Uống cồn y tế thay rượu, nhiều bệnh nhân ngộ độc methanol đến tử vong, hôn mê

Tin từ Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ngay sau Tết, Trung tâm Chống độc của Bệnh viện đã tiếp nhận nhiều ca ngộ độc methanol - cồn công nghiệp nặng. Đáng nói, không ít người chủ động uống cồn y tế, nước sát trùng dẫn đến ngộ độc. 

Ngộ độc methanol sau khi uống cồn y tế rởm

Một bệnh nhân (nam, 52 tuổi) do nghiện rượu nên thường giấu gia đình ra hiệu thuốc mua cồn y tế để uống. Nhưng cách đây 3 ngày, bệnh nhân tự nhiên mắt tối sầm, gần như không nhìn thấy gì. Sau khi đi khám mắt thì được chuyển vào Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai. 

Xét nghiệm thấy nồng độ methanol trong máu bệnh nhân ở mức cao, phải lọc máu cấp cứu. Chai cồn gây ngộ độc là loại dùng để lau kính, làm nhiên liệu của bệnh nhân được mua ở hiệu thuốc. 

Một bệnh nhân khác (nam, 46 tuổi ở Vĩnh Phúc) nhập viện trong tình trạng hôn mê, tụt huyết áp, tổn thương não nặng sau khi uống cồn sát trùng mua ở hiệu thuốc. 

Kết quả xét nghiệm máu cũng cho thấy nồng độ methanol trong máu cao. Dù đã được cấp cứu nhưng bệnh nhân đã tử vong vào ngày hôm sau nhập viện. 

Theo TS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), thời gian qua, Trung tâm đã phát hiện nhiều trường hợp uống cồn y tế, nước sát trùng rởm có thành phần chủ yếu là cồn công nghiệp methanol và bị ngộ độc methanol, nguy kịch đến tính mạng. 

Sau khi Trung tâm báo cáo, Bộ Y Tế cũng đã có văn bản nghiêm cấm bán các sản phẩm cồn sát trùng chứa methanol ở các hiệu thuốc. Các nhà sản xuất đã thay đổi nhãn mác, tuy nhiên vẫn lách luật bằng cách giữ nguyên mẫu mã chai lọ giống hệt chai cồn sát trùng và các hiệu thuốc vẫn nhập về bán.

"Sự nhập nhèm giữa cồn công nghiệp và cồn sát trùng, thực sự còn nguy hiểm rất lớn cho toàn dân và cả hệ thống y tế. Đặc biệt khi các loại cồn rởm này được đưa vào sử dụng sát trùng, không có tác dụng và không thể bảo vệ người dân trước nguy cơ nhiễm trùng. 

Không chỉ người uống cồn sát trùng rởm này bị ngộ độc mà khi sát trùng bằng nước sát trùng sởm chứa methanol, methanol có thể ngấm qua da vào cơ thể, cũng có nguy cơ gây ngộ độc", bác sĩ Nguyên chia sẻ. 

Theo bác sĩ Nguyên, để phòng tránh ngộ độc cồn công nghiệp methanol thì đầu tiên là khâu quản lý hóa chất. Do methanol là hóa chất nhập khẩu hoặc sản xuất công nghiệp lớn, nhưng đã bị “tuồn” ra ngoài vào tay kẻ xấu, thậm chí nhiều công ty sản xuất kinh doanh không chính đáng. Đây chính là công việc của các cơ quan chức năng. 

Thứ hai, người dân nên hạn chế uống rượu tối đa và khi mua rượu uống hoặc mua cồn sát trùng cần chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có đảm bảo, thông tin trên nhãn mác cụ thể, rõ ràng và đầy đủ về cản thành phần, công dụng và thông tin nhà sản xuất.

Nhiều người ngộ độc methanol sau khi nhậu "tới bến"

Ngoài các trường hợp ngộ độc methanol vì uống cồn y tế, có nhiều người cũng ngộ độc methanol khi uống phải rượu rởm, phải cấp cứu ngay sau Tết Nguyên đán. 

Cụ thể là vụ ngộ độc rượu tập thể tại Thái Bình. 7 người bạn cùng nhậu, sau đó 1 người nhập viện do hôn mê, tụt huyết áp, co giật, nhiễm toan chuyển hóa rất nặng. 

Xét nghiệm cho thấy nồng độ methanol trong máu tới 134 mg/dL. Hiện bệnh nhân vẫn đang hôn mê, phải lọc máu cấp cứu, dùng thuốc giải độc, tiên lượng rất nặng. 

Mẫu rượu uống còn lại cũng được mang đi xét nghiệm cho thấy có tới 58% là methanol - tức là cồn công nghiệp, chỉ có 1% là ethanol - rượu thông thường. 

Những người cùng uống còn lại không có biểu hiện gì, sau khi được biết có người bị ngộ độc nặng đã đi khám kiểm tra bằng các xét nghiệm cơ bản ở bệnh viện gần nhà thấy kết quả bình thường. Tuy nhiên, Trung tâm chống độc đã tư vấn cần khẩn cấp đến trung tâm để khám và lấy máu xét nghiệm. 

Kết quả là ngay trong đêm sau khi anh N.V.M nhập viện, 4 người khác cùng uống đã được kiểm tra tại Trung tâm Chống độc, thì có 2 người có nồng độ cồn methanol trong máu cao, bắt đầu gây rối loạn trong máu, 2 người cùng đi có nồng độ cồn thấp ở mức không ảnh hưởng sức khỏe. 

May mắn 2 bệnh nhân tiếp theo này đã được nhập viện cấp cứu kịp thời, được lọc máu cấp cứu và dùng thuốc giải độc, tránh được các hậu quả đáng tiếc. Tuy nhiên, còn 2 người nữa vẫn chủ quan không tới Trung tâm chống độc kiểm tra hoặc gửi máu tới xét nghiệm.

Lý giải cho hiện tượng có nồng độ cồn công nghiệp methanol trong máu cao mà chưa có biểu hiện ngộ độc, TS Nguyên cho biết: Methanol khi vào cơ thể cần được cơ thể chuyển hóa thành a xít formic, đây là chất gây tổn thương não, mù mắt và một loạt hậu quả khác. 

Quá trình chuyển hóa gây độc của methanol lại chậm, sẽ càng đặc biệt chậm khi trong máu có cả thành phần rượu thông thường là ethanol, do ethanol cạnh tranh chuyển hóa với cồn nghiệp methanol.

Thực tế này hay gặp ở Việt Nam khi uống rượu rởm chứa cồn công nghiệp methanol pha trộn với rượu thông thường là ethanol, hoặc sau uống rượu rởm lại uống tiếp các bữa rượu thông thường. 

Tuy nhiên, cồn công nghiệp methanol cũng được đảo thải rất chậm, kết hợp với chuyển hóa bị chậm nên chất độc cứ tồn tại trong cơ thể tới hàng tuần sau và nguy cơ gây tổn thương mắt và não ở nhiều ngày sau nếu không được điều trị".