Tài liệu mật: Hàng nghìn dân thường chết oan trong các cuộc không kích 'sai lầm' của Mỹ

Cụ thể, New York Times mới đây cho biết, những tài liệu mật của Lầu Năm Góc mà tờ báo này mới tiếp cận được đã cho thấy những “sai sót tình báo nghiêm trọng” trong các cuộc không kích của Mỹ tại Trung Đông, khiến hàng nghìn dân thường, trong đó có nhiều trẻ em phải chết oan.

Trong bài báo ngày 18/12, New York Times cho hay, trong những năm tham chiến ở Iraq, Syria và Afghanistan, quân đội Mỹ đã đưa ra cam kết mạnh mẽ rằng, bom sẽ được ném chính xác vào mục tiêu và máy bay không người lái sẽ tiêu diệt kẻ thù để giảm thiểu rủi ro cho dân thường.

Tuy nhiên, các cuộc điều tra của The New York Times đã xé toạc cam kết đó.

Theo đó, tài liệu mật liên quan đến hơn 1.300 báo cáo về thương vong của dân thường trong hơn 50.000 vụ không kích do Mỹ tiến hành tại Afghanistan, Iraq và Syria 5 năm qua cho thấy những “sai sót tình báo nghiêm trọng” của Mỹ.

Vào hồi tháng 9 mới đây, một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Kabul, Afghanistan được các quan chức Mỹ cho biết đã phá hủy một chiếc xe chở đầy bom, nhưng thay vào đó đã giết chết 10 thành viên trong một gia đình. 

Tháng trước, tờ The Times phát hiện, quân đội Mỹ đã cố tình che giấu vụ hàng chục dân thường đã thiệt mạng oan trong một vụ đánh bom sai lầm năm 2019 ở Syria.

Đáng chú ý, ngày 19/7/2016, Mỹ tiến hành không kích nơi được cho là khu vực triển khai của nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở miền Bắc Syria với báo cáo ban đầu là 85 tay súng bị tiêu diệt. Tuy nhiên, thương vong thực tế là khoảng 120 nông dân và người làng thiệt mạng.

Theo The Times, những vụ việc như trên không phải là ngoại lệ, mà là thương vong thường xuyên của một cách thức chiến tranh sai lầm. Các hình ảnh do thám kém chất lượng hoặc không đầy đủ thường là nguyên nhân chính gây ra những vụ không kích nhầm chết chóc cho dân thường.

Không chỉ tiếp cận các tài liệu mật của Bộ Quốc phòng Mỹ, The Times còn đến thăm gần 100 địa điểm thương vong ở Iraq, Syria và Afghanistan, phỏng vấn rất nhiều cư dân sống sót và các quan chức Mỹ hiện tại và trước đây. Từ đó, tờ báo rút ra những kết luận bao gồm, một là những cái chết oan ức của dân thường trong các cuộc chiến đã được quân đội Mỹ giảm thiểu đáng kể.

Theo thống kê của quân đội Mỹ, 1.417 dân thường đã thiệt mạng trong các cuộc không kích trong chiến dịch chống IS ở Iraq và Syria. Kể từ năm 2018 tại Afghanistan, các hoạt động không quân của Mỹ đã giết chết ít nhất 188 dân thường. Nhưng cuộc điều tra của The Times cho thấy số người chết là dân thường cao hơn đáng kể so với con số quân đội Mỹ thống kê.

Hai là Lầu Năm Góc cũng đã không thực hiện các cam kết về tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, không công bố thông tin rộng rãi, ít trừng phạt những hành vi sai trái, sai lầm. Các hồ sơ cho thấy quân đội không nỗ lực xác định các kiểu thất bại hoặc bài học kinh nghiệm.

Ba là, hơn 50.000 cuộc không kích ở Iraq, Syria và Afghanistan của quân đội Mỹ đã diễn ra mà hầu hết không được lên kế hoạch trước. Bốn là, những thành kiến và điểm mù tạo ra nguy hiểm, các sự cố trong công nghệ và giám sát cũng như việc quân đội Mỹ không tính được các vụ nổ thứ cấp đã gây ra những thiệt hại đáng kể về người và tài sản cho dân thường.