vì nhiều diện tích xà lách, cô rôn bị bệnh, héo và chết dần chỉ sau vài tuần xuống giống. Ảnh: Lê Kiên

Ông Lê Hồng Kha (tổ Thánh Mẫu, phường 7, TP. Đà Lạt) cho biết, gia đình xuống giống 2 sào (2.000m²) xà lách được vài tuần thì thấy hiện tượng vàng lá và cây phát triển rất chậm nên đành nhổ bỏ, thiệt hại khoảng 40 triệu đồng. Tương tự, ông Trần Duy Tài (cùng trú ở tổ Thánh Mẫu) xuống giống 1 sào cô rôn được vài tuần thì thấy hiện tượng vàng lá và cây phát triển rất chậm. Ông quyết định nhổ bỏ, mua cây giống khác trồng, tuy nhiên cách này cũng không ăn thua vì sau khoảng 3 tuần, vườn rau lại úa vàng, thiệt hại khoảng 70% diện tích.

Người dân trong vùng cho biết, rất nhiều diện tích cô rôn tại khu vực Đất Mới cũng chung tình trạng trên, trong đó mật độ cây bị nhiễm bệnh rất cao (từ 30 - 50% diện tích cây trồng). Theo quan sát bằng mắt thường, diện tích cô rôn bị nhiễm bệnh đều có các biểu hiện cây chuyển vàng, lùn, không phát triển, cháy lá và héo rủ rồi chết dần.

Thống kê sơ bộ của UBND phường 7, trên địa bàn phường có khoảng 50ha đất xà lách cô rôn, trong đó gần 80% diện tích bị bệnh lạ gây thất thu lớn cho nông dân. Tại các phường 8, phường 11, nhiều nông hộ cũng lâm cảnh tương tự, phải nhổ bỏ.

Chung số phận với cây rau cô rôn, nhiều diện tích hoa cúc trên địa bàn TP.Đà Lạt, nhất là cúc đại đóa cũng phải nhổ bỏ vì bị nhiễm bệnh. Tình trạng này khiến nhiều nông hộ bị thất thu từ 20-25 triệu đồng/sào.

Anh Nguyễn Văn Thắng ngụ phường 8, TP.Đà Lạt cho biết, gia đình vừa phải nhổ bỏ nốt diện tích hoa cúc mắc bệnh còn lại (khoảng 1.000m2). Trước đó, vợ chồng anh cũng đã phải nhổ bỏ khoảng 2.000m2 hoa cúc sắp được thu hoạch. “Khoảng 2 tháng trước, gia đình tôi tiến hành trồng 3.000m2 hoa cúc trong nhà kính. Cách đây 2 tuần, khi vườn cúc đạt chiều cao khoảng 60cm, chuẩn bị đơm nụ thì xuất hiện bệnh và lây lan rất nhanh. Tôi đã sử dụng nhiều loại thuốc để phun trừ khử, tiêu diệt mầm bệnh nhưng cây hoa vẫn chết” – anh Thắng nói.

Ban đầu, cây hoa cúc xuất hiện các sọc màu đen ở thân cây, khi bị nặng thì thâm đen cả đoạn thân cây, khô và thối biểu bì, các lá ngọn nhỏ lại, méo mó, lốm đốm vàng, một thời gian ngắn sau thì cây chết. Do không thể cứu vãn nên vợ chồng anh Thắng phải nhổ bỏ toàn bộ diện tích hoa cúc này để xử lý đất chuyển sang trồng loại hoa màu khác, chấp nhận một vụ hoa mất trắng. 

Chưa tìm ra cách phòng trừ

Nhiều diện tích hoa cúc bị héo, thân màu nâu đen, không thể nở hoa nên nông dân phải nhổ bỏ. Ảnh: Lê Kiên

Thống kê sơ bộ của Hiệp hội Hoa Đà Lạt, đến nay địa phương này có 100ha hoa nhiễm bệnh đốm héo, trong đó có 80ha nhiễm nặng. Loại bệnh này gây hại nặng trên giống cúc đại đóa và rải rác trên các giống cúc saphir, kim cương trắng, xanh Thái, vàng Thái…

Bà Nguyễn Thị Tuyết - Chi cục phó Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Lâm Đồng cho biết, dịch bệnh này do một loại virus gây ra, ban đầu lá biến dạng nhỏ, lốm đốm vàng sau đó khô dần, phần thân cây bị nhiễm bệnh có màu nâu đen, khô và thối biểu bì. Dịch bệnh đốm héo trên cây hoa cúc vẫn đang có xu hướng ngày càng gia tăng, nhất là trên các loại giống cúc đại đóa, saphir, kim cương trắng, xanh Thái và vàng Thái. Để tránh dịch bệnh lây lan trên diện rộng, cần nhổ bỏ và tiêu hủy toàn bộ diện tích đã nhiễm bệnh, chuyển đổi sang trồng các loại cây trồng khác họ.

Một số nhà vườn tại Đà Lạt cho biết đây là căn bệnh lạ, các gia đình có diện tích rau, hoa lâm bệnh vẫn chưa xác định được nguyên nhân cũng như biện pháp phòng trừ. Anh Nguyễn Văn Thắng ở phường 8, TP.Đà Lạt cho biết: “Gia đình tôi đã áp dụng tất cả những khuyến cáo, hướng dẫn sử dụng một số thuốc để phòng ngừa... của ngành chức năng địa phương, nhưng các biện pháp này chưa thật sự mang lại hiệu quả. ND chúng tôi vẫn mong các nhà khoa học, các cơ quan chức năng sớm tìm ra giải pháp hữu hiệu để giúp ND ngăn ngừa những virus lạ gây hại trên các loại cây trồng”.