Sâm ngọc linh

Những ngày cuối năm 2019, sau nửa thập kỷ mày mò với cây sâm Ngọc Linh in vitro (cấy mô), vòng tuần hoàn cuối cùng đã khép. Những cây sâm Ngọc Linh con đã nảy mầm, trưởng thành từ những hạt thu từ cây mẹ vô tính, mở ra một cơ hội mới.

Nhóm các nhà khoa học Việt Nam và Hàn Quốc đã di thực và trồng thành công Sâm Ngọc Linh tại Lâm Đồng nơi có nhiệt độ trung bình cao hơn và độ cao thấp hơn vùng trồng sâm bản địa tại Kon Tum, Quảng Nam.

Măng Ri là một xã đặc biệt khó khăn của huyện Tu Mơ Rông (tỉnh Kon Tum) có 100% người dân đều là người dân tộc Xê Đăng. Vì có độ cao trên 1.200m, một số nơi cao đến gần 2.000m so với mực nước biển, khí hậu mát lạnh quanh năm nên khá thuận lợi cho việc phát triển các loại cây dược liệu, đặc biệt là sâm dây và sâm Ngọc Linh…

Ngoài phần củ, lá và hạt giống của “báu vật” này đều là những mặt hàng có giá trị cao.

Nhận thấy trồng sâm dây mang lại hiệu quả kinh tế cao, chị Y Hlạng, dân tộc Xê Đăng ở làng Pu Tá, xã Măng Ri, huyện Tu Mơ Rông (tỉnh Kon Tum) đã là người đầu tiên mạnh dạn trồng sâm dây. Cũng nhờ loài sâm bò tràn ra đất núi này mà nhiều hộ ở xứ sở sương mù xã Măng Ri thoát nghèo, vươn lên khấm khá...

Giữa núi rừng Ngọc Linh hùng vĩ, nhiều lúc cái lạnh giá như thấu buốt vào tim can, những chàng trai Xê Đăng vẫn miệt mài bám núi, bám rừng vun trồng, chăm sóc, tuần tra, bảo vệ. Họ ăn, ngủ cùng rừng để bảo tồn giống sâm "quốc bảo" của Việt Nam.

Lần đầu tiên sâm Ngọc Linh được Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa di thực trồng tại khu vực đỉnh đèo Sa Mù (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị).

Không chỉ bán củ, người trồng cây này còn bán được lá và hạt của chúng với giá rất cao.

Nhiều người ở Kon Tum, Đắk Lắk tìm đến Lâm Đồng săn lùng loại sâm giống với sâm Ngọc Linh về bán với giá cao.

Tại Quảng Nam, sâm sinh trưởng và phát triển tốt nhất tại xã Trà Linh, huyện Nam Trà My. Mùa sâm ra hoa thường từ tháng Tư đến tháng Bảy và mùa kết trái vào khoảng tháng Chín đến tháng Mười. Sau hai tháng quả bắt đầu chuyển từ màu xanh đến xanh thẫm, vàng lục, khi chín ngả màu đỏ cam với một chấm đen không đều ở đỉnh quả. Quả sâm chín nhìn tựa viên ngọc lấp lánh sắc màu. Mỗi quả chứa một hạt, một số quả chứa 2 hạt và số quả trên cây bình quân khoảng 10 đến 30 quả.