Tạo tiền đề liên kết Đông Á

Gia tăng hợp tác nội khối là một mục tiêu hướng tới của ASEAN.

Hiến chương ASEAN đi vào cuộc sống

Phát biểu tại lễ khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, hội nghị lần này diễn ra đúng thời điểm bước vào những tháng cuối của năm 2010, một năm quan trọng đối với ASEAN trong việc thực hiện mục tiêu hình thành Cộng đồng và hoạt động trên cơ sở pháp lý là Hiến chương ASEAN. Với chủ đề bao trùm “Hướng tới cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động”, ASEAN gần một năm qua đã tiến hành nhiều hoạt động cụ thể và đã đạt những thành tựu to lớn trong việc thực hiện mục tiêu và kế hoạch đã đề ra, trong đó có các quyết định của Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 16 tại Hà Nội tháng 4-2010.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, Hiến chương ASEAN đã thực sự đi vào cuộc sống với sự vận hành trôi chảy của tổ chức bộ máy mới. Những nỗ lực xây dựng cộng đồng Chính trị- An ninh ASEAN, nhất là trên 14 lĩnh vực ưu tiên đã đạt được những tiến triển rất có ý nghĩa. Đối thoại và hợp tác thường xuyên ở các cấp về các vấn đề cùng quan tâm đã nâng cao sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa các nước, góp phần duy trì hòa bình và an ninh khu vực. Các cơ chế đối thoại và hợp tác về an ninh khu vực được tăng cường và mở rộng, với việc thông qua kế hoạch hành động thực hiện tuyên bố tầm nhìn chung của Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) cũng như việc hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng với các đối tác (ADMM+) Hội nghị những người đứng đầu cơ quan an ninh nội địa As (MACOSA) và diễn đàn Biển ASEAN (AMF).

Cùng với sự phục hồi của các nền kinh tế trong khu vực, tiến trình xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN cũng đã đạt những kết quả quan trọng với sự hình thành vững chắc của Khu vực thương mại tự do ASEAN về hàng hóa, dịch vụ và đầu tư, việc triển khai một số chương trình hợp tác trọng điểm như Cơ chế hải quan một cửa và Chương trình thuận lợi hóa thương mại. Đặc biệt, kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN mà các lãnh đạo sẽ xem xét thông qua dịp này cũng như việc lập Quỹ cơ sở hạ tầng ASEAN sẽ hỗ trợ đắc lực cho liên kết ASEAN và tạo tiền đề cho liên kết khu vực rộng lớn hơn ở Đông Á.

Hợp tác kinh tế giữa các thỏa thuận về khu vực mậu dịch tự do giữa ASEAN với 6 đối tác ở khu vực Đông Á cũng như thỏa thuận đa phương hóa sáng kiến Chiềng Mai trong khuôn khổ ASEAN +3. Hiệp hội cũng đã có nhiều nỗ lực hợp tác nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Năm mục tiêu quan trọng

Thủ tướng cũng đề nghị các đại biểu dự hội nghị, tập trung vào 5 mục tiêu quan trọng để phát triển ASEAN gồm: Hiệp hội cần tiếp tục đề ra và tiến hành các giải pháp đồng bộ để đẩy nhanh việc thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch xây dựng Cộng đồng ASEAN, đặc biệt là các giải pháp để tạo ra sự chuyển biến thực sự về “văn hóa thực thi”, tăng cường cơ chế giám sát và đánh giá việc thực hiện các thỏa thuận. Hội nghị cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý đầy đủ, phù hợp với Hiến chương ASEAN, nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức bộ máy và phương thức hoạt động ASEAN, tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan thực thi, đẩy mạnh việc huy động nguồn lực, lồng ghép các thỏa thuận khu vực vào các chương trình, kế hoạch phát triển quốc gia. Mối quan hệ đối ngoại của ASEAN cần tiếp tục được đẩy mạnh thông qua các kế hoạch và biện pháp cụ thể để hỗ trợ mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN. Hiệp hội cần tiếp tục thực hiện các giải pháp đồng bộ nhằm bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN trong một cấu trúc khu vực đang định hình trên cơ sở các quyết định của cấp cao ASEAN-16.

Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, ASEAN cần thể hiện vai trò là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế trong việc ứng phó với những thách thức toàn cầu hiện nay, nhất là khủng hoảng tài chính, kinh tế, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh. Theo đó, ASEAN cần tiến hành những biện pháp cụ thể nhằm gia tăng hợp tác nội khối, đồng thời thúc đẩy hợp tác với khuôn khổ khu vực rộng lớn hơn và đóng góp tích cực cho nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế, kể cả các hoạt động liên quan của Liên Hợp Quốc.

Trong phiên thảo luận đầu tiên, các nhà lãnh đạo ASEAN đã nhất trí thông qua Kế hoạch tổng thể Kết nối ASEAN. Ngoài ra, các nhà lãnh đạo ASEAN cũng hoan nghênh nỗ lực của các Bộ trưởng Tài chính ASEAN hướng tới thành lập Quỹ Hạ tầng ASEAN. Những quyết định quan trọng này sẽ tạo điều kiện đẩy mạnh hơn nữa liên kết, và kết nối các mặt trong ASEAN, cũng như tạo điều kiện để tăng cường kết nối ở khu vực rộng lớn hơn là Đông Á.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, hội nghị lần này có tầm quan trọng rất lớn đối với tương lai phát triển của ASEAN và khu vực. Thủ tướng cũng bày tỏ tin tưởng rằng, với quyết tâm chính trị mạnh mẽ và tầm nhìn xa cũng như sự tham gia tích cực và đóng góp quý báu của các nhà lãnh đạo ASEAN và các nước đối tác, Hội nghị cấp cao ASEAN 17 sẽ đưa ra những giải pháp thỏa đáng vì mục tiêu chung là hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Tổng thư ký ASEAN - ông Surin Pitsuwan: Tin vào một ASEAN tươi mới, năng động

ASEAN là một môi trường kinh tế đầy tiềm năng với dân số trẻ và năng động đã và đang trở thành một trong những điểm nóng thu hút đầu tư nước ngoài.

Việc Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị cấp cao ASEAN 17 và các hội nghị cấp cao liên quan là cơ hội quý báu để các nước ASEAN giao lưu, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm, đóng góp cho một ASEAN phát triển toàn diện và hùng mạnh.

Việt Nam đã có những đóng góp to lớn trong 15 năm tham gia ASEAN và đang thể hiện sự chủ động ngày càng rõ hơn trong việc tham gia hợp tác ASEAN, đóng góp các sáng kiến hướng hoạt động của ASEAN vào những nội dung hợp tác thiết thực, góp phần duy trì môi trường hòa bình, ổn định trong khu vực cũng như nâng cao vị thế của khu vực ASEAN đối với thế giới.

Đăng Thúy - Thanh Hà