Nông dân thích thú xem các cỗ máy đa năng "biểu diễn" sạ lúa trên đồng ruộng ở Kiên Giang

Cam kết thực hiện đề án

Theo ông Lê Thanh Tùng - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT), "Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030" có mục tiêu chung là đến năm 2030 sẽ nâng cao giá trị toàn chuỗi lúa gạo thêm 40%, tỷ suất lợi nhuận của người trồng lúa tăng 50%. 

Hiệu quả xã hội là sẽ có 1 triệu hộ nông dân được đào tạo và áp dụng canh tác bền vững. Hiệu quả môi trường là góp phần bảo vệ môi trường và giảm phát thải khí nhà kính (giảm trên 10% lượng phát thải khí nhà kính).

ĐBSCL không chỉ là vùng sản xuất lúa trọng điểm, mà còn là nơi sản xuất lúa để thương mại, xuất khẩu nên mục tiêu sản xuất lúa phải mang lại lợi nhuận.

Vì vậy, đề án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong định hướng chuyển đổi phương thức canh tác lúa bền vững ở ĐBSCL và hình thành, phát triển các vùng nguyên liệu tập trung quy mô lớn, ổn định lâu dài, bảo đảm chất lượng canh tác bền vững và hiệu quả. Đề án đưa ra mục tiêu giảm 30% chi phí đầu vào, góp phần giảm chi phí sản xuất lúa cho các hộ nông dân khoảng 9.500 tỷ đồng; tỷ suất lợi nhuận của người trồng lúa tăng 50%; góp phần giảm 10% lượng khí nhà kính phát thải...

"Để hình thành vùng sản xuất của đề án, địa phương cần tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình canh tác bền vững nhằm gia tăng giá trị, phát triển bền vững ngành lúa gạo thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện các cam kết của Việt Nam với quốc tế" - ông Tùng nói thêm.

Ông Lê Hữu Toàn - Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Kiên Giang cho biết, tỉnh sẽ thực hiện đề án với diện tích 200.000ha, chia thành 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 (2024-2025), tập trung củng cố các diện tích đã có của dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững tại Việt Nam (Dự án VnSAT) là 24.738ha và mở rộng diện tích ngoài vùng Dự án VnSAT hướng đến năm 2025 mục tiêu đạt 100.000ha, trong đó năm 2024 là 60.000ha. 

Giai đoạn 2 (năm 2026-2030), xác định cụ thể khu vực trọng tâm để lập dự án đầu tư phát triển vùng lúa chuyên canh chất lượng cao giảm phát thải mới thêm 100.000ha để hướng tới mục tiêu 200.000ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp trên địa bàn tỉnh.

Đề án triển khai trên địa bàn 12 huyện, thành phố của tỉnh Kiên Giang, với tổng kinh phí thực hiện đề án 596,662 tỷ đồng.

Cũng theo ông Toàn, hiện nay Bộ NNPTNT đã triển khai 1 mô hình thí điểm 50ha lúa tại HTX Dịch vụ nông nghiệp thanh niên Phú Hòa (xã Tân Hội, huyện Tân Hiệp). Dự kiến tháng 8/2024 tiếp tục triển khai 1 mô hình thí điểm 10ha trên diện tích lúa - tôm tại huyện An Minh.

HTX, nông dân kỳ vọng cao vào hiệu quả đề án

Tại lễ phát động, ông Nguyễn Văn Huỳnh - Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa, chia sẻ: "Chúng tôi rất vinh dự khi được chọn làm đơn vị đầu tiên của tỉnh khởi động đề án với diện tích 50ha, với 25 hộ tham gia. Việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trên đồng ruộng từ lâu đã được HTX triển khai rất hiệu quả và được sự đồng tình ủng hộ của bà con, gần đây nhất là mô hình sản xuất lúa SRP, cánh đồng lớn giảm chi phí, cánh đồng lớn lúa hữu cơ".

Để thực hiện đề án, ông Huỳnh cho biết, các thành viên HTX sẽ thực hiện theo cam kết ban đầu với các đơn vị, doanh nghiệp cung ứng dịch vụ là sau khi thu hoạch lúa hè thu 2024 nông dân sẽ không đốt rơm rạ. Các hộ tham gia đề án sẽ nhận được sự hỗ trợ như giống, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật trong quá sản xuất; được hỗ trợ áp dụng cơ giới hoá như máy sạ cụm, sạ hàng, drone phun phân bón, thuốc, rải giống... "Với kinh nghiệm hiện có cùng với sự quyết tâm của thành viên, HTX quyết tâm thực hiện hiệu quả đề án này" - ông Huỳnh nói thêm.

Tại cánh đồng rộng mênh mông của HTX Dịch vụ nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa, hơn 200 đại biểu đã tham quan trình diễn thực hành ứng dụng công nghệ tiên tiến trong mô hình thí điểm "Canh tác lúa giảm phát thải, quản lý rơm, nước và phân bón" vụ thu đông 2024. Bà con nông dân và các đại biểu vô cùng thích thú khi tận mắt chứng kiến các cỗ máy hiện đại, đa năng "biểu diễn" trên ruộng lúa. 

Trong đó, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Sài Gòn Kim Hồng trình diễn 4 dòng máy sạ cụm (sạ cụm liên kết máy cấy; sạ cụm liên kết máy xới nhỏ; sạ cụm liên kết máy cày lớn; sạ cụm dẫn bộ). Mỗi dòng máy sạ cụm của Sài Gòn Kim Hồng đều có thể kết hợp chức năng bón phân vùi nên bà con bớt được một khâu bón phân cho lúa.

Có mặt tại buổi trình diễn, ông Nguyễn Văn Bảy (xã Tân Hội, huyện Tân Hiệp) cho biết bản thân cũng như nhiều nông dân địa phương rất phấn khởi khi Đề án 1 triệu ha lúa được triển khai trên địa bàn. "Chúng tôi hy vọng đề án đem lại hiệu quả rõ rệt, giúp nâng cao giá trị của cây lúa, lợi nhuận cho người nông dân; đặc biệt là bao tiêu lúa với giá ổn định để nông dân yên tâm sản xuất" - ông Bảy nói.