Việt Nam đang trở thành cường quốc sản xuất chip

Nhân lực trình độ cao, mức lương thấp

Trong bài viết với tựa đề "Việt Nam đang trở thành cường quốc sản xuất chip", Asia Times cho biết, các kỹ sư ở Việt Nam, với trình độ học vấn cao và động lực mạnh mẽ, làm việc với mức lương tương đối thấp, đã thu hút các công ty thiết kế và đóng gói bán dẫn từ Mỹ, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan.

Với chính sách phát triển công nghiệp định hướng công nghệ, Việt Nam đang đi theo bước chân của Malaysia, hiện là nước xuất khẩu bán dẫn lớn thứ sáu thế giới và chiếm 13% ngành công nghiệp lắp ráp, kiểm thử và đóng gói toàn cầu, theo viện nghiên cứu ISIS Malaysia.

Các tổ chức nghiên cứu thị trường tính toán rằng các kỹ sư Việt Nam được trả khoảng 8.000 USD mỗi năm, khoảng một nửa số tiền mà các kỹ sư ở Malaysia nhận được. Những con số này là 34.000 USD ở Hàn Quốc, 46.000 USD ở Đài Loan, 50.000 USD ở Nhật Bản và 68.000 USD ở Singapore.

Các nguồn tin trong ngành công nghiệp bán dẫn cho biết mức lương hàng năm cho các kỹ sư thiết kế có dưới ba năm kinh nghiệm dao động từ 10.000-15.000 USD ở Việt Nam so với 65.000-70.000 USD ở Mỹ.

Ngay cả khi tính đến dữ liệu không chính xác và biến động tỷ giá hối đoái, lương ở Việt Nam và Malaysia vẫn thấp hơn nhiều so với mức "công việc trả lương tốt" mà chính quyền Biden quảng bá, nên ít có khả năng thu hẹp khoảng cách này trong tương lai gần.

Điều này giải thích tại sao cơ sở lắp ráp, đóng gói và kiểm tra vi mạch tích hợp lớn nhất của Intel lại nằm ở Việt Nam, và cơ sở đóng gói 3D tiên tiến nhất của công ty nằm ở Malaysia.

Điểm đến được mong đợi

Nhà sản xuất bán dẫn lớn nhất của Đức, Infineon, đã thành lập một đội ngũ phát triển sản phẩm tại văn phòng mới của mình ở Hà Nội, khai trương vào tháng 6 năm ngoái.

Khi đó, Giám đốc điều hành của Infineon Technologies khu vực châu Á-Thái Bình Dương, C S Chua, đã nói với Vietnam Investment Review: "Với dân số trẻ trung và đang phát triển gần 100 triệu người, Việt Nam đã nhanh chóng trở thành điểm đến được mong đợi của các tập đoàn đa quốc gia tìm kiếm nguồn tài năng kỹ thuật xuất sắc".

Ông Hartmut Hiller, một giám đốc cấp cao của Infineon, đã thêm: "Trung tâm phát triển mới tại Hà Nội sẽ tạo điều kiện cho khả năng của Infineon Technologies trong việc đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về kiểm tra chức năng và thiết kế mạch tùy chỉnh, đặc biệt là cho các giải pháp System-on-Chip (SoC) hàng đầu của chúng tôi".

Vào đầu tháng này, Infineon đã bắt đầu sản xuất các linh kiện bán dẫn silicon carbide tại nhà máy mới của mình ở Malaysia, nơi có lực lượng lao động giàu kinh nghiệm và cơ sở hạ tầng hỗ trợ mà Việt Nam hiện đang xây dựng. Đảm bảo nguồn cung cấp điện và nước đáng tin cậy là một vấn đề liên tục khi ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam mở rộng.

Renesas Electronics, nhà sản xuất thiết bị bán dẫn tích hợp lớn nhất của Nhật Bản, đã có mặt tại Việt Nam từ năm 2004, khi họ thành lập một đội ngũ thiết kế ở Thành phố Hồ Chí Minh. Renesas Design Vietnam hiện là trung tâm thiết kế lớn nhất của công ty ngoài Nhật Bản. Renesas cũng đã thiết lập các khóa học thiết kế bán dẫn tại các trường đại học Việt Nam.

Các công ty thiết kế IC của Hàn Quốc như BOS Semiconductors, làm việc với Hyundai, và CoAsia, làm việc với Samsung, có các trung tâm R&D ở Việt Nam.

Samsung Electro-Mechanics, Hana Micron Vina và Hanmi Semiconductor sản xuất các lớp đóng gói, bảng mạch in và thiết bị đóng gói bán dẫn tương ứng tại Việt Nam.

Các công ty thiết kế bán dẫn của Đài Loan như GUC và Faraday Technology có các trung tâm thiết kế ở Việt Nam, trong khi Alchip Technologies đang có kế hoạch thành lập một trung tâm. GUC và Alchip liên kết với TSMC, công ty dẫn đầu thế giới về bán dẫn của Đài Loan.

Ngân hàng đầu tư Đài Loan FCC Partners đang làm việc với FPT Software của Việt Nam để thành lập Quỹ Phát triển Bán dẫn Việt Nam.

Việt Nam cũng có các công ty thiết kế bán dẫn của riêng mình, bao gồm FPT Semiconductor và VN Chip. Với sự hỗ trợ của các trường đại học, các vườn ươm khởi nghiệp, các tập đoàn lớn và các tổ chức tài chính, các khu công nghiệp công nghệ cao, các ưu đãi thuế và trợ cấp, có thể mong đợi sẽ có nhiều công ty Việt Nam hơn nữa.

Chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn vào năm 2030. Con số này gấp khoảng mười lần số lượng hiện có, theo PGS.TS Trương Việt Anh của Đại học Khoa học Hà Nội, như đã được VnEconomy đưa tin.

Kỳ vọng của các công ty Mỹ

Nhưng sự hiện diện của nước ngoài lớn nhất trong ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam, không có đối thủ, là từ Mỹ. Ngoài Intel, các công ty Mỹ có hoạt động tại Việt Nam bao gồm Microchip, Marvell, Qualcomm, Synopsis, Cadence, Savarti, Uniquify và Amkor.

Marvell, chuyên cung cấp các giải pháp bán dẫn hạ tầng dữ liệu, kỳ vọng Việt Nam sẽ trở thành trung tâm thiết kế lớn thứ ba của họ sau Mỹ và Ấn Độ.

Microchip, nhà sản xuất vi điều khiển, tín hiệu hỗn hợp, tương tự và các thiết bị khác, phát triển các vi mạch cho các thị trường ô tô, công nghiệp, hàng không và quốc phòng, truyền thông, tính toán và tiêu dùng tại Việt Nam.

Qualcomm đã thành lập sự hiện diện tại Việt Nam vào năm 2003 và kể từ đó đã làm việc với các nhà khai thác mạng và chính phủ để giới thiệu công nghệ viễn thông di động từ 2G đến 5G. Công ty tổ chức cuộc thi Qualcomm Vietnam Innovation Challenge hàng năm cho các startup với sự hỗ trợ của Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Synopsis, công ty hàng đầu thế giới về tự động hóa thiết kế điện tử, có hơn 500 nhân viên tại một số địa điểm ở Việt Nam. Vào năm 2023, công ty đã ký các biên bản ghi nhớ với Ủy ban Nhân dân Đà Nẵng để hỗ trợ Trung tâm Ươm tạo Thiết kế IC Đà Nẵng; với Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC) để phát triển chuyên môn thiết kế IC; và với Cục Công nghệ Thông tin và Truyền thông để hỗ trợ việc thành lập một viện nghiên cứu bán dẫn.

NIC cũng đã công bố hợp tác với đối thủ của Synopsis là Cadence vào năm ngoái để thúc đẩy đổi mới thiết kế IC tại Việt Nam. Theo thỏa thuận, các công cụ thiết kế của Cadence được cung cấp cho các trường đại học, trung tâm đào tạo và các startup tại Việt Nam. NIC cũng đã đạt được thỏa thuận với Đại học Bang Arizona để phát triển các chương trình đào tạo và nghiên cứu liên quan đến bán dẫn.

Các công ty thiết kế bán dẫn của Mỹ Savarti và Uniquify đã thành lập các trung tâm R&D ở Việt Nam, với Savarti chuyên về thiết bị tương tự và tín hiệu hỗn hợp và Uniquify chuyên về thiết kế hệ thống trên chip (SoC).

Amkor, nhà cung cấp dịch vụ lắp ráp và kiểm tra bán dẫn gia công lớn thứ hai thế giới, đã mở nhà máy đầu tiên của mình tại Việt Nam vào tháng 10/2023. Tọa lạc tại Khu Công nghiệp Yên Phong ở tỉnh Bắc Ninh, gần Hà Nội, đây là một nhà máy "hiện đại nhất", theo Giám đốc điều hành của Amkor, ông Giel Rutten. "Đây là loại chuỗi cung ứng an toàn và đáng tin cậy mà khách hàng của chúng tôi cần – trong các lĩnh vực liên lạc, ô tô, tính toán hiệu suất cao và các ngành công nghiệp chính khác," ông Rutten cho biết thêm.

Đạo luật CHIPS của Mỹ có các điều khoản về  hỗ trợ tài chính cho ngành công nghiệp bán dẫn ở Việt Nam và các quốc gia khác qua Quỹ An ninh và Đổi mới Công nghệ Quốc tế (ITSI) trị giá 500 triệu USD.

Vì vậy, nhà máy mới của Amkor tại Bắc Ninh có thể cuối cùng sẽ tuyển dụng khoảng 10.000 công nhân khi đạt công suất tối đa, theo báo cáo của Vietnam+.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ, bà Gina Raimondo, đã đúng khi nói rằng "khoản tài trợ đề xuất này sẽ nâng cao sự an ninh chuỗi cung ứng của chúng ta." Nhưng có vẻ như nó sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn tại Việt Nam so với ở Mỹ.