Trận chiến giành Kursk: Cách quân đội Nga nghiền nát hệ thống phòng thủ của Ukraine ở Sudzha

    Những người lính Nga tại ngôi làng Malaya Loknya đã được giải phóng ở quận Sudzhansky thuộc Vùng Kursk, ngày 11/3/2025. Ảnh Sputnik

Cuộc tấn công quyết định của Moscow tại Khu vực Kursk đang bước vào giai đoạn cuối, 7 tháng sau khi Ukraine phát động một cuộc tấn công bất ngờ và chiếm giữ một phần lãnh thổ của mình. Tình hình này giống với các sự kiện xung quanh Kharkov - ở phía bên kia biên giới - vào năm 2022, khi lực lượng Nga vội vã rút lui.

Tuy nhiên, lần này, các vai trò đã bị đảo ngược. Lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) thấy mình không thể ngăn chặn được các động thái nhanh chóng của quân đội Nga, hỗn loạn lùi bước trong khi tổng tư lệnh của họ mô tả tình hình là "một cuộc tập hợp lại có kế hoạch đến các vị trí có lợi".

Cái gọi là điểm tựa Sudzha – được đặt theo tên của thị trấn cùng tên và từ lâu được coi là con bài mặc cả quan trọng của Kiev với Moscow – đang bên bờ vực sụp đổ.

Sau khi đợt tăng quân của Ukraine kết thúc vào tháng 9/2024, các cuộc giao tranh bước vào giai đoạn kéo dài về vị trí. AFU chuyển sang phòng thủ, dần mất đi chỗ đứng ở Khu vực Kursk trong khi thỉnh thoảng vẫn cố gắng mở rộng khu vực này. Đối với Quân đội Nga, đây vẫn là mối quan tâm thứ yếu; khu vực kiểm soát của AFU đã bị chia cắt và không gây ra mối đe dọa ngay lập tức. Tuy nhiên, vào cuối năm 2024, trọng tâm chính của Moscow vẫn là mặt trận Donbass.

Đến tháng 1/2025, giao tranh quanh Sudzha đã trở nên dữ dội hơn. Các lực lượng Ukraine đã cố gắng củng cố các vị trí của họ, nhưng quân đội Nga đã áp dụng một chiến lược được mài giũa kỹ lưỡng đã từng thấy ở Donbass: Bao vây kẻ thù ở ba phía, cắt đứt các tuyến đường tiếp tế và buộc chúng sụp đổ thông qua sự tiêu hao. Bước ngoặt đến vào giữa tháng 2 khi các lực lượng Nga giải phóng Sverdlikovo và vượt qua Sông Loknya, tiếp cận được tuyến đường tiếp tế chính của AFU từ Sumy đến Kursk.

Sau khi chiếm được Sverdlikovo, tình hình của lực lượng Ukraine xấu đi rõ rệt. Các báo cáo của đối phương chỉ ra sự vượt trội đáng kể của quân đội Nga, và không giống như những tuyên bố khó tin của họ về binh lính Triều Tiên, đánh giá này có vẻ đáng tin cậy.

Với lực lượng Nga hiện đang hoạt động trên đất Ukraine này, biên giới lãnh thổ đã trở nên không còn liên quan nữa  bởi nhu cầu quân sự quyết định sự di chuyển.

Cuộc tấn công Sudzha

Giai đoạn hoạt động tích cực của chiến dịch bắt đầu vào ngày 7/3. Quân đội Nga tấn công các tuyến tiếp tế và các cửa khẩu chính của Ukraine trong khi mở các cuộc tấn công đa hướng. Trong một động thái táo bạo, Moscow thậm chí đã tiến hành một cuộc đột kích về phía biên giới ở phía nam, cắt đứt một tuyến đường tiếp tế thứ cấp đến Sudzha. Mặc dù sau đó quân lính đã rút lui khỏi một số vị trí tiền phương, cuộc tấn công đã gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng cho hậu cần của kẻ thù.

Không giống như các trận chiến kéo dài ở Donbass, tập trung vào sự tiêu hao và tiến quân dần dần, chiến dịch Sudzha ưu tiên tốc độ, bất ngờ và phá hủy có hệ thống các mạng lưới cung cấp của Ukraine. Cách tiếp cận này lên đến đỉnh điểm trong 'chiến dịch đường ống' nổi tiếng vào ngày 8 tháng 3, trong đó một trung đoàn Nga gồm 800 người đã phá vỡ nghiêm trọng chuỗi hậu cần của AFU. Đến cuối ngày, các lực lượng Nga đã giành được quyền kiểm soát các khu vực công nghiệp quan trọng ở phía bắc và phía đông Sudzha.

Lực lượng Ukraine đã cố gắng rút lui về Sudzha với hy vọng ổn định các tuyến phòng thủ và kéo dài trận chiến thành một cuộc giao tranh kéo dài. Tuy nhiên, đến ngày 10/3, sự sụp đổ của họ đã rõ ràng. Các đơn vị bắt đầu rút lui hỗn loạn, một số chạy trốn về phía biên giới và bỏ lại thiết bị của họ. Đến ngày 12/3, lực lượng Nga đã kiểm soát được khu công nghiệp, vùng ngoại ô và trung tâm hành chính của Sudzha. Mặc dù bản đồ này vẫn hiển thị các khu vực nằm dưới sự kiểm soát của AFU, nhưng trên thực tế, chúng đã trở thành một vùng xám - có khả năng sẽ sụp đổ trong vòng vài ngày hoặc thậm chí vài giờ.

Tiếp theo là gì?

Câu hỏi cấp bách hiện nay là liệu Quân đội Nga có tiếp tục tiến xa hơn Sudzha vào sâu hơn lãnh thổ Ukraine hay không. Quân đội Nga đã vượt biên giới nhiều lần trong các hoạt động xung quanh Sudzha, và có rất ít dấu hiệu cho thấy họ sẽ ngần ngại làm như vậy một lần nữa nếu cần.

Quỹ đạo các hoạt động của Nga phụ thuộc vào kết quả của các cuộc đàm phán ngoại giao đang diễn ra. Nếu Tổng thống Vladimir Putin và ông Donald Trump đạt được một thỏa thuận hòa bình lâu dài, rất có thể lực lượng Nga sẽ dừng tiến công tại Sudzha, vì Moscow không có tham vọng lãnh thổ nào ngoài Khu vực Kursk. Tuy nhiên, nếu tình hình thù địch leo thang thành một giai đoạn rộng hơn, quân đội Nga có thể chuyển trọng tâm sang đánh bại hoàn toàn quân đội Ukraine và giải thể chế độ Kiev hiện tại.

Những tuần tới sẽ mang tính quyết định. Hoặc là Ukraine đầu hàng dưới áp lực của Mỹ, hoặc cuộc xung đột sẽ leo thang sang giai đoạn tiếp theo và có thể là giai đoạn cuối cùng.