Tảo hôn, trẻ con chưa kịp lớn đã trở thành cha mẹ

Một trường hợp tảo hôn ở Long An (Ảnh: PL TP HCM) 

Tại Hội thảo Quốc gia về tảo hôn diễn ra ngày 25/10, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, tảo hôn xảy ra ở 63 tỉnh thành trên cả nước. Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống gây ra nhiều hệ lụy đối với bản thân, gia đình, gánh nặng cho xã hội.

“Hiện có quá nhiều trẻ mang thai sớm, chưa hoàn thiện về giải phẫu và sinh lý tâm lý đã bị ép buộc phải trở thành cha mẹ”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cảnh báo.

Theo Thứ trưởng Tiến, tảo hôn làm suy giảm số lượng và chất lượng dân số. Tầm vóc và tuổi thọ trung bình của các dân tộc ít người cũng đang thấp dần. Những vùng tảo hôn, tuổi thọ trung bình chỉ xấp xỉ 45 tuổi.

Bà Đỗ Thị Quỳnh Hương, Phó Vụ trưởng Vụ Cơ cấu và Chất lượng dân số, Tổng Cục DS- KHHGĐ phân tích, nạn tảo hôn xảy ra do ảnh hưởng của tập quán lạc hậu bị ép buộc lấy vợ/chồng sớm, bị xâm hại tình dục.

Do tảo hôn, nhiều trẻ mang thai sớm, có thể chưa hoàn thiện về giải phẫu và sinh lý tâm lý. Ngoài ra, tử vong mẹ trong độ tuổi từ 15-19 tuổi cao hơn so với các bà mẹ trưởng thành. Hàng trăm đứa khẻ bị thất học, mù chữ, nghèo đói do nợ nần sau đám cưới làm kinh tế gia đình kiệt quệ.

Bên cạnh đó, những cặp vợ chồng lấy nhau quá sớm nên sự hiểu biết, suy nghĩ chưa chín chắn dễ làm phát sinh những bạo lực gia đình, gây ra stress và trầm cảm sau những sang chấn về tâm thần. Trẻ em gái sau kết hôn thường bị bạn bè đồng lứa cô lập và bỏ rơi.

Từ những hệ lụy do tảo hôn, các chuyên gia khuyến nghị tạo môi trường thân thiện cho vị thành niên, thanh niên trong việc tiếp cận các dịch vụ về chăm sóc sức khỏe sinh sản ở những vùng tảo hôn và hôn nhân cận huyết.

Tổ chức UNFPA & UNICEF đề xuất mở cuộc điều tra quy mô quốc gia về tảo hôn nhằm cung cấp thông tin cho việc hoạch định chính sách.

Nhiều ý kiến cho rằng, để giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, thay đổi nhận thức là vấn đề mấu chốt. Cùng với đó, về lâu dài cần đầu tư nhiều hơn nữa về kinh tế, giáo dục, y tế... nhằm nâng cao dân trí, thay đổi nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là thế hệ trẻ vượt qua áp lực của tập tục lạc hậu, từ đó có sự lựa chọn đúng đắn về hôn nhân.