Sự thật Toshiba sắp tách thành ba công ty, giới chuyên gia nói gì?

Toshiba sắp bị chia tách làm 3, vì áp lực cổ đông hay để tiến hóa hướng tới tương lai?

Được biết, Toshiba có trụ sở tại Tokyo được thành lập vào năm 1939 dưới sự hợp nhất của Tập đoàn Điện tử Tokyo Denki và Tập đoàn Kỹ thuật Shibaura Seisaku-sho. Nhờ chính sách cho vay ưu đãi và hạn chế cạnh tranh trong nước từ chính phủ Nhật, Toshiba đã trở thành một tập đoàn hùng mạnh trong giai đoạn 1980-1990. Toshiba cũng là công ty chế tạo máy tính cá nhân lớn thứ 5 thế giới về doanh thu vào năm 2010 và là công ty sản xuất chất bán dẫn lớn thứ tư thế giới về doanh thu. Thành tựu này đã sớm đưa Toshiba trở thành tượng đài công nghệ của đất nước xứ sở hoa anh đào.

Toshiba cũng từng là biểu tượng của các tập đoàn công nghiệp Nhật Bản, bán nhiều sản phẩm đa dạng từ TV đến nhà máy điện hạt nhân, nhưng thời điểm đó giờ đã qua. Trong vài năm qua, công ty đã bán bớt các đơn vị bao gồm nhà sản xuất thiết bị y tế Toshiba Medical, doanh nghiệp máy tính cá nhân Dynabook. Tuy nhiên, cho tới ngày hôm nay, tượng đài này gần như sắp bị thay đổi hoàn toàn theo cách không ai ngờ tới.

Cụ thể, Toshiba cho biết công ty này có kế hoạch chia tách làm 3 vào tháng 3/2024, nhằm đối diện với áp lực từ phía cổ đông trong việc tái cơ cấu một cách tập trung hơn. Họ sẽ tách các hoạt động cốt lõi thành hai công ty giao dịch công khai mới, gồm một công ty cho các dịch vụ cơ sở hạ tầng và một cho các thiết bị công nghệ, chip nhớ. Mảng kinh doanh còn lại sẽ giữ cổ phần trong hai đơn vị này thuộc về công ty thứ ba vẫn giữ tên là Toshiba.

Toshiba cho biết đơn vị cơ sở hạ tầng mới sẽ bao gồm bộ phận giải pháp và hệ thống năng lượng, các giải pháp kỹ thuật số và mảng kinh doanh pin, cùng những mảng khác. Còn công ty thiết bị mới sẽ bao gồm các thiết bị điện tử và bao gồm chất bán dẫn điện, thiết bị sản xuất chất bán dẫn và ổ đĩa cứng dung lượng cao.

Quyết định chia tách vừa được đưa ra sau khi Toshiba loại bỏ các bộ phận khác trong những năm gần đây, bao gồm thiết bị y tế, máy tính cá nhân, thiết bị điện tử tiêu dùng và một công ty điện hạt nhân ở Mỹ - Westinghouse Electric đã phá sản vào năm 2017.

Kế hoạch này là đỉnh cao của gần năm tháng làm việc của ủy ban đánh giá chiến lược của hội đồng quản trị Toshiba, đứng đầu là giám đốc bên ngoài Paul Brough. Ủy ban cho biết trong một tuyên bố, sự phân chia "lần đầu tiên đại diện cho một công ty lớn của Nhật Bản có quy mô và tầm quan trọng như vậy; Cách tiếp cận này phản ánh quyết tâm của Toshiba trong việc tuân theo một lộ trình sẽ nâng cao giá trị lâu dài cho các cổ đông".

Chia sẻ về động thái mới nhất này, ông Satoshi Tsunakawa - CEO của Toshiba cho hay: "Trong hơn 140 năm lịch sử của mình, Toshiba đã không ngừng phát triển để đi trước thời đại; Thông báo hôm nay không có gì khác biệt. Để nâng cao vị thế cạnh tranh chắc chắn, mỗi doanh nghiệp hiện cần linh hoạt hơn để giải quyết các cơ hội và thách thức trên thị trường của chính mình".

"Bạn có thể coi đây là sự giải thể cấu trúc hoạt động, nhưng với tôi đó là sự tiến bộ trong tương lai", ông nói thêm. Tsunakawa cũng nhấn mạnh: "Chúng tôi không còn là một tập đoàn công nghiệp nữa. Thế mạnh của chúng tôi là về cơ sở hạ tầng, năng lượng và chất bán dẫn. Việc tổ chức lại là một sự tiến hóa hướng tới tương lai".

Mục đích của việc chia tách là để "tạo ra một tổ chức đơn giản hơn" cho từng lĩnh vực kinh doanh, Giám đốc điều hành Satoshi Tsunakawa cho biết trong một cuộc họp báo. Đội ngũ quản lý của mỗi đơn vị sẽ được lựa chọn từ bên trong và bên ngoài công ty. Ông nói: "Mỗi đơn vị nên được dẫn dắt bởi một nhóm chuyên gia trong lĩnh vực tương ứng, làm cho nó nhanh nhẹn và có thể đánh bại các đối thủ cạnh tranh".

"Chúng tôi chỉ nhìn thấy tương lai tươi sáng phía trước và chúng tôi sẽ nỗ lực hướng tới tương lai để mang lại nhiều giá trị hơn cho tất cả các bộ phận kinh doanh liên quan", Tsunakawa nói tại cuộc họp báo.

"Chúng tôi đang soạn thảo một kế hoạch kinh doanh trung hạn để nâng cao giá trị doanh nghiệp và việc phân chia doanh nghiệp là một trong những lựa chọn, nhưng vẫn chưa có gì chính thức được quyết định vào thời điểm này", phát ngôn viên Tatsuro Oishi của Toshiba nói với hãng thông tấn AFP.

Toshiba cũng tin rằng giá trị của các nhóm kinh doanh này sẽ thu hút sự định giá tốt hơn với tư cách là các thực thể riêng biệt hơn là được kết hợp dưới một công ty duy nhất. Việc chia tách này cũng được kỳ vọng sẽ cho phép mỗi công ty hoạt động theo hướng năng động hơn, đưa ra chiến lược kinh doanh riêng, huy động vốn dễ dàng và đạt được mức tăng trưởng cao hơn.

Toshiba cho biết, họ dự kiến doanh thu của bộ phận cơ sở hạ tầng sẽ đạt khoảng 2 nghìn tỷ yen (17,5 tỷ USD) và thấp hơn khoảng 1 nửa so với bộ phận kinh doanh thiết bị điện tử. Việc tổ chức lại đề xuất tách nhóm các hoạt động kinh doanh sẽ giúp các cổ đông hiểu và giám sát từng hoạt động dễ dàng hơn. Công ty này có kế hoạch tổ chức một buổi họp cổ đông đặc biệt trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3 năm sau để nỗ lực đạt được sự chấp thuận cho kế hoạch chia tách.

Giới chuyên gia nói gì về việc Toshiba chia tách ?

Thực tế mà nói, Toshiba- một biểu tượng của tập đoàn Nhật Bản đã vấp phải tranh cãi trong nhiều năm, kể từ ít nhất là năm 2015 khi hãng này phải chịu hình phạt lớn nhất từ trước đến nay vì làm sai lệch báo cáo tài chính. Tiếp theo là một cuộc khủng hoang tồi tệ vào lĩnh vực kinh doanh hạt nhân, khiến công ty phải bán đi mảng kinh doanh chip nhớ hàng đầu của mình, Kioxia Holdings.

Một số chuyên gia thị trường nhận định, Toshiba đang trong quá trình vạch ra một kế hoạch trung hạn mới để nâng cao giá trị doanh nghiệp, sự chia rẽ cấu trúc thành ba bên là một trong những hành động cấp tiến nhất mà một gã khổng lồ Nhật Bản thực hiện để giải quyết sau các chuỗi khủng hoảng, hay để giảm áp lực từ cổ đông yêu cầu tái cấu trúc tập trung. Và nếu quyết định này được hiện thực hóa, nó sẽ đánh dấu một thời kỳ biến động to lớn đối với Toshiba, từng là biểu tượng của sức mạnh kinh tế và công nghệ tiên tiến của Nhật Bản.