Triển vọng nào cho hai cuộc chiến?

Một cuộc chiến dai dẳng từ hai năm trước và một cuộc chiến bùng phát mới. Năm mới 2024 bắt đầu với chiến sự tiếp tục diễn ra rất quyết liệt ở cả hai nơi này. Ở thời điểm hiện tại mà suy xét và dự đoán thì triển vọng hai cuộc chiến tranh này sẽ kết thúc trong năm 2024 rất mờ mịt.

Hai cuộc chiến tranh ấy có bản chất rất khác nhau và cách thức vận hành cuộc chiến của các bên liên quan cũng rất khác nhau nên cũng sẽ khác nhau về phương diện kết thúc như thế nào vào thời điểm nào. Dù vậy, cả hai lại khá giống nhau ở những nguyên nhân về triển vọng mịt mờ của việc có thể đi đến hồi kết trong năm 2024. Cụ thể ở những nguyên nhân sau đây.

Thứ nhất, tất cả các bên liên quan đều chủ chiến chứ không chủ hoà, đều quyết tâm thắng chứ không chịu thua hoặc hoà. Mức độ thù địch lẫn nhau giữa Nga và Ukraine trong cuộc chiến ở Ukraine và giữa Hamas với Israel ở khu vực Trung Đông đã leo thang đến mức hai phía thật sự không còn có thể đội trời chung với nhau. 

Cho nên cả hai cuộc chiến tranh này chỉ có thể đi vào hồi kết khi một trong hai phía tham chiến kiệt quệ hoàn toàn về quân sự, tài chính và kinh tế. Nga chưa thể bị đến mức độ như vậy trong thời gian nhiều năm tới. Mỹ, EU, Nato và đồng minh đã hạ quyết tâm giúp Ukraine đến cùng và trả mọi giá để Ukraine đánh bại Nga ở Ukraine. 

Còn tại khu vực Trung Đông, Israel lệ thuộc vào sự trợ giúp quân sự và tài chính của Mỹ trong khi Mỹ không thể và không dám buông bỏ Israel vì lý do nội bộ và vì lợi ích địa chính trị ở khu vực Trung Đông và vùng Vịnh. Hamas cũng có những nguồn trợ lực riêng về tài chính và quân sự từ bên ngoài cũng như đã điều chỉnh chiến lược và chiến thuật để tiếp tục chiến tranh lâu dài với Israel.

Israel và Ukraine sẽ gặp khó khăn nhiều hơn trong việc được các đồng minh hậu thuẫn về tài chính và quân sự nhưng vẫn biết chắc rằng sẽ tiếp tục được các đồng minh của họ hậu thuẫn bằng mọi giá. Nói theo cách khác, tất cả các bên liên quan đều chủ trương tiếp tục chiến tranh và tin rằng vẫn có đủ thực lực và tiềm lực để tiếp tục chiến tranh với nhau.

Thứ hai, các bên liên quan không sẵn sàng chấp nhận giải pháp chính trị hoà bình vì họ đã xô đẩy nhau đi cách xa đến mức không thể chấp nhận được những yêu cầu, đòi hỏi và điều kiện tiên quyết đặt ra cho nhau. Phải xảy ra biến cố mới, cục diện chiến sự phải thay đổi đặc biệt cơ bản và phải có thêm thời gian thì may ra mới có bên này chịu nhượng bộ và đi vào thoả hiệp với bên kia. Ukraine sẽ không chịu hoà đàm nếu không đảm bảo giành về lại những vùng lãnh thổ đã bị Nga chiếm trong chiến tranh và Nga sẽ không buông bỏ Crimea và những vùng lãnh thổ này. Israel không chịu đàm phán hoà bình khi chưa xoá sổ Hamas hoặc đánh bật Hamas ra khỏi dải Gaza trong khi Hamas đâu có chịu ngừng đấu tranh với Israel.

Thứ ba, hiện không có đối tác bên ngoài nào có đủ uy tín và năng lực ngoại giao thực tế để thực thi thành công được vai trò trung gian hoà bình giữa Nga và Ukraine cũng như giữa Hamas và Israel. Không dưới tác động trung gian hoà bình của bên ngoài, các bên chiến tranh với nhau ở Ukraine và ở khu vực Trung Đông sẽ không đi vào hoà giải và hoà đàm với nhau.

Thứ tư, tất cả các bên liên quan trực tiếp đến hai cuộc chiến tranh này đều đã xác định hiện là trận chiến quyết định tương lai của chính họ trên thế giới. Vì thế, bên nào cũng nhằm tới phần thắng tối đa và tránh bằng mọi giá thất bại, chấp nhận trả mọi giá để đạt được mục đích, chấp nhận chiến tranh lâu dài bất định để giành về kết cục cuối cùng có lợi nhất.

Hai cuộc chiến này vì thế chưa thể đến hồi kết trong năm 2024 và sẽ còn tiếp tục làm khuynh đảo chính trị thế giới trong năm 2024.