Từ nạn nhân đến người chuyên vạch trần các dự án tiền điện tử lừa đảo

Trong một bài báo của tờ Bloomberg có tiêu đề "Cách những người cảnh giác tiền điện tử đang săn lừa đảo trong thị trường 100 tỷ đô la", người đàn ông 52 tuổi đến từ miền nam Indiana đã giải thích cách ông ấy từng là nạn nhân của kẻ lừa đảo đến trở thành kẻ săn lừa đảo.

Theo lời Robert Browning kể lại thì ông đã trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo vào ngày 11/7 năm nay, khi ông tham gia vào một dự án tiền điện tử có tên Altex. Nhưng giá của đồng tiền ảo này đã sụt giảm mạnh gần 100 lần, khiến số vốn 8.200 USD của ông chỉ còn 86 USD. Sự việc này khiến ông không ngừng tức giận mà khó lòng nguôi ngoai được.

"Tôi ngồi ngay trên chiếc ghế này, nhìn số tiền trị giá 8.200 USD biến thành 86 USD. Tôi cảm thấy cổ họng như có một khối u, chẳng thể nào mà nuốt nổi. Đó là điều tồi tệ nhất xảy ra trong cuộc đời tôi", Robert Browning kể lại câu chuyện của mình.

Từ đó, ông quyết xây dựng một trang web và dẫn dắt một nhóm chuyên săn các đồng tiền điện tử có dấu hiệu lừa đảo. Nhóm có tên là RugSeekers, gồm những người chuyên đi tìm các đồng tiền lừa đảo thông qua các cuộc trò chuyện nhóm trên những nơi như Telegram và các nền tảng mạng xã hội.

Trên trang web của mình, nhóm RugSeekers cho phép mọi người gửi yêu cầu điều tra một đồng tiền điện tử mà họ cho rằng có thể đáng ngờ. "Chúng tôi là một nhóm chuyên nghiệp, siêng năng và giàu kinh nghiệm, cam kết giúp loại bỏ gian lận và tham nhũng khỏi không gian tiền điện tử; RugSeeker được sinh ra từ chính kinh nghiệm của chúng tôi với sự thua lỗ và luôn tận tâm giúp các nhà đầu tư loại bỏ điều đó".

Gần đây nhất, nhóm của ông đã rình mò, theo dõi một loại tiền điện tử có tên "We Save Moon" sau khi nhận thấy sự bất thường, kiểm tra mã nguồn, ví và biểu đồ giá của loại đồng này để tìm kiếm dấu hiệu gian lận và ra cảnh báo đến người dùng.

Chia sẻ rõ hơn về phi vụ này, Browning dẫn lời rằng, ông tìm cách tham gia nhóm trò chuyện cùng các nhà đầu tư đồng ảo "We Save Moon" trên Telegram. ông sử dụng bí danh RobAte25 và bắt đầu hỏi các MOD (người kiểm duyệt) của dự án đồng ảo này. Trong khi đó, một thành viên khác của RugSeekers cũng âm thầm tham gia, đặt ra câu hỏi về chức năng của đồng xu ào này. Những thắc mắc của cả 2 người thường không nhận được lời giải thích rõ ràng, thay vào đó, các MOD khuyến khích thành viên tiếp tục mua thêm, giúp coin tăng, khuyến khích tham khảo lại bài đã ghim trong nhóm.

Cuối cùng, sau nhiều lần đặt câu hỏi trực tiếp về tính minh bạch của dự án, cả hai thành viên của nhóm RugSeekers đã bị xóa khỏi nhóm trò chuyện Telegram của dự án. Sau đó, Browning đã đăng một bài cảnh báo trên Twitter và nhận được khoảng 4.000 lượt xem. Tuy nhiên, theo ông sức lan tỏa của sự việc này có hạn trong một thị trường tiền mã hóa quá đỗi rộng lớn và đầy tính phức tạp.

Browning cho biết, hiện ông cùng nhóm cộng sự đang dành phần lớn thời gian để tìm kiếm các trò gian lận. Bên cạnh đó, ông cũng đầu tư vào một số đồng tiền điện tử có nền tảng tốt và ước tính đã kiếm được khoảng 80.000 USD trong năm nay. Tuy nhiên, ông không kiếm tiền từ công việc săn những kẻ lừa đảo.

Thực trạng lừa đảo trong thế giới kỹ thuật số tại Mỹ

Theo Bloomberg, trong nửa đầu năm nay, các nhà đầu tư đã mất 681 triệu đô la trong các vụ trộm, hack và gian lận tiền điện tử lớn. Trong đó, các vụ hack liên quan đến nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) chiếm tới 54%.

Chỉ trong 7 tháng đầu năm, số thiệt hại do tấn công DeFi đã lên tới 361 triệu USD, gấp gần 2,8 lần so với cả năm 2020 (129 triệu USD). Các vấn nạn này diễn ra trong thế giới tiền điện tử còn non trẻ, nhiều nhà đầu tư nghiệp dư đã đặt cược bằng tất cả số tiền tiết kiệm được tích lũy của họ và bị thua lỗ. Cuối cùng, điều này đã làm ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của họ. Trong khi đó, các cơ quan quản lý tài chính của Mỹ vẫn đang gặp khó khăn với các giao dịch lớn, chưa có cơ chế phù hợp cho thị trường tiền mã hóa.

Vào tháng 8, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC), Gary Gensler đã cảnh báo rằng thị trường tiền điện tử "đầy rẫy gian lận, lừa đảo và lạm dụng", rất nhiều người sẽ bị tổn thương nếu chính phủ không tăng cường bảo vệ nhà đầu tư.

Các nhà chức trách nước này cũng đã yêu cầu một số công ty cung cấp dịch vụ DeFi giải trình và bổ sung thêm thông tin về hoạt động của họ. Tuy nhiên, các trường hợp được SEC xem xét thường mất vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm để đi đến kết luận, vì họ cũng có nghĩa vụ tôn trọng các quyền hợp pháp của đối tượng theo luật tố tụng.

Với nguồn lực hạn chế, cơ quan quản lý không thể theo dõi mọi hành vi lừa đảo trong thời gian thực triệt để, nhanh chóng, đặc biệt là với thế giới DeFi có nhịp độ phát triển linh hoạt cực nhanh. "Hiện tại, chúng tôi không thể cung cấp sự bảo vệ đầy đủ cho các nhà đầu tư tiền điện tử. Thành thật mà nói, tại thời điểm này, nó giống "miền Tây hoang dã hơn", Gary Gensler nói trước Quốc hội Mỹ vào tháng 8/2021.