Thảm cảnh đòi nợ bảo hiểm xã hội

Minh Nguyệt (thực hiện) Thứ sáu, ngày 26/01/2018 06:30 AM (GMT+7)

Kể từ ngày 1.1.2018, những doanh nghiệp (DN) cố tình trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) sẽ bị truy tố về mặt hình sự. Dù đã có những quy định đủ mạnh nhưng nhiều DN vẫn chưa sợ khiến công tác “đòi nợ” của BHXH địa phương khá vất vả.

Đòi nợ phải “nịnh”

Theo ông Nguyễn Ngọc Toan – Giám đốc BHXH TP.Hải Phòng, thời gian qua TP.Hải Phòng đã tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp để thu nộp, giảm nợ. Tính đến hết ngày 31.12.2017, số thu toàn thành phố đạt 7.402,4 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 103,63% so với kế hoạch BHXH Việt Nam giao. Đặc biệt, nhờ BHXH các cấp đã làm tốt công tác đòi nợ mà nợ đọng BHXH chỉ còn 194,7 tỷ đồng, giảm 3,4 tỷ so với cùng kỳ năm trước.

Người dân tham gia đóng BHXH tại BHXH quận Kiến An. Ảnh: D.V

Ông Trần Đình Liệu – Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết đơn vị này cũng đang tích cực với các đơn vị có liên quan như Tổng liên đoàn, Ủy ban các vấn đề xã hội Quốc hội, công an tuyên truyền tìm giải pháp đòi nợ BHXH.

Trong năm 2017 BHXH thành phố cũng phối hợp với các đơn vị thực hiện thanh tra, kiểm tra tại 251 đơn vị và phối hợp với Thanh tra Sở LĐTBXH thanh tra tại 33 đơn vị. Sau thanh tra, kiểm tra các đơn vị nợ đọng đã nộp số tiền nợ 35,3 tỷ đồng.

Rà soát của BHXH quận Hồng Bàng (Hải Phòng) cho thấy, địa bàn có gần 2.000 DN thì có tới hơn 500 DN nợ tiền BHXH đã “mất tích”. Ông Nguyễn Hữu Đô - Phó Giám đốc BHXH quận Hồng Bàng cho biết, sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng liên quan như thuế, ngân hàng và BHXH còn gặp nhiều bất cập. BHXH muốn phối hợp các đơn vị lấy thông tin rà soát hoạt động của DN thì gặp khó khăn với lý do bảo vệ khách hàng.

“Là người thường xuyên tham gia cùng đoàn kiểm tra, tôi biết việc đòi nợ rất khó. Có những đơn vị họ tỏ thái độ: “Ra tòa không sợ”, có đơn vị gây khó khăn trong vấn đề ra tòa nên đơn vị phải nhẹ nhàng thuyết phục. Nếu mình căng quá, DN không hợp tác, hồ sơ khởi kiện cũng bị trả về, rất mệt mỏi” – ông Đô nói. Theo ông Đô, khi DN gặp khó khăn, họ cố tình chây ì, không đóng BHXH.

Thậm chí, tại một số quận , nhiều DN còn lẩn trốn, không treo biển để đối phó với đoàn kiểm tra. Quận này có khoảng 2.100 DN, nhưng chỉ có 587 đơn vị có địa chỉ giao dịch với thuế.

Người lao động chịu thiệt

Đòi nợ BHXH không được, nhiều DN hứa hẹn, cam kết trả nợ, nhưng “lời hứa gió bay”, được một thời gian thì quên luôn. Bà Nguyễn Thị Kim Thanh - Trưởng phòng Kiểm tra BHXH TP.Hải Phòng chia sẻ, nhiều khi đoàn kiểm tra xuống làm việc hầu hết giám đốc đơn vị đi vắng, ủy quyền cho cấp dưới nên không chốt được lộ trình trả nợ.

“Thực trạng nợ đọng tiền BHXH của DN khiến người lao động không được cấp thẻ BHYT, thậm chí một số lao động mắc bệnh hiểm nghèo như ung thư, chạy thận… phải chấp nhận mua thẻ BHYT tự nguyện để chữa bệnh. Đây là khó khăn cần được giải quyết rốt ráo” - bà Thanh nói.