Phát hiện tháp Chăm 1.000 năm nằm “bí ẩn” dưới rừng keo

Ngày 2.5, PGS-TS Lại Văn Tới - Phó giám đốc Viện nghiên cứu Kinh Thành (Hà Nội) cho biết, công tác khai quật khảo cổ tại ngọn đồi Hòn Nóc (ở thôn Tráng Long, xã Nhơn Lộc) từ ngày 10.4 đến nay đã phát hiện nền móng phế tích tháp Chà Rây.

Trong đó, nền móng tháp chính được phát hiện trên ngọn đồi cao nhất, diện tích nền móng rộng gần 80m2. Cửa chính của tháp chính quay hướng đông, rộng 1,7m, hai bên cửa chính có 4 hố móng trụ lớn.

Phế tích tháp Chăm được phát hiện nằm dưới rừng keo

Đoàn khai quật cũng phát hiện được nền móng tháp phía bắc, nằm ở vị trí thấp hơn nên móng tháp chính 3m. Cụm tháp Chăm hoàn chỉnh thường có tháp chính (lớn nhất), tháp phía bắc và tháp phía nam.

Hiện, đoàn khai quật đang tiếp tục đào về phía nam (từ nền móng tháp phía bắc) để tìm dấu vết tháp phía nam của tháp chính.

Tuy nhiên, việc khai quật phế tích tháp Chà Rây không phát hiện tượng thần, phù điêu hay vật thờ cúng.

Ông Tới cho biết, người dân địa phương kể lại rằng, khu vực tháp Chà Rây trước kia có nhiều gạch Chăm, tượng thờ… nhưng đã bị lấy trộm từ hàng chục năm về trước.

Ngói lợp phát hiện tại phế tích tháp Chà Rây giống với số ngoài tìm được ở các tháp khác tại tỉnh Bình Định, vốn được các nhà nghiên cứu người Nhật xác định có niên đại từ thế kỷ thứ 11 - 12, mang phong cách kiến trúc Khơ-me. Theo nhận định ban đầu, tháp Chà Rây là tháp tôn giáo nhưng chưa xác định được vị thần nào được thờ tại đây. Tháp được xây dựng trong khoảng thời gian từ thế kỷ thứ 11 hoặc 12.

Ông Tới đánh giá, trong 11 phế tích tháp của thị xã An Nhơn chỉ có 2 phế tích tháp được khai quật là Lai Nghi (năm 2013) và phế tích tháp Rừng Cấm (năm 2014), thì riêng phế tích tháp Chà Rây có quy mô kiến trúc, mặt bằng kiến trúc xác định tốt nhất.

“Trong 3 phế tích tháp Lai Nghi, Rừng Cấm, Chà Rây được khai quật đã phát hiện cửa, hướng và quy mô, chúng tôi đánh giá tháp Chà Rây đạt được yêu cầu nhất. Đặc biệt, theo hướng đông chúng tôi đã phát hiện dấu hiệu của 2 phế tích là tháp phía bắc và phía nam tháp chính của tháp Chà Rây. Nhiệm vụ của chúng tôi trong thời gian còn lại là tìm ra đường ở phía đông lên tháp chính như thế nào? Nếu tìm được đường này thì đó là thành công rất lớn trong đợt khai quật này”, ông Tới cho hay.