Ở khu rừng nổi tiếng Nghệ An, hễ con động vật hoang dã nào vô tình đi qua "bẫy" là được chụp ảnh

Bẫy ảnh hoạt động như thế nào trong khu rừng nổi tiếng tại Nghệ An

Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Huống trải rộng trên 5 huyện miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An. Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống có diện tích gần 46.500 ha, trong đó hơn 40.150 ha là rừng đặc dụng. Khu rừng nổi tiếng này là hành lang xanh quan trọng, kết nối môi trường, sinh cảnh và hệ sinh thái, góp phần bảo tồn sự đa dạng sinh học đặc trưng của rừng Bắc Trung Bộ và miền Tây Nghệ An. Năm 2007, khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống cùng với khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt và vườn quốc gia Pù Mát được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới.

Những năm qua, Ban quản lý khu bảo tồn Pù Huống đã áp dụng công nghệ bẫy ảnh để giám sát và đánh giá chính xác nguồn tài nguyên đa dạng sinh học. Nhờ bẫy ảnh, nhiều loài động vật hoang dã quý hiếm được phát hiện.

Để những chiếc bẫy ảnh hoạt động hiệu quả, đòi hỏi nỗ lực lớn của đội ngũ thực hiện. Các cán bộ phải trèo đèo, lội suối tiếp cận những vị trí đặt bẫy ảnh phù hợp. Tọa độ để lắp đặt bẫy ảnh được lựa chọn kỹ nhằm phát huy tối đa hiệu quả.

Để tiếp cận những vị trí đặt bẫy ảnh, có những chuyến đi kéo dài nhiều ngày, trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, lực lượng tham gia đặt bẫy ảnh phải ngủ trong rừng sâu để hoàn thành công việc.

Khi tiếp cận được vị trí chỉ định, các cán bộ sẽ dọn cây bụi, lớp thực bì trong khoảng trống rộng khoảng từ 6 đến 10m2 trước thân cây đặt bẫy ảnh để tạo trường ảnh tốt, tránh trường hợp bẫy tự động chụp cây cối khi có gió tác động lay chuyển.

Dưới mỗi thân cây đặt bẫy ảnh được xếp rải một lớp cành cây để tránh bùn, đất bắn lên khi trời có mưa khỏi ảnh hưởng đến thiết bị, chất lượng hình ảnh khi hoạt động. Sau đó, các cán bộ sẽ tạo lập vị trí để cố định trên thân cây thẳng, không có dây leo, mối mọt, độ cao cách mặt đất từ 20 đến 60cm.

Thiết bị được gắn lên thân cây sau khi đã tạo vị trí đặt. Bẫy ảnh thiết lập trên thân cây theo phương thẳng đứng, mắt camera được bố trí vuông góc với hướng mặt trời mọc và lặn để các bức ảnh được chụp không bị ngược sáng.

Sau khi hoàn tất lắp đặt, các cán bộ sẽ kiểm tra trước lúc rời hiện trường để tránh các loài động vật phát hiện. Sau thời gian từ 2 đến 3 tháng, lực lượng kiểm lâm mới quay trở lại để thu hình ảnh.

Thiết bị hoạt động thông qua cảm biến thân nhiệt. Đây là phương tiện hữu ích giúp quan sát vị trí không gian sống và hành vi của các cá thể động vật quý hiếm trong tự nhiên; đánh giá mức độ đa dạng sinh học ở các khu vực rừng núi khó tiếp cận.

Ngoài việc ghi chép tỉ mỉ các thông tin về thời gian, vị trí, môi trường tại nơi đặt bẫy ảnh, lực lượng kiểm lâm còn sử dụng hệ thống định vị GPS để xác định tọa độ nơi đặt thiết bị để giám sát, theo dõi, tránh thất lạc.

Bẫy ảnh giúp phát hiện nhiều loài động vật hoang dã quý hiếm

Tại khu bảo tồn thiên nhiên Pù Huống có gần 570 loài động vật, trong đó có 69 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam, 51 loài nằm trong danh lục đỏ IUCN 2020 và 36 loài nằm trong công ước CITES. Đây là kho tàng về đa dạng sinh học, lưu giữ các nguồn gen của nhiều loài động, thực vật quý hiếm và đặc hữu như pơ mu, sa mu dầu, bách xanh, lan kim tuyến, voọc xám, vượn má trắng, gà lôi vằn, mang lớn…

Theo, lãnh đạo Ban quản lý khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Huống, việc sử dụng bẫy ảnh và thiết bị ghi âm tự động để ghi lại hình ảnh, âm thanh của các loài động vật hoang dã giúp nâng cao chất lượng thông tin đầu vào. Kết quả từ phương pháp này rất tích cực trong công tác điều tra và giám sát đa dạng sinh học tại khu vực. Đây là phương pháp điều tra hiện đại hiệu quả, đặc biệt đối với các loài có quần thể nhỏ, quý hiếm.

Kết quả từ việc sử dụng bẫy ảnh của ban quản lý ghi nhận sự xuất hiện của nhiều loài động vật, trong đó có các loài quý hiếm như các loài thú móng guốc, gà tiền mặt vàng, gà lôi trắng, rùa núi viền, chim đớp ruồi xanh gáy đen và khỉ cộc (khỉ mặt đỏ). Trong số đó, gà lôi trắng và gà tiền mặt vàng là những loài quý hiếm cần được bảo tồn.