Ukraine tiếp cận nguồn tiền lớn của Nga

Hội nghị Khôi phục Công lý cho Ukraine ở The Hague hôm thứ Ba (2/4) đã chứng kiến 44 quốc gia ủng hộ một tòa án đặc biệt để ủng hộ động thái sử dụng "tài sản có chủ quyền của Nga bị tịch thu" để giúp xây dựng lại đất nước bị chiến tranh tàn phá.

Với việc viện trợ quân sự tiếp tục của Mỹ dành cho Kiev bị trì hoãn tại Quốc hội trong bối cảnh cuộc tranh luận về cách châu Âu sẽ tài trợ cho các nỗ lực chiến tranh của mình, một loại vũ khí khác chống lại Nga có thể được triển khai để tận dụng khoảng 300 tỷ USD tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị đóng băng ở phương Tây.

Các biện pháp trừng phạt nhằm cô lập Moscow khỏi hệ thống tài chính toàn cầu và bóp nghẹt doanh thu của nước này để tiến hành chiến tranh bao gồm nhắm vào tài sản của Nga, phần lớn bằng ngoại tệ, vàng và trái phiếu chính phủ.

Khoảng 70% trong số đó trị giá 190 tỷ euro (206 tỷ USD) được giữ tại trung tâm lưu ký chứng khoán Euroclear của Bỉ, nhưng có những lo ngại về việc liệu việc tịch thu toàn bộ tài sản có làm suy yếu danh tiếng của nơi này như một nơi đầu tư an toàn hay không.

Scheherazade Rehman, giáo sư về các vấn đề quốc tế tại Đại học George Washington ở Washington, DC, cho biết: "Họ sẽ làm điều đó, họ chỉ cần tìm ra cách hợp pháp để thực hiện việc này". 

Rehman, người đã cố vấn cho các tổ chức bao gồm Bộ Ngoại giao Mỹ và Ngân hàng Thế giới, cho biết các cuộc thảo luận về tài sản bị đóng băng của Nga đối với các nhà lãnh đạo châu Âu "ít gay gắt" hơn so với các cuộc thảo luận ở Canada, Anh và Mỹ.

Khi Quốc hội thảo luận về dự luật viện trợ mới cho Ukraine, các cuộc đàm phán sẽ tăng cường về việc Ủy ban Hạ viện và Thượng viện Mỹ thông qua luật tịch thu tới 8 tỷ USD tài sản thuộc chủ quyền của Nga thuộc quyền tài phán của Mỹ để giúp tài trợ cho sự phục hồi của Ukraine.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói với Fox News rằng đề xuất tịch thu tài sản của Nga có thể là câu trả lời của Đảng Cộng hòa trước yêu cầu của chính quyền Biden về việc cung cấp thêm viện trợ cho Ukraine.

Các đề xuất của các nhà lãnh đạo EU không nhằm vào bản thân tài sản bị phong tỏa mà nhắm vào lợi nhuận sau thuế từ tiền gửi của Nga, có khả năng tạo ra từ 15 tỷ euro (16 tỷ USD) đến 20 tỷ euro (21 tỷ USD) từ nay đến cuối năm 2027, tùy thuộc vào việc lãi suất phát triển như thế nào.

Rehman nói: "Họ hơi sợ phải truy đuổi toàn bộ 300 tỷ USD vì sự trả thù đang đến và họ biết điều đó. Tôi tin rằng họ sẽ tận dụng nó và thu lợi nhuận thay vì tìm kiếm 300 tỷ USD. Sau đó, sẽ có một cuộc thảo luận lớn, hoàn toàn khác về việc bạn sẽ sử dụng nó vào việc gì. Nếu bạn sử dụng nó để hỗ trợ quân sự trực tiếp – điều đó sẽ gây tranh cãi hơn nhiều so với việc bạn sử dụng nó để xây dựng lại cơ sở hạ tầng ở Ukraine".

Nền kinh tế Nga cho đến nay vẫn tương đối kiên cường trước một số lệnh trừng phạt trên diện rộng được áp đặt kể từ khi bắt đầu chiến tranh, nhưng việc sử dụng các quỹ bị đóng băng sẽ mang lại lợi ích trực tiếp cho Ukraine.

Rehman nói: "Chúng tôi đã trừng phạt họ khi khóa họ khỏi hệ thống thanh toán tài chính quốc tế SWIFT. Chúng tôi trừng phạt họ khi không cấp cho họ quyền tiếp cận ngoại hối. Đây không phải là hình phạt mà là để kiếm tiền."

Rehman nói thêm: "Đó là về việc tài trợ cho dự án kinh doanh này mà tất cả chúng tôi đều tin tưởng nhưng không thể tìm được tiền để thực hiện".

Hội nghị La Hay tuần này cũng ủng hộ Sổ đăng ký thiệt hại gây ra do cuộc chiến ở Ukraine, được Hội đồng châu Âu thành lập vào tháng 5 năm ngoái. Nó cho phép các nạn nhân trong cuộc chiến tranh của Nga ghi lại khoản bồi thường thiệt hại về tài sản, đây sẽ là một phần của bất kỳ quá trình tái thiết nào và sau đó sẽ cho phép các đơn xin di dời cưỡng bức, gây tổn hại đến tính mạng và bạo lực, cùng những thứ khác.