Ukraine giành được hai chiến thắng lớn ở châu Âu

Ukraine đã bắt đầu quá trình gia nhập EU.

Thông báo rằng Ukraine có thể nhận được số tiền thu được từ các quỹ bị đóng băng của Nga được đưa ra trong một tuần thuận lợi đối với Ukraine khi nước này đã chính thức bắt đầu quá trình gia nhập EU.

Kể từ khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu vào tháng 2/2022, khoảng 210 tỷ euro (224 tỷ USD) tài sản của Nga đã bị đóng băng ở EU, chủ yếu ở Bỉ. Vào tháng 5, Brussels đã đồng ý sử dụng lợi nhuận thu được để mua vũ khí cho Kiev.

Tuy nhiên, Hungary là đồng minh thân cận nhất của Putin ở EU, đã ngăn chặn động thái này, cùng với các quyết định khác của Brussels có liên quan đến việc trang bị vũ khí cho Kiev chống lại Nga.

Tuy nhiên, EU đã nghĩ ra một giải pháp pháp lý, khi người đứng đầu khối Josep Borrel nói với tờ Financial Times của Anh rằng, vì Budapest đã bỏ phiếu trắng khỏi một thỏa thuận trước đó của EU nên nước này "không nên tham gia" vào việc trao số tiền thu được từ các quỹ bị đóng băng cho Kiev.

Péter Balázs, Bộ trưởng Ngoại giao Hungary từ năm 2009 đến 2010, nói với Newsweek: “Phần lớn các quốc gia thành viên Liên minh Châu Âu đã chán ngấy chiến thuật phủ quyết của ông Orbán trong nhiều trường hợp và bộ trưởng ngoại giao của ông ấy” .

Balázs, giáo sư danh dự tại Đại học Trung Âu (CEU) ở Budapest, cho biết điều đáng chú ý là vào tháng 12 năm ngoái tại Hội nghị thượng đỉnh châu Âu, các quốc gia thành viên EU khác đã mời Thủ tướng Orbán đi uống cà phê trong quá trình bỏ phiếu về các cuộc đàm phán gia nhập EU của Kiev.

“Trong ngoại giao, chúng tôi gọi đó là ‘sự bỏ phiếu trắng mang tính xây dựng’. Bạn không ngăn cản người khác hành động, nhưng bạn không tham gia vào quyết định và bạn không có nghĩa vụ về mặt đó”, ông  Balázs nói.

Hungary ban đầu cũng phản đối việc Thụy Điển trở thành thành viên NATO cũng như việc đề cử tổng thư ký mới, Mark Rutte. Balázs nói rằng ông Orbán từng là nhân vật chủ chốt "đại diện cho lợi ích của Nga trong toàn bộ cộng đồng xuyên Đại Tây Dương— NATO và EU. Giờ đây, các thành viên khác đã tìm ra một số kỹ thuật để cô lập điều đó và hành động mà không có Orbán và nội các của ông".

Nhà ngoại giao trưởng của EU Borrell cho biết khoản lợi nhuận bất ngờ 1,4 tỷ euro (1,5 tỷ USD) sẽ có trong tháng tới và 1 tỷ euro (1,07 tỷ USD) khác vào cuối năm 2024 để giúp Kiev cung cấp phòng không, đạn dược và hỗ trợ cho ngành công nghiệp Ukraine. 

Tờ Financial Times đưa tin rằng giải pháp pháp lý đã được các ngoại trưởng EU tại Luxembourg thảo luận hôm thứ Hai vì Hungary trước đó đã bỏ phiếu trắng đối với thỏa thuận trước đó nhằm dành số tiền thu được từ tài sản bị phong tỏa của Nga.

Động thái này cũng có thể giúp nhóm G7 gồm các nền kinh tế lớn nhất thế giới huy động khoản vay trị giá 50 tỷ USD cho Kyiv trước tháng 12 để trả hết số tiền thu được trong tương lai.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Hungary để yêu cầu bình luận, nhưng Budapest đã mô tả động thái này là "sự vi phạm trắng trợn các quy tắc chung của châu Âu".

Ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó cho biết trong một bài đăng trên Facebook : “Nhóm pháp lý EU của chúng tôi đang xem xét khả năng tìm ra cách hợp pháp để tìm kiếm công lý cho Hungary”.

Đàm phán gia nhập châu Âu

Các cuộc đàm phán gia nhập của Ukraine đã bắt đầu tại một hội nghị liên chính phủ ở Luxembourg vào hôm 25/6, trong sự kiện mà Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal mô tả là "một ngày lịch sử". Moldova cũng chính thức khởi động quá trình gia nhập khối.

Cả Ukraine và Moldova đều đã nộp đơn xin gia nhập EU ngay sau cuộc chiến ở Ukraine nổ ra. Khu vực ly khai của Moldova, Transnistria, vẫn có quan hệ chặt chẽ với Moscow, và một nhóm chính trị được Nga hậu thuẫn ở Chisinau được cho là đang cố gắng gây bất ổn quốc gia thuộc Liên Xô cũ khi nước này tìm kiếm tư cách thành viên EU.

Dionis Cenusa, nhà phân tích rủi ro của Trung tâm Nghiên cứu Đông Âu có trụ sở tại Lithuania, cho biết: “Việc bắt đầu đàm phán cùng ngày với Ukraine và Moldova cho thấy cả hai nước vẫn ở trong mối quan hệ trọn gói vào thời điểm hiện tại”. Ông nói với Newsweek: “Điều này cho thấy EU không sẵn sàng chia rẽ hai nước vào thời điểm này”.

Cenusa nói: “Vì Ukraine được hưởng lợi từ sự đối xử đặc biệt, chính phủ Moldova phải cư xử và thể hiện hiệu quả tốt trong việc thực hiện cải cách để không bị tách rời và bị bỏ lại phía sau, trừ khi họ vượt trội hơn Ukraine và có lý do khách quan để tiến lên”.