Vì sao ông Trump thông báo trước tin sẽ bị bắt giữ

Cựu Tổng thống Donald Trump có thể bị buộc tội ở New York ngay trong tuần này vì cáo buộc che đậy các khoản tiền bịt miệng cho một ngôi sao khiêu dâm trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016.

Công tố quận Manhattan Alvin Bragg sẽ đưa ra cáo buộc hình sự với việc ông Trump đã trả khoản tiền 130.000 USD cho diễn viên Stormy Daniels.

Nếu bị buộc tội, Trump sẽ trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố hình sự.

Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý cho biết phiên tòa xét xử cựu tổng thống Mỹ nhiều khả năng diễn ra sau hơn một năm, và có thể trùng với giai đoạn nước rút cho chiến dịch tranh cử tổng thống 2024.

Các cuộc thăm dò cho thấy ông dẫn đầu các đối thủ tiềm năng khác cho đề cử của Đảng Cộng hòa, bao gồm Thống đốc Florida Ron DeSantis.

Karen Friedman Agnifilo, cựu trợ lý trưởng luật sư quận Manhattan, cho biết những vụ án hình sự ở New York trung bình mất hơn một năm để chuyển từ cáo trạng sang xét xử, và trường hợp của ông Trump không phải ngoại lệ.

Việc đưa một tổng thống đắc cử hoặc tổng thống đương nhiệm ra xét xử vì các cáo buộc của nhà nước là chưa có tiền lệ. Dù vậy, ngay cả khi được bầu làm tổng thống, ông Trump sẽ không có quyền tự ân xá cho chính mình với các cáo buộc nhà nước, theo Reuters.

Kháng án

Khi còn làm ở lĩnh vực bất động sản, hay lúc trở thành người nổi tiếng trên truyền hình, sau đó là chính trị, ông Trump nổi tiếng là người thích kiện tụng. Ông đã sử dụng các chiến thuật phản công tích cực và trì hoãn khi đối mặt với các thách thức pháp lý.

Hồi tháng 1, video về buổi lấy lời khai tại văn phòng Tổng chưởng lý New York Letitia James cho thấy ông Trump đã dùng quyền im lặng theo Tu chính án thứ 5 hơn 400 lần.

Đối mặt với công tố quận Manhattan lần này, ông Trump đã cáo buộc ông Bragg nhắm vào mình vì động cơ chính trị, và có thể cố gắng bác các lời buộc tội trên cơ sở đó.

Cựu tổng thống Mỹ cũng có thể chọn những phương án khác, chẳng hạn đưa ra các vấn đề pháp lý cần nhiều thời gian hơn để giải quyết.

New York Times dẫn các nguồn thạo tin cho rằng ông Trump có thể đối mặt với cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh - dù đây thường chỉ là tội nhẹ.

Tờ báo của Mỹ cho biết để cáo buộc này trở thành trọng tội, phía công tố phải tìm ra bằng chứng ông Trump làm sai lệch hồ sơ để che đậy một tội khác.

Một kịch bản là các công tố viên có thể khẳng định chính khoản thanh toán đã vi phạm luật tài chính cho chiến dịch, khi nó có thể được coi là khoản quyên góp bí mật bất hợp pháp để thúc đẩy chiến dịch tranh cử.

Dù vậy, dùng luật bầu cử tiểu bang để tăng độ nghiêm trọng của hồ sơ kinh doanh là lý thuyết về pháp lý chưa được kiểm chứng, và luật sư của ông Trump sẽ thách thức lại điều này.

Kịch bản ông Trump đầu thú

Trong thời gian tới, bất kỳ bản cáo trạng nào cũng sẽ yêu cầu Trump phải đến văn phòng luật sư quận ở New York. Trong những vụ án từ giới chính khách, công tố và luật sư biện hộ thường sẽ thống nhất về thời gian gặp nhau, thay vì bắt giữ ngay tại nhà.

Khi đó, ông Trump có thể sẽ được chụp ảnh và lấy dấu vân tay, trước khi xuất hiện trước tòa. Với ảnh hưởng của mình cũng như đang chuẩn bị tranh cử, thẩm phán nhiều có thể không cho rằng ông Trump có nguy cơ bỏ trốn và sẽ lập tức trả tự do sau khi hoàn thành các thủ tục, theo TIME.

Joe Tacopina, luật sư của ông Trump, nói với CNBC rằng cựu tổng thống sẽ đầu thú nếu bị buộc tội. Nếu ông không tự nguyện đến New York, các công tố có thể xin lệnh dẫn độ ông ra khỏi Florida, nơi ông đang cư trú.

Trong khi đó, Thống đốc Florida Ron DeSantis khi này nhiều khả năng sẽ phê chuẩn lệnh dẫn độ như những vụ việc thông thường.

Ngoài ra, các cơ quan thực thi pháp luật đang chuẩn bị cho kịch bản ông Trump bị truy tố. Lực lượng Mật vụ Mỹ, FBI hay cảnh sát địa phương sẽ có những quy trình đặc biệt để bảo vệ cho một cựu tổng thống đến tòa án Manhattan.

Quy trình phức tạp

Nếu ông Trump bị truy tố, việc cuối cùng sẽ là lựa chọn bồi thẩm đoàn. Đây có thể là quá trình lâu dài và mệt mỏi.

"Phần lớn người trong nhóm bồi thẩm đoàn sẽ có thành kiến về ông Trump", cựu công tố viên liên bang Renato Mariotti nói với TIME. "Hầu hết bị cáo, ngay cả khi nổi tiếng, thường không được các bồi thẩm viên biết đến hoặc có lập trường nhất định về người đó. Với ông Donald Trump thì lại khác".

Việc chọn lựa bồi thẩm đoàn sẽ trải qua một thủ tục "voir dire" - khi công tố và luật sư biện hộ sẽ đặt câu hỏi để kiểm tra chuyên môn cũng như tính công bằng của các bồi thẩm viên.

Thẩm phán có thể ra lệnh hạn chế các bên tiếp xúc với báo chí, hoặc cách ly các bồi thẩm viên để hạn chế họ tiếp xúc với bên ngoài, dù điều này hiếm khi xảy ra.

"Vụ việc này càng kéo dài, đến giai đoạn tranh cử tổng thống, thì càng có thể phải đối mặt với tình huống pháp lý khó khăn và chưa có tiền lệ", ông Mariotti nói.