Trừng phạt Nga: Nước cờ mới của EU có thể phải trả giá đắt

Đại diện từ 27 quốc gia EU  thảo luận về sáng kiến này vào thứ Tư 4/5 và có thể đưa ra quyết định sớm nhất là trong tuần này, tờ Wall Street Journal cho biết.

Sau khi Nga bắt đầu chiến dịch đặc biệt nhằm phi quân sự hóa Ukraine, EU đã thông qua 5 gói trừng phạt đối với các cá nhân, tổ chức, lĩnh vực tài chính và lĩnh vực năng lượng của Nga.

Ngày 4/5, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cũng đã đề xuất ngắt kết nối 3 ngân hàng lớn của Nga  với hệ thống thanh toán ngân hàng quốc tế SWIFT và kêu gọi cấm ba đài truyền hình thuộc sở hữu nhà nước. Bà von der Leyen cho rằng Moscow phải đối mặt với hậu quả vì đã phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Bà nói với Nghị viện châu Âu ở Strasbourg rằng: "Putin phải trả một giá rất đắt cho hành động ở Ukraine".

Bà kêu gọi các quốc gia thành viên của EU loại bỏ dần việc nhập khẩu dầu thô trong vòng 6 tháng và các sản phẩm tinh chế vào cuối năm nay.

"Chúng tôi sẽ đảm bảo rằng chúng tôi loại bỏ dầu của Nga theo cách có trật tự, theo cách cho phép chúng tôi và các đối tác của chúng tôi đảm bảo các tuyến cung cấp thay thế và giảm thiểu tác động đến thị trường toàn cầu", bà von der Leyen nói.

Alex Schindler, chủ tịch của Cơ quan Tình báo Năng lượng, nói rằng lệnh cấm dự kiến đối với dầu thô của Nga dễ bị áp đặt hơn nhiều so với một số sản phẩm dầu khác, chẳng hạn như xăng.

Ông nói thêm rằng nhập khẩu dầu thô từ Nga vào EU giảm 40% trong tháng 4 so với năm 2021 trong khi nhập khẩu các sản phẩm dầu lại tăng lên.

"Đó là lý do tại sao Liên minh châu Âu nói rằng họ sẽ loại bỏ dần các sản phẩm vào cuối năm, trong khi dầu thô sẽ nhanh hơn nhiều," ông nói với Al Jazeera từ London.

Các đề xuất cần được nhất trí thông qua mới có hiệu lực và có khả năng trở thành chủ đề tranh luận gay gắt. Von der Leyen thừa nhận rằng việc đưa tất cả 27 quốc gia thành viên - một số trong số đó không giáp biển và phụ thuộc nhiều vào nguồn cung năng lượng của Nga - đồng ý về các lệnh trừng phạt dầu mỏ "sẽ không dễ dàng".

Nếu được thông qua, lệnh cấm nhập khẩu dầu sẽ là gói trừng phạt thứ hai của EU nhắm vào ngành năng lượng Nga.

Ngoài các lệnh trừng phạt đối với các thực thể và cá nhân khác nhau, bao gồm cả bản thân ông Putin và các thành viên trong gia đình ông, EU trước đó cũng đã thông qua lệnh cấm vận nhập khẩu than.

EU đã bắt đầu các cuộc thảo luận về một lệnh cấm vận khí đốt tự nhiên có thể xảy ra, nhưng sự đồng thuận về việc nhắm mục tiêu vào nhiên liệu được sử dụng để tạo ra điện và sưởi ấm cho các ngôi nhà khó được đảm bảo hơn.

Hungary và Slovakia đã nói rằng họ sẽ không tham gia vào bất kỳ lệnh trừng phạt dầu mỏ nào, nhưng von der Leyen không nói rõ liệu họ có được miễn trừ khỏi các lệnh trừng phạt hay không. 

 Ivan Timofeev, giám đốc chương trình tại Hội đồng Nga về các vấn đề quốc tế (RIAC) bình luận rằng, Liên minh châu Âu có thể ngừng nhập khẩu dầu của Nga sau nửa năm, nhưng đây sẽ là nhiệm vụ khá gian nan và cái giá phải trả cho quyết định này sẽ cao. 

Ông Ivan Timofeev nói: "Tôi nghĩ rằng nhiệm vụ này sẽ khá khó khăn. Hãy xem liệu quyết định này có được thông qua tại Hội đồng EU hay không, bởi vì có những quốc gia như Hungary và Slovakia phụ thuộc khá nhiều vào dầu mỏ của Nga. Nhưng tôi không loại trừ rằng EU có thể đi bước này, mặc dù có những bảo lưu và ngoại lệ nhất định. Nếu chỉ có khoảng thời gian là sáu tháng để đa dạng hóa nguồn cung thì đối với EU, đó sẽ là một nhiệm vụ khó khăn. Về mặt lý thuyết thì có thể giải quyết được, nhưng rất khó, tính đến thực tế là nguồn năng lượng hiện nay đang thiếu hụt và sẽ không dễ dàng để thực hiện các kế hoạch này".