Trump rút Mỹ khỏi thoả thuận hạt nhân Iran, địa chấn Trung Đông, Nga thất vọng

Tổng thống Mỹ Donald Trump.

 Trong bài phát biểu chiều 8.5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên tiếng chỉ trích Iran đang tiếp tục hỗ trợ khủng bố, kích động bạo lực trên khắp khu vực Trung Đông và nguy hiểm nhất là nỗ lực theo đuổi vũ khí hạt nhân. Ông Trump cho rằng, thỏa thuận hạt nhân được ký kết giữa Iran và nhóm P5+1 dưới thời chính quyền Tổng thống Obama là một thảm họa, không mang lại hiệu quả thực sự, không mang lại hòa bình cũng như ổn định cho khu vực. Việc Mỹ đồng ý theo đuổi thỏa thuận trên sẽ châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân tại Trung Đông. Chính vì thế, Mỹ sẽ rút khỏi thỏa thuận này và áp đặt trở lại các lệnh trừng phạt nhằm vào Iran:

"Hôm nay, tôi tuyên bố nước Mỹ sẽ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran. Ngay sau đây, tôi sẽ ký bản ghi nhớ để tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Mỹ nhằm vào chính quyền Iran liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này. Chúng tôi sẽ thực hiện trừng phạt kinh tế ở mức cao nhất".

Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cùng ngày cho rằng, Tổng thống Trump đã đưa ra một quyết định đúng đắn và dũng cảm về việc rút khỏi JCPOA, mà ông cho đó là "một biện pháp dẫn đến thảm họa".

Nhà lãnh đạo Israel, người đã kêu gọi JCPOA cần được sửa đổi hoặc bị hủy bỏ, đã đưa ra bình luận này sau khi Tổng thống Trump công bố quyết định nói trên trong một bài phát biểu tại Nhà Trắng. Bên cạnh đó, Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini bày tỏ hy vọng rằng phần còn lại của cộng đồng quốc tế tiếp tục thực hiện JCPOA sau quyết định trên của ông Trump.

Trong một tuyên bố đưa ra ngày 8.5, Bộ Ngoại giao Nga bày tỏ "vô cùng thất vọng" trước quyết định cùng ngày của Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran ký năm 2015, hay còn được gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA). Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ: "Không có và không thể có cơ sở để phá vỡ JCPOA. Kế hoạch đã cho thấy sự hiệu quả hoàn toàn. Mỹ đang hủy hoại niềm tin quốc tế vào Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA)".

Bên cạnh đó, bộ trên cũng khẳng định sẵn sàng đẩy mạnh hợp tác với các bên còn lại tham gia thỏa thuận hạt nhân Iran, đồng thời sẽ tiếp tục tích cực phát triển quan hệ song phương với Tehran. Cùng ngày, hãng tin RIA dẫn lời Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban quốc phòng và an ninh Thượng viện Nga Yevgeny Serebrennikov cho biết, quyết định của Tổng thống Trump về thỏa thuận hạt nhân Iran đã tạo ra hoài nghi về tiến trình hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên.

Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 8.5 cho rằng quyết định của Tổng thống Donald Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran là "sai lầm". Trong một tuyên bố, ông Obama bày tỏ: "Tôi tin rằng quyết định nói trên đặt JCPOA vào tình trạng nguy hiểm mặc dù không có bất cứ vi phạm thỏa thuận nào về phía Iran, là một sai lầm nghiêm trọng". Dưới thời cựu Tổng thống Obama, JCPOA đã đạt được vào năm 2015 giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Anh, Trung Quốc, Nga, Pháp, Mỹ và Đức).