Tokyo đòi Bắc Kinh bồi thường

Nhật triệu tập Đại sứ Trung Quốc

Hãng thông tấn Kyodo (Nhật Bản) cho biết, tại một cuộc họp báo ngày 27-9, Chánh Văn phòng nội các Nhật Bản Yoshito Sengoku tuyên bố, Tokyo sẽ yêu cầu Bắc Kinh bồi thường về những thiệt hại do tàu cá Trung Quốc gây ra đối với hai tàu tuần tra của lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật (JCG), bị tàu cá Trung Quốc đâm hôm 7-9 gần quần đảo tranh chấp chủ quyền. 

Ông Y.Sengoku phát biểu về quan hệ Trung-Nhật ngày 27-9

Ông Sengoku nhấn mạnh: “Sau khi phía Nhật Bản trả tự do cho thuyền trưởng tàu cá theo yêu cầu của phía Trung Quốc, giờ đây đến lượt Trung Quốc quyết định có muốn hàn gắn quan hệ song phương hay không”.

Cùng ngày, Tokyo đã yêu cầu Bắc Kinh rút hai tàu ngư chính của nước này khỏi khu vực gần quần đảo tranh chấp. Ông Y.Sengoku cho biết, hai tàu ngư chính Trung Quốc "đang ở gần vùng biển xung quanh quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư), song không đi vào lãnh hải Nhật Bản, trong khi các tàu của lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản đang đề phòng sự xâm nhập của những tàu này". Ông Sengoku nói rằng, Tokyo đã 4 lần yêu cầu Bắc Kinh rút các tàu này về.

Trong một diễn biến khác, Nhật Bản đã triệu Đại sứ Trung Quốc, liên quan đến việc 4 công dân Nhật Bản bị Bắc Kinh bắt giữ tại tỉnh Hà Bắc, với cáo buộc xâm nhập bất hợp pháp khu quân sự và ghi hình trái phép các cơ sở quân sự tại tỉnh này.

Công sứ Đại sứ quán Nhật Bản tại Trung Quốc, ông H.Horinouchi kêu gọi nhà chức trách Trung Quốc đảm bảo an toàn cho 4 công dân này. Trong một cuộc điện đàm với ông Khâu Ngọc Quân - Phó Vụ trưởng Vụ Lãnh sự Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Công sứ Horinouchi kêu gọi Trung Quốc "sớm giải quyết vụ việc trên tinh thần nhân đạo" và đề nghị Trung Quốc tiếp tục cho phép các nhà ngoại giao Nhật Bản và các luật sư tiếp xúc với 4 công dân bị bắt giữ.

Ông Khâu Ngọc Quân đã cam kết, Trung Quốc đảm bảo an toàn cho các công dân Nhật Bản nói trên, đồng thời khẳng định vụ việc sẽ được giải quyết theo luật pháp Trung Quốc. Ông cũng cho biết, sẽ truyền đạt đề nghị của phía Nhật Bản tới lãnh đạo Bộ Ngoại giao. Tuy nhiên, ông đề xuất Đại sứ quán Nhật Bản có thể trực tiếp gửi kiến nghị tới nhà chức trách tỉnh Hà Bắc.

Bắc Kinh trả đũa

Nhật báo Mainichi của Nhật Bản cho biết, một số cơ quan hải quan địa phương của Trung Quốc đã tăng cường kiểm tra đối với hàng hóa tới và đến từ Nhật Bản. Động thái này được Nhật Bản coi là hành động trả đũa việc Nhật Bản bắt giữ thuyền trưởng của chiếc tàu đánh cá đã va chạm với hai tàu tuần tra của JCG.

Theo báo trên, ngày 21-9 vừa qua, các quan chức hải quan ở Thượng Hải đã thông báo cho một công ty vận tải lớn của Nhật Bản rằng họ sẽ kiểm tra mẫu tất cả các hàng hóa được vận chuyển bằng đường không thay vì chỉ kiểm tra 30% như trước đây. Công tác kiểm tra hàng hóa cũng được thắt chặt tại các cục hải quan ở Bắc Kinh và một số địa điểm khác. Những hàng hóa đang bị ảnh hưởng bởi việc siết chặt kiểm soát này bao gồm ôtô và linh kiện điện tử của thiết bị gia dụng.

Trước đó có thông tin cho rằng, Trung Quốc cấm xuất khẩu khoáng sản “đất hiếm”, một loại nguyên liệu quan trọng cho quá trình sản xuất đồ điện gia dụng và các linh kiện xe ôtô, nhưng Bắc Kinh đã phủ nhận thông tin này. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản. Trong 6 tháng đầu năm nay, kim ngạch thương mại giữa hai nước đã đạt 12.600 tỷ yên (khoảng 150 tỷ USD), tăng 34,5% so với cùng kỳ năm trước.

Gia Khánh