Tỏa sáng cùng ASEAN 2010

Ông Phạm Quang Vinh

"Năm 2010 đã khép lại với những thành công rực rỡ mà ngành ngoại giao Việt Nam đã gặt hái được. Đặc biệt, trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2010, Việt Nam đã thể hiện được sự năng động, tự chủ và vai trò lãnh đạo"- ông Phạm Quang Vinh - trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao, cho biết khi trả lời phỏng vấn cuối năm của NTNN.

Một năm nhìn lại với vai trò Chủ tịch ASEAN, Việt Nam đã chèo lái con tàu đi trên hải trình ASEAN như thế nào, thưa ông?

- Nếu nhìn lại, ta có thể thấy những mốc quan trọng sau: Tháng 1-2010, chúng ta có một sự khởi động rất tốt đẹp, với chuyến đi kết nối khu vực tiểu vùng Mekong của các Ngoại trưởng ASEAN. Tiếp đó, Hội nghị cấp cao ASEAN 16 vào tháng 4-2010 đã đề ra định hướng ưu tiên và những chính sách quan trọng nhất cho cả năm 2010. Từ sự chỉ đạo cấp cao đó, các Hội nghị cấp Bộ trưởng dịp tháng 7, 8 đã đề xuất nhiều quyết sách quan trọng, cả về hợp tác nội khối, cũng như mở rộng hợp tác với các bên đối tác và định hướng cho cấu trúc khu vực, nhất là khuyến nghị về mở rộng cấp cao Đông Á cho Nga và Mỹ tham gia.

Đặc biệt là đợt Hội nghị cấp cao ASEAN 17 và các cấp cao liên quan đã thống nhất và đưa ra những quyết sách rất quan trọng đối với cả ASEAN và khu vực dựa trên kết quả của cả quá trình chuẩn bị và điều phối công phu như vậy trong năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN .

Hội nghị cấp cao ASEAN 17 với những kết quả nổi bật như đã tạo đà và đẩy mạnh một bước việc thực hiện Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN trên cả ba trụ cột: Chính trị - an ninh, Kinh tế và Văn hóa-xã hội, đồng thời đưa Hiến chương ASEAN đi vào cuộc sống, đưa bộ máy mới của Hiến chương ASEAN đi vào vận hành một cách đầy đủ và có hiệu quả; Mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ của ASEAN với các đối tác, hướng tới một khu vực ổn định và phát triển.

Nếu nhìn lại từ đầu năm, ta thấy rõ đây là một ưu tiên lớn của ASEAN, với việc thông qua và triển khai các Tuyên bố về phục hồi và phát triển bền vững, về ứng phó với biến đổi khí hậu, về đào tạo nhân lực và kỹ năng phục vụ phục hồi kinh tế và phát triển bền vững, về tăng cường phúc lợi của phụ nữ và trẻ em... với tư cách Chủ tịch, chúng ta đã chủ động thúc đẩy việc khởi động và đưa Cộng đồng văn hóa - xã hội đi vào vận hành hiệu quả. Chúng ta đã cùng ASEAN góp phần thúc đẩy xây dựng một Cộng đồng ASEAN chia sẻ và đùm bọc, hướng tới người dân và vì phúc lợi của người dân.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các nhà lãnh đạo ASEAN tại Hội nghị cấp cao ASEAN 17.

Sau khi Hội nghị cấp cao ASEAN 17 kết thúc, bạn bè quốc tế đã không tiếc lời ca ngợi vai trò đầu tàu của Việt Nam. Để có được thành công này là nhờ đâu, thưa ông?

- Trước hết, đó chính là kết quả của vị thế Việt Nam và đường lối đối ngoại nhất quán của Đảng và Nhà nước ta là: Độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, sẵn sàng là bạn và là đối tác tin cậy của tất cả các nước. Đặc biệt với ASEAN, chúng ta chủ trương coi trọng hợp tác ASEAN - một ASEAN vững mạnh, đoàn kết và liên kết chặt chẽ, là nhân tố quan trọng trong việc xây dựng môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác ở khu vực. Đó là lợi ích chiến lược lâu dài của Việt Nam.

Vị thế của Việt Nam rõ ràng đã càng được nâng cao thêm qua năm Chủ tịch ASEAN. Hàng loạt sự kiện trong suốt năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN 2010 đã để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng bạn bè khu vực và quốc tế về một Chủ tịch ASEAN chủ động, tích cực, trách nhiệm và rất tin cậy. Đúng như Tổng thống Indonesia, Chủ tịch kế nhiệm của ASEAN, phát biểu tại phiên bế mạc Hội nghị cấp cao ASEAN 17: "Năm Chủ tịch ASEAN của Việt Nam đã tạo đà mới cho ASEAN cả về đoàn kết, cũng như tiến tới xây dựng Cộng đồng ASEAN và phát huy vai trò của khu vực".

Vị thế đất nước và sự công tâm, song trùng hợp giữa lợi ích dân tộc với lợi ích hợp tác khu vực đã tạo chỗ dựa vững chắc cho chúng ta trong các hoạt động với tư cách Chủ tịch ASEAN, nhất là trong việc định hướng các mục tiêu ưu tiên, thúc đẩy đoàn kết và đồng thuận cao nhất trong ASEAN, kể cả trên nhiều vấn đề phức tạp.

Khép lại năm 2010, thành công của ngoại giao Việt Nam được đánh giá như thế nào?

- 2010 là năm đỉnh cao của ngoại giao Việt Nam, đã đánh dấu mốc thành công có ý nghĩa to lớn trước khi khép lại năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN - thể hiện rõ dấu ấn và vị thế Việt Nam, được bạn bè khu vực và quốc tế đánh giá rất cao.

Năm 2010, ngoại giao Việt Nam đã gặt hái được nhiều thành công trên cả ba lĩnh vực: Ngoại giao chính trị, ngoại giao văn hóa và ngoại giao kinh tế. Để đạt được thành công đó, theo tôi trước hết là do có đường lối sáng suốt của Đảng và Nhà nước ta và vị thế Việt Nam. Chúng ta có thành quả của hơn 20 năm đổi mới, có thành tựu quan trọng trên lĩnh vực đối ngoại và hội nhập quốc tế và khu vực, trong đó có việc tham gia WTO, làm thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, và nay là Chủ tịch ASEAN.

Xin cảm ơn ông!

Thúy Đăng (thực hiện)