Vì sao Bộ Y tế xin trả lại hơn 800 tỷ đồng vốn đầu tư công "không dùng hết"?

Về việc ngành y tế không dùng hết vốn đầu tư công xin trả lại hơn 800 tỷ, ngày 30/9, ông Nguyễn Hoàng Long, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Y tế) cho biết, theo Nghị định 43/2022/QH15 có hiệu lực từ ngày 11/1/2022, ngành y tế được giao tối đa 14.000 tỷ đồng để đầu tư. 

Nội dung đầu tư phải đúng theo Nghị quyết 43 của Quốc hội và Nghị quyết 11 của Chính phủ. Thời hạn giải ngân chỉ trong năm 2022 -2023.

Để thực hiện điều này, Bộ Y tế đã xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn và các điều kiện lựa chọn dự án theo đúng Nghị quyết 43 và Nghị quyết 11, gửi các địa phương, đơn vị đề xuất nhu cầu đầu tư. Các địa phương, đơn vị đề xuất là 272 đề án với tổng chi phí đầu tư là 59.000 tỷ đồng. 

Bộ Y tế đã thành lập Tổ công tác, rà soát kỹ, chỉ lựa chọn những dự án đạt tiêu chí theo quy định.

Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ cũng thành lập Tổ công tác của Chính phủ do Phó Thủ tướng Vũ Đức đam làm Tổ trưởng, có sự tham gia cua Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Tài Chính, Văn phong Chính phủ giúp rà soát danh mục dự án thuộc lĩnh vực y tế.

Qua đó, Bộ Y tế đã báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo, lựa chọn và đề xuất 144 dự án với tổng vốn đầu tư là 13.198 tỷ đồng. Các dự án đầu tư về y tế bao gồm của Bộ Y tế, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và của 59 tỉnh, TP.

Như vậy, trong số tổng 14.000 tỷ đồng vốn đầu tư cho y tế theo Nghị quyết 43 còn thừa 802 tỷ đồng chưa dùng hết. 

Ông Long nhấn mạnh, các đề án đầu tư cho y tế theo phải đúng nội dung trong Nghị quyết 43 và Nghị quyết 11, không thể chi tiêu cho các mục đích khác dù ngành y tế còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. 

Trước đó, trong phiên họp bất thường của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét việc giao danh mục và mức vốn cho nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; điều chỉnh, bổ sung dự toán ngân sách trung ương kế hoạch năm 2022 ngày 29/8, ông Đỗ Xuân Tuyên, Thứ trưởng Bộ Y tế cũng cho biết, Nghị quyết 43 của Quốc hội và Nghị quyết 11 của Chính phủ thể hiện tiêu chí, tiêu chuẩn rất cụ thể mà các dự án phải đáp ứng đầy đủ.

Để triển khai Nghị quyết 43, Bộ Y tế có 10 văn bản gửi các bộ ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương yêu cầu căn cứ tiêu chí, tiêu chuẩn để rà soát kỹ, đề xuất dự án đạt mục tiêu Nghị quyết 43 của Quốc hội. Bộ cũng tổ chức hội nghị trực tuyến với 63 tỉnh, thành làm rõ tiêu chí, tiêu chuẩn để các địa phương đăng ký.

Các địa phương đã đề xuất 272 dự án với vốn 59.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, Bộ Y tế đã rà soát theo đúng tiêu chí của Nghị quyết 43 và chốt lại có 144 dự án đảm bảo các tiêu chí, tiêu chuẩn được chi theo Nghị quyết 43. Tổng chi phí của 144 dự án là 13.198 tỷ đồng, giảm 802 tỷ đồng so với dự kiến ban đầu. 

"Nhu cầu đầu tư cho y tế rất lớn nhưng phải bám vào Nghị quyết 43. Bộ đưa ra mốc thời gian cụ thể, và đến thời hạn địa phương không báo cáo thì có nghĩa là không có nhu cầu, chứ Bộ không chờ đợi vì đã chậm tiến độ", ông Tuyên giải thích thêm về việc hơn 800 tỷ "chưa dùng hết". 

Cũng tại phiên họp nói trên, Chính phủ kiến nghị cho điều chỉnh 932 tỷ đồng còn dư của lĩnh vực y tế, an sinh xã hội, lao động, việc làm (trong đó có hơn 800 tỷ "chưa dùng hết" của ngành y tế - PV) sang cho 3 dự án thuộc lĩnh vực hạ tầng giao thông.

Tuy nhiên, kiến nghị này đã vấp phải nhiều băn khoăn của nhiều thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Nhiều ý kiến cho rằng ngành y  tế hiện nay đang khó khăn, số nhân lực y tế đang nghỉ việc nhiều, thiếu thốn trang thiết bị y tế, nếu "chuyển số tiền dành cho ngành y tế để chuyển cho giao thông, thì ở phía người làm trong ngành y sẽ thấy tủi thân, chạnh lòng".