Thời Trịnh Xuân Thanh ở PVC-ME: Lập quỹ đen trăm tỷ

Từ năm 2012, các cơ quan chức năng và Tập đoàn dầu khí VN đã phát hiện Tổng công ty CP xây lắp dầu khí VN (PVC) buông lỏng quản lý ở một số đơn vị thành viên gây thua lỗ và tham nhũng. Trách nhiệm ông  Trịnh Xuân Thanh thời điểm đó đã được chỉ rất rõ, thế nhưng ông này vẫn thoát để leo lên những vị trí cao hơn.

Một trong những đơn vị điển hình cho tình trạng này là Công ty CP thi công cơ giới và lắp máy dầu khí (PVC-ME). Năm 2009, sau khi đã yên vị ở chức vụ Chủ tịch HĐQT PVC, ông Trịnh Xuân Thanh và các thành viên HĐQT lúc đó đã chủ trương thành lập PVC-ME với số vốn điều lệ 500 tỉ đồng, trong đó PVC giữ vị trí cổ đông sáng lập với tỷ lệ góp vốn 40% và giao ông Trịnh Văn Thảo làm giám đốc. Ngành nghề chính của công ty này là xây dựng hạ tầng, làm nền móng, gia công cơ khí. Trong giai đoạn 2009 - 2012, PVC-ME đã ký được hàng chục hợp đồng kinh tế trị giá lên tới 2.700 tỉ đồng, trong đó có những dự án lớn như nhiên liệu sinh học ethanol ở Phú Thọ, xơ sợi Đình Vũ ở Hải Phòng, Tổng kho dầu khí Đà Nẵng... Điều đáng chú ý, hầu hết các hợp đồng quy mô hàng trăm tỉ đồng này đều liên quan đến ngành dầu khí và do PVC nhận về rồi chỉ định cho PVC-ME thi công.

Do năng lực yếu kém nên PVC-ME chỉ nhận công trình sau đó đi thuê nhà thầu phụ thi công, còn mình đứng giữa ăn phần trăm nên đã xảy ra hàng loạt bê bối. Trong đó, những dự án như nêu trên phải tạm dừng thi công vì chậm tiến độ, thất thoát, thậm chí là thua lỗ lớn, nhiều báo cáo của cơ quan chức năng cho biết đến giữa năm 2012, PVC-ME bị thua lỗ hơn 576 tỉ đồng, dẫn đến mất toàn bộ vốn chủ sở hữu, chưa kể những khoản nợ khổng lồ lên tới hàng trăm tỉ đồng.

Lái xe chi tiền tiếp khách gần 1,2 tỉ đồng

Trong giai đoạn 2009 - 2012, lương bình quân của người lao động ở PVC- ME chỉ từ 4 - 8 triệu đồng và nhiều lần xảy ra tình trạng chậm, nợ lương, trong khi đó, lãnh đạo doanh nghiệp này vung tiền không tiếc tay. Sự bất công này đã dẫn đến mâu thuẫn nội bộ và đơn thư tố cáo được gửi đến nhiều cơ quan chức năng cũng như Tập đoàn dầu khí VN. Kết quả kiểm tra xác minh của nhiều cơ quan chức năng cho biết, trong giai đoạn này PVC-ME đã lập “quỹ đen” với khoản tiền lên tới hơn 80 tỉ đồng để sử dụng vào việc tiếp khách, biếu xén hoặc đưa cho giám đốc Trịnh Văn Thảo đi “đối ngoại”. Cụ thể, trong năm 2011, tổng chi cho bộ máy PVC-ME 47,8 tỉ đồng thì có tới 10 tỉ đồng là chi để “tiếp khách”. Cũng trong năm này, ông Hoàng Vĩnh Thắng, lái xe cho Giám đốc Trịnh Văn Thảo, đã chi tiền “tiếp khách” cho sếp lên tới 1,12 tỉ đồng. Trước đó, năm 2010, khoản tiền ông Thắng chi tiếp khách cho sếp cũng gần 730 triệu đồng.

Theo nhiều tài liệu mà Thanh Niên có được, kế toán trưởng, nhân viên PVC-ME đã rút từ “quỹ đen” này nhiều lần, mỗi lần từ vài trăm triệu, thậm chí cả tỉ đồng để ông Trịnh Văn Thảo đi đối ngoại hoặc tiếp khách, đồng thời đưa hàng trăm triệu đồng khác cho các lãnh đạo của PVC-ME tiếp khách hoặc đi nước ngoài. Đơn cử, ngày 7.7.2011, ông Nguyễn Tuấn Sơn, trợ lý giám đốc, ứng từ quỹ đen hơn 205 triệu đồng để ông Thảo tiếp khách. 5 ngày sau đó (ngày 11.7.2011), ông Sơn ứng tiếp 206 triệu đồng để ông Thảo sử dụng. Đến ngày 26.7.2011, Sơn rút tiếp 206 triệu đồng cho “sếp” đi công tác. Nhiều lần khác, các “sếp” PVC-ME đi nước ngoài, kế toán công ty này rút hàng trăm triệu đồng để “bắn” vào tài khoản cho “sếp” chi tiêu. Chưa hết, nhiều khoản chi khác với mỗi khoản hàng chục triệu đồng được ghi là “phong bì” cho lãnh đạo của PVC hoặc làm việc với một số ngành chức năng.

“Chi sinh nhật bố sếp Thanh” hơn nửa tỉ đồng

Trong các khoản chi từ “quỹ đen” PVC-ME có không ít những khoản chi vô lý đến mức khó tin. Cụ thể, ngày 7.7.2011, bộ phận văn phòng đã rút 350 triệu đồng để mua... bộ đồ đánh golf cho “sếp”. Chỉ trong ngày 15.8.2011, Nguyễn Tuấn Sơn đã 4 lần rút tiền từ quỹ với tổng cộng hơn 750 triệu đồng. Khoản tiền này sau đó được giải trình là đã sử dụng gần 550 triệu đồng để chi cho việc “sinh nhật bố sếp Thanh ở tổng công ty”.

Trong giai đoạn PVC-ME thua lỗ, nợ nần đầm đìa thì ông Vũ Duy Thành, Chủ tịch HĐQT, đã bất ngờ rời chức vụ để chuyển lên làm Chủ tịch Công đoàn của PVC.

Trung tuần tháng 7.2012, thanh tra của Tập đoàn dầu khí VN tiến hành kiểm tra tại PVC thì ngày 31.7.2012, Giám đốc Trịnh Văn Thảo bất ngờ xuất cảnh đi Mỹ và không trở về. Chuyến đi này sau đó được báo cáo là ông Thảo đã đi mà không xin phép Tập đoàn dầu khí VN và PVC.

Ngày 12.9.2012, cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố vụ án, sau đó khởi tố 15 bị can liên quan, trong đó có 13 người là lãnh đạo, nguyên lãnh đạo và cán bộ của PVC-ME về các tội danh cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Cuối năm 2012, những sự vụ bê bối xảy ra tại PVC-ME đã được Tập đoàn dầu khí VN chỉ rõ, đồng thời yêu cầu PVC phải kiểm điểm trách nhiệm cá nhân trong việc để PVC-ME xảy ra thua lỗ, thất thoát. Chỉ đạo của Tập đoàn dầu khí VN thời điểm đó cũng nêu rõ lãnh đạo PVC phải tự đưa ra hình thức kỷ luật phù hợp với mức độ sai phạm. Thua lỗ thất thoát tại PVC-ME góp phần tích cực vào việc thua lỗ hơn 3.300 tỉ đồng tại PVC.

Trong khi câu chuyện về trách nhiệm đang dở dang thì tháng 9.2013, ông Trịnh Xuân Thanh bất ngờ rời ghế Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc PVC về làm Phó chánh văn phòng Bộ Công thương.