Tình báo Mỹ đánh giá mối đe dọa hạt nhân từ Nga

Theo hãng thông tấn, trong nhiều tháng, các quan chức Hoa Kỳ đã bị mắc kẹt trong một cuộc tranh luận "thường gây chia rẽ" về việc liệu Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden có nên cuối cùng cho phép Kiev tấn công lãnh thổ Nga được quốc tế công nhận bằng tên lửa ATACMS do Hoa Kỳ sản xuất hay không.

Trong khi một số người trong Nhà Trắng, Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao ban đầu "lo sợ sự trả đũa gây chết người" đối với các căn cứ quân sự và nhà ngoại giao của Hoa Kỳ hoặc đồng minh, các nguồn tin nói với Reuters rằng "những lo ngại về leo thang, bao gồm cả nỗi sợ hạt nhân, đã bị thổi phồng quá mức".

"Các đánh giá đều nhất quán: ATACMS sẽ không thay đổi phép tính hạt nhân của Nga", một trợ lý quốc hội giấu tên được thông báo về thông tin tình báo nói với hãng thông tấn. 

Các nguồn tin khác được trích dẫn cho biết các báo cáo tình báo kết luận rằng "leo thang hạt nhân là không thể xảy ra" và đánh giá "không thay đổi" sau quyết định dỡ bỏ lệnh hạn chế sử dụng ATACMS đối với  Ukraine.

Việc Nga phóng một tên lửa đạn đạo mới vào tuần trước, mà các nhà phân tích cho rằng nhằm cảnh báo Washington và các đồng minh châu Âu, đã không thay đổi kết luận đó.

Các quan chức Mỹ cho biết thông tin tình báo đã giúp định hướng cho một cuộc tranh luận thường gây chia rẽ trong những tháng gần đây bên trong chính quyền của Biden về việc liệu Washington có nới lỏng các hạn chế đối với việc Ukraine sử dụng vũ khí của Mỹ có đáng để mạo hiểm hay không.

Các quan chức ban đầu đã phản đối động thái như vậy, với lý do lo ngại về sự leo thang và sự không chắc chắn về cách Nga sẽ phản ứng. Một số quan chức trong số đó, bao gồm cả Nhà Trắng, Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao, lo ngại về sự trả đũa gây tử vong đối với quân nhân và nhân viên ngoại giao Mỹ cũng như các cuộc tấn công vào các đồng minh NATO.

Những người khác đặc biệt lo ngại về sự leo thang hạt nhân. Ông Biden đã thay đổi quyết định của mình vì Triều Tiên tham gia vào cuộc chiến trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, các quan chức Hoa Kỳ cho biết.

Một số quan chức hiện tin rằng những lo ngại về sự leo thang, bao gồm cả nỗi sợ hạt nhân, đã bị thổi phồng quá mức nhưng nhấn mạnh rằng tình hình chung ở Ukraine vẫn nguy hiểm và sự leo thang hạt nhân không phải là không thể. Khả năng Nga tìm ra những cách thức bí mật khác để trả đũa phương Tây vẫn là một mối lo ngại.

"Phản ứng hỗn hợp của Nga là một mối lo ngại", Angela Stent, giám đốc nghiên cứu Á-Âu, Nga và Đông Âu tại Đại học Georgetown cho biết, khi đề cập đến hành động phá hoại của Nga ở Châu Âu.

Nhưng các đánh giá cũng lưu ý rằng trong khi Nga thường đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân, Moscow khó có thể thực hiện bước đi như vậy một phần vì chúng không mang lại lợi ích quân sự rõ ràng. Các quan chức tình báo mô tả lựa chọn hạt nhân là phương sách cuối cùng của Nga và ông Putin sẽ dùng đến các biện pháp trả đũa khác trước, lưu ý rằng Nga đã tham gia vào hoạt động phá hoại và tấn công mạng.

Tuy nhiên, một số quan chức trong Nhà Trắng và Lầu Năm Góc lập luận rằng việc cho phép Kiev sử dụng tên lửa để tấn công bên trong nước Nga sẽ khiến Ukraine, Mỹ và các đồng minh rơi vào tình thế nguy hiểm chưa từng có, khiến Nga phải trả đũa bằng vũ lực hạt nhân hoặc các chiến thuật chết người khác bên ngoài vùng chiến sự. Các quan chức Lầu Năm Góc lo ngại về các cuộc tấn công vào các căn cứ quân sự của Hoa Kỳ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo rằng việc sử dụng tên lửa tầm xa do phương Tây cung cấp sẽ "thay đổi đáng kể bản chất" của cuộc xung đột và nhấn mạnh rằng các hệ thống vũ khí tinh vi như vậy không thể được vận hành mà không có sự tham gia trực tiếp của nhân viên NATO. Trong bài phát biểu qua video vào ngày 21 tháng 11, ông Putin cho biết Nga "có quyền" tấn công các mục tiêu quân sự bên ngoài Ukraine và sẽ "phản ứng quyết liệt và tương xứng trong trường hợp leo thang các hành động gây hấn".

Ông Putin đưa ra lời cảnh báo của mình vài giờ sau khi Nga tấn công một nhà máy vũ khí ở thành phố Dnepr của Ukraine bằng tên lửa đạn đạo Oreshnik mới. Bộ Quốc phòng Nga sau đó đã tuyên bố sẽ trả đũa các cuộc tấn công tiếp theo của Ukraine.

Đầu tháng này, Nga đã chính thức sửa đổi học thuyết hạt nhân của mình, hạ thấp ngưỡng sử dụng vũ khí hạt nhân. Theo tài liệu cập nhật, Moscow có quyền triển khai kho vũ khí hạt nhân của mình để chống lại một cuộc tấn công hạt nhân hoặc thông thường gây ra "mối đe dọa nghiêm trọng đến chủ quyền và/hoặc toàn vẹn lãnh thổ của mình".