Thủ tướng Lý Cường nói Trung - Mỹ nên là đối tác hơn là đối thủ

Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen đang ở thăm Bắc Kinh đã hội kiến Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường sáng nay 7/4. Bà nói rằng  rằng năm qua việc đối thoại đã đưa hai siêu cường kinh tế vào "thế đứng ổn định hơn" trong năm qua.

Khi họ bắt đầu cuộc gặp ở Bắc Kinh, ông Lý trả lời rằng hai nước cần tôn trọng lẫn nhau và nên là đối tác chứ không phải đối thủ, đồng thời nói thêm rằng "tiến bộ mang tính xây dựng" đã đạt được trong chuyến đi của bà Yellen.

Yellen cho biết Washington và Bắc Kinh có "nghĩa vụ" quản lý mối quan hệ phức tạp một cách có trách nhiệm, khi bà nêu ví dụ về việc hạn chế công suất nhà máy dư thừa của Trung Quốc lên lãnh đạo Trung Quốc.

Bà Yellen nói: "Mặc dù chúng ta còn nhiều việc phải làm nhưng tôi tin rằng trong năm qua, chúng ta đã đặt mối quan hệ song phương của mình trên một nền tảng ổn định hơn. Điều này không có nghĩa là bỏ qua những khác biệt của chúng ta hoặc tránh những cuộc đối thoại khó khăn",

Bộ trưởng Tài chính Mỹ  đặt trọng tâm trong chuyến thăm thứ hai của bà tới Trung Quốc sau 9 tháng là các vấn đề về mối đe dọa về việc Trung Quốc sản xuất quá mức xe điện (EV), tấm pin mặt trời và các sản phẩm năng lượng sạch khác cho các nhà sản xuất ở Mỹ và các nước khác. 

Hôm thứ Bảy 6/4, tại Quảng Châu, bà Yellen và người đồng cấp kinh tế chính của bà, Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong, đã đồng ý khởi động một cuộc đối thoại tập trung vào "tăng trưởng cân bằng". 

Cơ quan Tình báo Kinh tế dự báo năng lực sản xuất pin của Trung Quốc sẽ vượt nhu cầu gấp 4 lần vào năm 2027, khi ngành công nghiệp xe điện của nước này tiếp tục phát triển.

Sự hỗ trợ của Bắc Kinh đối với công nghiệp sản xuất pin đã giúp các nhà vô địch trong nước như BYD và Geely mở ra thị phần mới trên thị trường ô tô lớn nhất thế giới và biến Trung Quốc thành nhà xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới.

Nhưng tăng trưởng nhanh chóng cũng có nghĩa là Trung Quốc đã tạo ra năng lực sản xuất dư thừa, có thể từ 5 đến 10 triệu xe điện mỗi năm, theo công ty tư vấn Automobileity.

Tuy nhiên, thay vì hạn chế đầu tư vào sản xuất, Trung Quốc đã tăng gấp đôi theo phương châm của Tập Cận Bình là giải phóng "lực lượng sản xuất mới" bằng cách đầu tư vào công nghệ tiên tiến bao gồm xe điện, tàu vũ trụ thương mại và khoa học đời sống - những lĩnh vực mà nhiều công ty Mỹ nắm giữ lợi thế.

Trong suốt chuyến thăm của bà, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã phản đối thông điệp của Yellen về năng lực dư thừa.

Hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã hôm thứ Bảy cho biết việc nói về "sự dư thừa năng lực của Trung Quốc" trong lĩnh vực năng lượng sạch đã tạo ra cái cớ cho các chính sách bảo hộ nhằm bảo vệ các công ty Mỹ.

Tân Hoa Xã cho biết, việc ngăn chặn các ngành công nghiệp liên quan đến xe điện của Trung Quốc sẽ không giúp Mỹ phát triển riêng, đồng thời bày tỏ hy vọng rằng có thể đạt được nhiều tiến bộ hơn trong chuyến thăm của Yellen nhằm phá bỏ các rào cản cản trở sự hợp tác cùng có lợi.

Bà Yellen đã đến thăm Bắc Kinh vào tháng 7 năm 2023 để cố gắng bình thường hóa quan hệ kinh tế song phương sau một thời gian căng thẳng gia tăng do những khác biệt về các vấn đề từ Đài Loan đến nguồn gốc của COVID-19 và tranh chấp thương mại.

Trong một dấu hiệu nữa cho thấy mối quan hệ đang ổn định, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tìm cách quản lý căng thẳng trên Biển Đông trong cuộc gọi kéo dài gần hai giờ hôm 2/4, cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên của họ kể từ hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11.

Các quan chức quân sự Mỹ và Trung Quốc đã gặp những người đồng cấp Trung Quốc vào tuần trước trong một loạt cuộc gặp hiếm hoi ở Hawaii, tập trung vào vấn đề vận hành an toàn và chuyên nghiệp.