Tin vui của ngành y: Lần đầu ghép đa tạng tim - thận thành công tại Việt Nam

Bệnh nhân được ghép đa tạng tim - thận là anh T.T.Q (37 tuổi, cư trú ở tỉnh Gia Lai). Bệnh nhân bị mắc bệnh cơ tim giãn, suy tim và rối loạn nhịp nặng đã 11 năm, cách đây 7 năm lại bị mắc bệnh thận dẫn đến suy thận giai đoạn cuối, phải chạy thận nhân tạo liên tục trong 5-6 năm nay. 

Bệnh nhân thường xuyên điều trị cấp cứu ở các trung tâm tim mạch lớn ở TP.Hồ Chí Minh và Huế do các cơn nhịp nhanh cấp tính. 

Do tất cả các biện pháp điều trị nội khoa không mang lại kết quả, nên bệnh nhân đã được các bác sĩ hướng dẫn đi mổ ghép cả tim và thận. Tuy nhiên, ghép đa tạng là kỹ thuật khó, chưa phổ biến ở Việt Nam. 

Giữa năm 2022, bệnh nhân đã đến Bệnh viện Việt Đức để xin được ghép đa tạng. Sau khi đánh giá kỹ, hội đồng chuyên môn của bệnh viện đã thống nhất chỉ định thực hiện ghép đồng thời cả tim và thận cho bệnh nhân với nguồn tạng hiến từ người cho chết não. 

PGS.TS Nguyễn Hữu Ước - Giám đốc Trung tâm tim mạch và lồng ngực, Bệnh viện Việt Đức cho biết, tuy ghép tim và ghép thận là các kỹ thuật rất thường qui tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, song ghép cả 2 tạng cùng lúc vẫn là một thách thức lớn, đòi hỏi đội ngũ thầy thuốc phải có sự chuẩn bị rất kỹ càng.

Trong hơn 6 tháng tiếp theo, không có trường hợp hiến tạng chết não nào thực sự phù hợp, bệnh nhân vẫn liên tục đến các bệnh viện để chữa suy tim và chạy thận. 

Cho tới đầu tháng 2/2023, một người cho chết não phù hợp với bệnh nhân, có thể cho bệnh nhân cả tim và thận. Gia đình đã đồng ý hiến tạng. 

Ca ghép có sự tham gia của đông đảo cán bộ y tế của Trung tâm Tim mạch và lồng ngực, Trung tâm Ghép tạng, Trung tâm Gây mê và hồi sức ngoại khoa, khoa Thận nhân tạo, khoa phẫu thuật Tiết niệu...

Ca ghép đã kéo dài 10 giờ, từ 9 giờ sáng tới 7 giờ tối. Trong đó lấy tạng mất 3 giờ, ghép tim mất 5 giờ, ghép thận mất 2 giờ. Tất cả các diễn biến trong mổ hoàn toàn phù hợp với các quy trình đã chuẩn bị rất kỹ từ trước mổ.

Diễn biến sau mổ tuy khá nặng nề, cả về chức năng tim ghép cũng như thận ghép, song đều nằm trong dự kiến và sự chuẩn bị của các thầy thuốc.

Tới nay là ngày thứ 8 sau ghép, các chức năng của tim và thận đã phục hồi gần như bình thường, bệnh nhân đã có thể ngồi dậy ăn uống và giao tiếp, không cần các phương tiện hỗ trợ đặc biệt về tim mạch và hô hấp. Bệnh nhân sẽ tiếp tục được điều trị thêm trong vài tuần theo các phác đồ chung sau ghép tạng.

"Thách thức của ca ghép đa tạng từ lúc lấy tạng, khi người cho chết não bị tai nạn giao thông đã từng được mổ cấp cứu, việc lấy tạng theo đường mổ cũ nên phải đảm bảo làm sao để tạng được sạch. 

Đồng thời, khi ghép tim, huyết động sau ghép khó ổn định, nếu huyết động không tốt thì không đủ để ghép thận thành công. Tuy các bác sĩ căng thẳng "đi trên dây" nhưng nhờ có việc lên kế hoạch rất kỹ càng nên mọi việc đã diễn ra thành công", PGS Ước vui mừng chia sẻ. 

Chia sẻ về người cho chết não, GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết, người cho chết não là 1 cô gái dưới 30 tuổi tại Hà Nội, bị tai nạn giao thông, được cấp cứu nhưng không qua khỏi. 

Trong gia đình người cho chết não này từng có 1 người em ruột bị suy đa tạng đã đến Bệnh viện Việt Đức khám, điều trị và chờ ghép tim phổi. Tuy nhiên, người em này đã không tìm được người cho tạng. Cách đây 2 tháng, người em này không chờ được, diễn biến bệnh nặng nên tử vong. 

Đến khi cô gái bị tai nạn giao thông và bị chết não, gia đình đã tự nguyện hiến tạng để cứu sống người khác, để tránh cho một người bệnh khác vì không chờ được tạng cho mà phải tử vong như con em của họ. 

Do bị tai nạn giao thông nên người cho chỉ còn 2 tạng khỏe mạnh là tim và thận, hoàn toàn phù hợp với bệnh nhân đang cần ghép đa tạng là anh T.T.Q. 

"Hiện còn nhiều người bệnh chết não nhưng người thân vẫn không đồng ý hiến tạng. Trong khi đó cũng có hàng nghìn người bệnh nặng đang chờ nguồn tạng để thoát khỏi cửa tử. Vì vậy, chúng tôi hy vọng rằng mọi người có thể hiểu thêm về việc hiến tạng để có nguồn tạng hiến cho người bệnh", GS Giang chia sẻ. 

GS Giang cũng cho biết, ca ghép đa tạng tim- thận thành công của Bệnh viện Việt Đức là món quà có ý nghĩa gửi tới người bệnh, người dân trong cả nước, khẳng định sự phát triển y tế nước nhà, đồng thời là sự cố gắng nỗ lực của nhân viên y tế hiện nay.