Trung Quốc - 36 giờ sau phán quyết của Toà Trọng tài

Ngay sau khi Tòa Trọng tài tuyên bố Trung Quốc không có “chủ quyền lịch sử” trên Biển Đông, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết phán quyết này “vô giá trị và không có hiệu lực ràng buộc”.

Trong tuyên bố của mình, Trung Quốc tiếp tục khẳng định luận điệu chủ quyền mà nước này đã sử dụng kể từ khi bị Philippines đưa ra Tòa trọng tài Liên Hợp Quốc từ năm 2013.

Cùng với tuyên bố chính thức của Nhà nước Trung Quốc, truyền thông, cư dân mạng và hàng loạt ngôi sao Trung Quốc ngày 13.7 lên tiếng tấn công phán quyết này.

Trên mạng xã hội WeChat của Trung Quốc, rất nhiều cư dân mạng chia sẻ các bài báo và các bài chế nhạo nhắm đến Manila và tuyên bố rằng họ cảm thấy "bị sốc" và "bị tổn thương". Trong khi đó, một số người khác lại chỉ trích Washington khi họ nhận định rằng chính Mỹ không phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), nhưng lại kêu gọi Bắc Kinh chấp nhận phán quyết của Toà Trọng tài do đã ký công ước này.

Ngoài  những tranh luận, Bắc Kinh đã có những động thái khó đoán như ám chỉ đến việc sẽ lập vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông. Tiếp đến Trung Quốc đã điều một máy bay dân sự Cessna CE-680 bay ra Biển Đông ở khu vực giữa rặng Mischief và Subi.

Trung Quốc cũng trình làng tàu chiến phóng tên lửa Type 052D Yinchuan.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng trình làng tàu chiến phóng tên lửa Type 052D Yinchuan tại căn cứ Hải quân gần thành phố Tam Á, tỉnh Hải Nam. Theo một chuyên gia quân sự, nó có thể sánh với các tàu chiến hiện đại nhất của Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Một điểm đáng chú ý nữa, sau khi Toà ra phán quyết, trang web của Toà Trọng tài bị sập trong vòng 5 giờ, lý do có thể là do lượng truy cập quá tải.

Về triển vọng hậu phán quyết, CNN đăng tải bài viết của giáo sư luật Mỹ William Burke-White, nguyên cố vấn của bộ Ngoại Giao Mỹ, với tựa đề “Liệu Trung Quốc phải chấp nhận phán quyết về Biển Đông?

Theo giáo sư William Burke-White, về dài hạn Trung Quốc sẽ có lợi khi tuân thủ phán quyết của Tòa, bởi như vậy, sẽ tránh được nguy cơ bùng nổ xung đột quân sự, và điều này phù hợp với mong muốn “trỗi dậy hòa bình” của Trung Quốc. Giáo sư William Burke-White nhấn mạnh, việc tuân thủ luật pháp quốc tế cũng giúp Trung Quốc “tiếp tục gia tăng ảnh hưởng về kinh tế ngày càng lớn tại khu vực này”, không tự biến mình thành mối đe dọa về an ninh với các láng giềng.

Nhà bình luận Ben Westcott trên kênh CNN nhận định, phán quyết của Tòa Trọng tài mang tính bắt buộc cho dù không có phương tiện để buộc các bên tuân thủ.

Các phán quyết của Tòa cũng sẽ có các hệ quả về ngoại giao, nếu Trung Quốc từ chối tuân thủ. CNN dẫn lời nhà nghiên cứu Ian Storey, Viện nghiên cứu về Đông Nam Á tại Singapour theo đó, nếu không tuân thủ phán quyết, Bắc Kinh sẽ hủy hoại uy tín của chính mình, khi chống lại các nền tảng pháp lý mà chính Trung Quốc cam kết ủng hộ.

Tuy nhiên, như bình luận của tờ The Diplomat, phản ứng của Bắc Kinh còn là một ẩn số.