Thơm ngậy món xôi trám đen tê tê đầu lưỡi mùa trám rụng ở xứ Lạng

Clip người Nùng xứ Lạng làm món xôi trám đen (khẩu nua mắc bây).

Trám là một loại quả đặc sản tự nhiên của núi rừng xứ Lạng, có công dụng giải khát, thanh giọng, giải độc, giải say rượu...Quả trám có hai loại: trám trắng và trám đen. Trám trắng thường dùng làm mứt, ô mai. Trám đen dùng làm món kho, sốt với cá... nhưng đặc biệt dùng làm món xôi trám đem đến cho người thưởng thức một hương vị rất riêng.

Trám là loại cây thân gỗ, có chiều cao đến hàng chục mét tùy cây nên rất khó khăn trong việc thu hái.

Người dân vùng xứ Lạng đã kết hợp tài tình giữa quả trám và gạo nếp để tạo nên món xôi trám cho hương vị thơm ngon Xôi trám - “Khẩu nua mác bây” là một món ăn ngon của người dân tộc thiểu số ở Lạng Sơn. Vào đầu mùa trám khoảng tháng 8, tháng 9 âm lịch, người dân lên rừng hái quả để làm thức ăn. Cách làm món này đơn giản lại thơm ngon, bổ. Khách có thể mua tại các phiên chợ vùng cao mua vài cân làm quà, để nhớ mãi hương vị đậm đà của trám, một trong những đặc sản Lạng Sơn.

Trám đen được dùng để làm xôi.

Trám sau khi ỏm chín sẽ được bóc sạch vỏ.

Trám nấu xôi chọn quả chín mọng, không bị sâu, hái về ngâm (ỏm trám) vào nước ấm khoảng 25- 30oC một lúc cho mềm (nếu nước nóng hơn trám sẽ không mềm mà cứng lại, không ăn được hoặc ăn rất sượng). Trám ỏm rồi đem bóc vỏ đen, lấy phần thịt bỏ hột, rồi trộn với xôi đã đồ chín đảo thật đều, nhuyễn, xôi có màu hồng tím là được.

Xôi được đồ bằng chõ đun trên bếp củi cháy đều khoảng 2h.

Xôi trám làm đơn giản nhưng ăn rất bổ, béo ngậy có vị bùi thơm của trám, rất đặc trưng, lạ miệng cộng thêm chút vị chua, hăng của trám đen hơi tê tê nơi đầu lưỡi tạo cảm giác thích thú cho người thưởng thức.

Nếu chưa có điều kiện làm xôi, khi thu hái về xử lý quả trám bằng nước ấm, bóc lấy phần thịt đem sấy khô đựng vào lọ ăn dần. Trám hiện nay mới bắt đầu vào vụ bán với giá 60.000/kg. Quả trám sẽ được tách lấy phần thịt, hạt trám có thể mang bán với giá 50.000/kg.