Nữ "phù thủy" biến cục đất sét thành bát rồng, chén hoa sen, đưa gốm Bát Tràng đi khắp thế giới

Bà Hà Thị Vinh, chủ doanh nghiệp sản xuất gốm sứ Quang Vinh cho biết, để giữ được nghề như ngày hôm nay, bà đã trải qua vô vàn khó khăn, có những lúc tưởng phải phá sản, đóng cửa lò gốm.

Thời kỳ bao cấp, bà Hà Thị Vinh là một trong những công nhân tay nghề khá của Xí nghiệp sứ Bát Tràng. Bà cũng là hậu duệ đời thứ 15 làm nghề gốm sứ và là một trong 19 dòng họ gốc của Bát Tràng. 

Bà quan niệm: "Cục đất để nguyên thì chỉ là cục đất, nhưng nếu qua bàn tay tài hoa, khéo léo có thể trở thành sản phẩm giá trị". Với suy nghĩ đó, bà không ngừng nâng cao tay nghề, trở thành một nữ doanh nhân thành công, đưa gốm Bát Tràng đi khắp nơi trên thế giới.

Bà Vinh cho biết, năm 1989, khi Nhà nước sắp xếp cơ cấu lại việc làm, bà xin nghỉ làm tại Xí nghiệp sứ Bát Tràng rồi cùng các anh em bàn bạc thành lập tổ hợp tác sản xuất gốm sứ xuất khẩu Mỹ Hạnh, với mục tiêu làm hàng cao cấp để xuất khẩu đi nước ngoài.

Đến năm 1990, bà có đơn hàng từ Nhật Bản. Đến năm 1991 – 1992 có thêm những đơn hàng từ Hồng Kông, Đài Loan, Hàn Quốc. Các thị trường này phát triển rất nhanh. Để đáp ứng được yêu cầu xuất khẩu, năm 1994 bà thành lập Công ty TNHH Quang Vinh.

Để mở rộng cơ sở sản xuất, năm 2001, Công ty gốm sứ Quang Vinh đã quyết định đầu tư nhà máy tại Mạo Khê (Đông Triều, Quảng Ninh).

Từ một tổ hợp với 6 thành viên ban đầu, đến nay Quang Vinh đã có 2 nhà máy sản xuất trên 700 lao động, cơ sở sản xuất tại Đông Triều đã được mở rộng trên 30.000m2.

Hiện các sản phẩm của Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh đã có mặt ở nhiều thị trường lớn trên thế giới như: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và thị trường EU…

Bà Vinh là người sáng lập ra thương hiệu Quang Vinh CERAMIC, đến nay thương hiệu này đã phát triển vượt xa nhiều kỳ vọng. "Với nền kinh tế thị trường đang hội nhập mạnh mẽ như hiện nay, để đáp ứng những đòi hỏi khắt khe của thị trường thì thay vì bán những gì mình có, chúng tôi chuyển sang bán những gì thị trường cần" - bà Vinh chia sẻ.

Trải qua hàng chục năm tham gia thị trường xuất khẩu, bà Vinh đã đưa sản phẩm gốm sứ mỹ nghệ Bát Tràng đến với nhiều thị trường trên thế giới, tiếp cận nhiều thị trường khắt khe, khó tính. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường, Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vĩnh đã cho ra mắt hàng nghìn sản phẩm độc đáo, tinh xảo. Nhiều người vừa nhìn thấy những tác phẩm gốm độc đáo, tài hoa đó, đã không đắn đo suy nghĩ mua ngay về dùng hoặc làm quà biếu.

Để tiếp tục nâng cao giá trị sản phẩm đến với thị trường, năm 2019, đã có 4 sản phẩm của Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh được TP Hà Nội đánh giá, phân hạng là sản phẩm OCOP 4 sao.

Trong đó, 4 sản phẩm là: Bộ bát đĩa gốm sứ hoa sen đỏ; Bộ bát đĩa gốm sứ rồng phượng; Bộ bát đĩa gốm sứ chim én – hoa sen; Bộ ấm chén chim én – hoa sen.

Ngoài là Giám đốc của Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh, bà Vinh còn là Phó Chủ tịch Hiệp hội làng nghề Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội thủ công mỹ nghệ và làng nghề Hà Nội.

Bà Vinh tâm sự: Thủ đô Hà Nội là nơi có nhiều làng nghề truyền thống nhất cả nước và cũng là nơi có nhiều nghệ nhân tài hoa nhất cả nước. Để quy tụ những sản phẩm tiêu biểu nhất và những nghệ nhân tài hoa nhất phải có một không gian trưng bày sản phẩm, cũng như là nơi các nghệ nhân có thể sáng tác trực tiếp.

Năm 2018, dự án "Tinh hoa làng nghề Việt Nam" đã được khởi công xây dựng, trên diện tích 3.300m2, với tổng mức đầu tư trên 100 tỷ đồng tại xã Xuân Quan, huyện Văn Giang, Hưng Yên (Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh là chủ đầu tư). Đây sẽ là nơi lưu giữ, bảo tồn và giới thiệu, quảng bá tinh hoa nghệ thuật của các làng nghề Việt Nam tới du khách trong nước và quốc tế. 

Bà Vinh, cho biết: "Mô hình chúng tôi đang triển khai sẽ có Trung tâm giới thiệu sản phẩm của các làng nghề tiêu biểu nhất của Hà Nội, của các nghệ nhân đại diện cho các làng nghề tiêu biểu Việt Nam. Chúng tôi dự kiến mở ở đây từ 15 đến 20 làng nghề tiêu biểu Việt Nam. Trong đó có các sản phẩm OCOP được trưng bày, giới thiệu".

"Ở đây sẽ là nơi giao lưu Hà Nội với cả nước của Chương trình mỗi làng một sản phẩm. Qua đó, giới thiệu với du khách trong và ngoài nước hiểu được cái hồn cốt, bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam qua ngành thủ công mỹ nghệ. Ngoài ra trung tâm này kết nối đón tour du lịch vào làng Bát Tràng. Chúng tôi muốn đưa du khách vào thăm nhà các nhà nghệ nhân làng Bát Tràng rồi kể cho họ những câu chuyện làm nghề" - bà Vinh nói tiếp.

Công trình "Tinh hoa làng nghề Việt Nam" còn có 1 trại sáng tác nghệ thuật dành cho các nghệ nhân, nghệ sĩ, sinh viên trường đại học mỹ thuật công nghiệp, cũng như những người yêu gốm sứ. Ở đây có đầy đủ phương tiện kỹ thuật, máy móc, dụng cụ, nguyên vật liệu để sáng tác sản phẩm.

"Khi dự án Tinh hoa làng nghề Việt Nam đi vào hoạt động, đây sẽ là nơi thường xuyên tổ chức các cuộc trình diễn tay nghề, thi tay nghề giữa các nghệ nhân, thợ giỏi của các làng nghề trong cả nước. Qua đó, bảo tồn, phát triển làng nghề, khuyến khích cấy ghép nghề cho những làng chưa có nghề, bởi đội ngũ nghệ nhân đóng vai trò quan trọng trong làng nghề" – bà Vĩnh chia sẻ

Theo tìm hiểu của PV, dự án này hiện đang đi vào giai đoạn hoàn thiện nhưng bà Vinh đang gặp khó khăn trong việc xin giấy phép xây dựng để đưa vào hoạt động. Nguyên do là việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xác định cụ thể nguồn gốc đất gặp vướng mắc. Bà Vinh cũng cho biết, khu đất để xây dựng dự án đã được UBND tỉnh Hưng Yên cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâu dài từ ngày 1/11/2001.