Vợ chồng tự quyết định số con: “Không phù hợp với Việt Nam”

Vừa qua, một số phương tiện truyền thông đăng tải thông tin “các cặp vợ chồng được quyền quyết định số con”. Tuy nhiên, trả lời chính thức về vấn đề này, ông Lê Cảnh Nhạc- Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số cho rằng, thông tin này chưa chính xác.

Việt Nam chưa thể nới lỏng chính sách dân số. (Ảnh minh họa)

Ông Lê Cảnh Nhạc cho biết, từ trước tới nay, công tác dân số kế hoạch hóa gia đình là cuộc vận động xã hội rộng lớn, để cho cặp vợ chồng quyết định số lượng con, khoảng cách, thời điểm sinh con, phù hợp với chính sách dân số. Đây đồng thời cũng là mục tiêu của công tác dân số Việt Nam. Tuy nhiên, truyền thông sinh con có trách nhiệm là chưa đầy đủ, chưa chính xác với chiến lược dân số.

“Khi vợ chồng được quyết định số con (sinh từ 2 con trở lên), khá nguy hiểm bởi đây là sinh con tự phát, không phù hợp với chính sách dân số”, ông Lê Cảnh Nhạc nói.

Theo ông, thời gian vừa qua, 3 kịch bản về công tác dân số được nhắc tới:

Kịch bản 1:  Khi mức sinh tăng, tỷ suất sinh đạt 2, 3- 2,5 con/phụ nữ thì đến năm 2049, dân số Việt Nam sẽ đạt mức 140 triệu người.

Kịch bản 2: Tỷ suất sinh giảm ở mức 1, 35 con/phụ nữ, quy mô dân số Việt Nam đạt 95-100 triệu người vào năm 2049.

Kịch bản 3: Duy trì mức sinh hợp lý khoảng 1,9- 2,0 con/phụ nữ, dân số Việt Nam đạt quy mô 115 triệu người vào năm 2049.

Ông Nhạc khẳng định, cả 3 kịch bản đều không hợp lý. Bởi nếu dân số Việt Nam theo kịch bản 1 là duy trì mức sinh cao, với 140 triệu người vào năm 2049, khi đó dân số Việt Nam đứng thứ 3 trong khu vực và thứ 16 trong 51 quốc gia vùng lãnh thổ châu Á.

“Điều này sẽ tạo ra áp lực lớn cho nền kinh tế, chưa nói biến đổi khí hậu và nước biển dâng”, ông Nhạc nói.

Theo ông Nhạc, với kịch bản 2, khi duy trì mức sinh thấp, Việt Nam lại đi vào vết xe đổ của một số nước Châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc... khi nền kinh tế bị thiếu hụt nguồn lực lao động, sức sản xuất hạn chế, sự phát triển xã hội gặp rất nhiều bế tắc.

Liên quan đến thông tin “cặp vợ chồng tự quyết định số con”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, Bộ vẫn giữ nguyên quy định mỗi cặp vợ chồng được sinh 1 hoặc 2 con.

Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến cho rằng, nới lỏng chính sách dân số cần có thêm thời gian để theo dõi. Nếu mức sinh thấp tiếp tục được duy trì hoặc thấp hơn mới có thể nới lỏng quy định bằng việc trao cho các cặp vợ chồng quyền được quyết định số con.

“Ít nhất phải 5 năm nữa mới có thể nới lỏng chính sách dân số”, ông Tiến nói.

Ông dẫn chứng, mức sinh trung bình trong cả nước là 2,1 con/phụ nữ nhưng tại một số tỉnh, thành phố, vùng miền, mức sinh còn rất khác biệt. Nếu như tại một số tỉnh khu vực miền núi phía Bắc, Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung, Tây Nguyên mức sinh còn cao thì tại một số thành phố, tỉnh miền đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long, mức sinh đã xuống rất thấp.

Mức sinh trung bình của cả nước qua các năm gần đây đang tăng nhẹ: Năm 2011 là 1,99 con/cặp vợ chồng; năm 2012 là 2,05 con/cặp vợ chồng; năm 2013 là 2,1 và năm 2014 đang là 2,13 con/cặp vợ chồng (mặc dù mức này vẫn nằm trong mức sinh thay thế). Do đó, nếu nới lỏng chính sách dân số có thể sẽ bùng nổ dân số.

“Nếu nới lỏng chính sách dân số bằng việc trao quyền cho các cặp vợ chồng tự quyết định số con trong thời điểm này có thể sẽ dẫn tới gia tăng dân số không như mong muốn. Tuy nhiên, nếu 5 năm nữa, mức sinh vẫn như hiện nay, chính sách dân số vẫn phải giữ nguyên”, Thứ trưởng Tiến chia sẻ.