Sự thực chuyện “ma bắt người” ở Hồ Ngòi Nong

Năm 1970 đập thủy điện hồ Thác Bà bắt đầu hoạt động, cái tên hồ Ngòi Nong thuộc thôn 13, xã Động Quan, Lục Yên, Yên Bái cũng bắt đầu từ đây.

Ma bắt?

Từ quốc lộ 70, chiếc xe của chúng tôi ì ạch bò qua ngót chục km đường đất lởm chởm đá mới đến được thôn 13. Chúng tôi đến gia đình nạn nhân Triệu Thị Đồn, 26 tuổi, cùng 2 người con là Lý Thị Lên, 11 tuổi và Lý Văn Huy, 6 tuổi, vừa chết đuối ngày 29-9 vừa qua.

Anh Liêm và con gái quá đau xót trước cái chết của 3 người thân.

Ngôi nhà sàn xác xơ nằm nép mình bên sườn đồi còn nghi ngút khói hương. Anh Lý Văn Liêm - chồng nạn nhân đau xót nhớ lại: "Nhà tôi làm trang trại ngoài đảo, hôm đó đi đỡ anh trai phát nương rồi ở lại đảo ăn cơm. Ăn xong, tôi chèo thuyền đưa anh chị về trước, bảo mẹ con nó đợi tôi quay lại đón, nhưng mẹ con nó lại bơi cái thuyền sứt đầu theo sau. Tôi quay trở lại đón thì nghe tiếng kêu cứu. Trời tối, thuyền đến nơi chỉ thấy mấy chiếc dép nổi trên mặt nước…”. Chính quyền và dân làng giúp tìm kiếm, hôm sau anh mới tìm được xác vợ và 2 con dưới lòng hồ.

Năm 2008, 3 học sinh Trường THPT Hồng Quang đến hồ tắm bị chết đuối. Hoang mang, người nhà nạn nhân tìm đến các thầy bói. Tất cả đều nhận được lời phán rằng "do người dân ở đây đã đánh cắp con ngựa của một vị thánh, nên con ma sẽ bắt đi 17 mạng người". Cụ Lý Văn Chang - già làng, kể: “Cách đây gần chục năm, người dân đào được rất nhiều đồ cổ giá trị ở khu vực lòng hồ này, trong đó có một con ngựa bằng sứ, đã mang bán. Từ đó, hồ này có rất nhiều người chết. Không biết sau 13 người đã ra đi, tới đây sẽ là ai?

Chủ quan với mạng sống

Động Quan là xã vùng 2, 90% dân số là đồng bào dân tộc Dao. 50% số thôn, bản trong xã thuộc diện đặc biệt khó khăn. Cuộc sống của người dân chỉ trông vào làm ruộng, làm nương. Từ khi đập thủy điện hồ Thác Bà hoạt động, người dân có thêm nghề đánh bắt cá trên hồ.

Theo quan sát của chúng tôi, toàn bộ thuyền bè đi lại và đánh bắt trên hồ là thuyền nhỏ, chủ yếu trát xi măng, nhiều chiếc đã mục nát và không hề có một phương tiện cứu sinh nào.

Trao đổi với chúng tôi ông Đỗ Xuân Tiến - Chủ tịch UBND xã Động Quan cho biết, hầu hết thuyền bè hoạt động trên khu vực hồ Ngòi Nong đều không đảm bảo an toàn, đây là nguyên nhân dẫn đến những cái chết thương tâm.

Theo ông Tiến, vấn đề quản lý hay đưa ra hình thức bắt buộc nào đối với người dân là rất khó, bởi trình độ nhận thức của hầu hết đồng bào Dao còn hạn chế.

Theo người dân nơi đây, trước đây thuyền bè làm bằng gỗ nên khi lật thuyền không chìm hẳn, họ vẫn có thể bám vào đó. Giờ đây, nguồn gỗ cạn kiệt, người dân đan nứa làm khung thuyền, dùng xi măng trát để nước không ngấm vào nên thuyền rất nặng, khi bị lật sẽ chìm nghỉm chẳng khác nào tảng đá.

Nhìn những chiếc thuyền bé tẹo chòng chành bên làn sóng nhỏ thì con số 17 mạng người sẽ là... quá nhỏ, nếu người dân vẫn chủ quan với mạng sống của mình.

Triệu Khắc - Tuấn Điệp