Trám đen

Từ tháng 7 đến tháng 9 (âm lịch) hàng năm, trám đen xứ Lạng (Lạng Sơn) lại xuất hiện trong những phiên chợ để làm nên những món ăn cực kì ngon miệng, lại thơm, bùi. Năm nay trám được mùa được giá, dù giá tăng “kịch trần" lên tới 70.000 đồng/kg nhưng vẫn “đắt như tôm tươi”.

Khi tiết trời sang thu, bà con các dân tộc Tày, Nùng ở xứ Lạng lại lên rừng hái trám. Mùa này vào các bản làng của đồng bào sẽ có dịp được thưởng thức món xôi trám, tiếng dân tộc gọi là “khẩu nua mác bây” thơm ngon, béo ngậy.

Huyện Thanh Chương (Nghệ An) nổi tiếng với đặc sản trám đen thơm ngon, béo bùi. Loại cây này phân bố nhiều ở các xã Hạnh Lâm, Thanh Đức, Thanh Nho, Thanh Mỹ, Cát Văn…. Những năm năm gần đây số lượng trám lai cũng được trồng nhiều. Tuy nhiên, cây trám cho quả chủ yếu hiện nay là trám tự nhiên, lâu năm, trong các vườn, đồi với đặc điểm cây cao, to, khó trèo hái.

Chút nhấn nhá chan chát của trám, khiến bất cứ ai đã được thử sẽ khó lòng quên. Người thành phố đem trám làm ô mai, quả ô mai nhăn nheo to nhất lọ, cắn từng chút chút một có chua chát và đắng mặn, thật ra chẳng có vị gì mấy, cứ phải thêm bột cam thảo, bột gừng cho có thêm hương.

Gần đây, thương lái Trung Quốc đã tìm về khu vực Vĩnh Phúc, Lạng Sơn, Bắc Kạn để mua hạt trám đen loại từ 2 cm trở lên. Giá mua lẻ loại này lên đến 100.000 đồng một hạt, còn bán theo kg là 800.000 đồng đến 1 triệu đồng/kg.

Tôi ra chợ và giật mình khi biết giá trám quả hiện nay cao tới mức không thể tưởng tượng nổi: Quả trám trắng giá 50.000 đồng/kg và trám đen là 70.000 đồng/kg. Một cây trám bình thường cũng có thể cho ta vài tạ quả. Có cây trám ở Lạng Sơn khoảng 30 năm tuổi mà cho tới hơn 1 tấn quả. Vậy với giá trám như hiện nay thì người trồng để tiền đâu cho hết!