Vụ Hà Nội "âm thầm" thu hồi hàng trăm sổ đỏ: Dân có thể khởi kiện?

Chiều nay, tại cuộc họp báo của Bộ Tư pháp, rất nhiều thông tin liên quan đến sự việc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.Hà Nội thu hồi 384 sổ đỏ của người dân đang sinh sống ở các tòa nhà có vi phạm.

Trả lời những thông tin này, ông Lê Đại Hải, Phó vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự kinh tế (Bộ Tư pháp), khẳng định, việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) thuộc trách nhiệm của UBND TP.Hà Nội và Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Theo ông Hải, về pháp lý thấy rằng Điều 106 Luật Đất đai 2013 đã nêu rõ việc thu hồi phải có căn cứ.

Điều 106 luật này quy định, giấy chứng nhận cấp không đúng thẩm quyền, sai đối tượng sử dụng đất, diện tích đất, điều kiện được cấp, mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất theo quy định thì bị thu hồi.

“Đi vào trường hợp cụ thể ở các dự án chung cư sai phạm, chúng tôi cho rằng cần phân biệt, tách bạch quyền sở hữu của người mua nhà và trách nhiệm pháp lý của người có hành vi vi phạm”, ông Hải nói.

Vị đại diện Vụ Pháp luật dân sự kinh tế cũng chia sẻ, nếu trong trường hợp chủ đầu tư dự án của sai phạm, người dân mua nhà tại dự án đó cũng không có sai phạm.

Về các xử lý vấn đề, ông Hải nêu rõ, việc thu hồi sổ đỏ phải có quyết định hành chính.

Theo đại diện Bộ Tư pháp, sự việc này không thuộc lĩnh vực phụ trách của Bộ, tuy nhiên, về pháp lý, người dân có thể khởi kiện đòi bồi thường. (Ảnh: Trần Kháng)

“Nếu việc ban hành quyết định đó không đúng thì người dân có quyền khiếu kiện, và không đúng thì phải trả lại sổ đỏ cho người dân, thậm chí phải bồi thường thiệt hại”, Phó vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự kinh tế bình luận.

Trước đó, như Dân Việt đã đưa tin, tại dự án khu nhà ở Xa La (phường Phúc La, quận Hà Đông), Sở Tài nguyên - Môi trường quyết định thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ) đã cấp cho gần 300 căn hộ thuộc các tầng 2, 3 của các cụm tòa nhà CT1, CT2, CT4 và CT3, tòa trung tâm thương mại.

Lý do thu hồi sổ đỏ được giải thích ban đầu là do những tầng và khu nhà này đã chuyển đổi công năng và nâng tầng sai quy hoạch. Ngoài ra, tại dự án tòa nhà hỗn hợp và trung tâm thương mại CT5 xã Tân Triều (huyện Thanh Trì), Sở Tài nguyên - Môi trường cũng quyết định thu hồi hàng trăm sổ đỏ đã cấp cho các căn hộ ở tầng 2, 3, 4, 5, 28, 29, 30, 31 thuộc tòa nhà CT5A và tầng 2, 3, 4, 5, 31 thuộc tòa nhà TC5B cũng với lý do "chuyển đổi công năng và nâng tầng sai quy hoạch".

Một số tầng thuộc tòa nhà CT6A, CT6B cũng thuộc diện bị thu hồi sổ đỏ do chuyển đổi công năng sai quy hoạch. 

Trả lời về vấn đề sau khi có chỉ đạo tạm dừng thu sổ đỏ, ông Trần Anh Dũng, Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội (Sở Tài nguyên - Môi trường TP.Hà Nội), thừa nhận quá trình thẩm định hồ sơ để cấp sổ đỏ cho người dân ở chung cư do một tập đoàn xây dựng là có sai sót.

Khi phát hiện những sai sót trong quá trình thẩm định đã tiến hành thu hồi sổ đã cấp. Tính đến thời điểm có chỉ đạo tạm dừng thu hồi sổ đỏ của người dân tại một số tòa chung cư đã có gần 400 sổ bị thu hồi.

Vị giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội cũng thừa nhận, khi thu hồi sổ hồng của người dân ở đã không làm đúng quy trình là chưa gửi quyết định thu hồi sổ đến tận tay người dân là đối tượng trực tiếp bị ảnh hưởng.

Cụ thể, năm 2018, Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội thực hiện rà soát lại việc cấp sổ như thường lệ. Qua đó, phát hiện nhiều trường hợp các căn hộ ở vị trí nâng tầng, chuyển đổi công năng tại một số chung cư một tập đoàn xây dựng được cấp sổ không đúng quy định pháp luật.

Đa số những trường hợp cấp sổ đỏ không đúng quy định pháp luật này là khoảng năm 2014 - 2015.

Đến cuối năm 2018, khi phát hiện nhiều trường hợp cấp sổ đỏ sai, hưng khi xem xét kỹ, đến đầu 2019, đơn vị này mới có quyết định thu hồi. Nhưng quá trình thu hồi có sai sót là chưa gửi quyết định thu hồi đến tận tay người dân.

Đối với trường hợp gần 400 sổ đã thu hồi, tới đây cũng sẽ được xem xét lại để tìm hướng tháo gỡ vướng mắc, đảm bảo quyền lợi cho người dân. Hướng khắc phục có thể là có biện pháp yêu cầu chủ đầu tư thực hiện các nghĩa vụ theo hướng điều chỉnh quy hoạch, chuyển đổi công năng, nộp thêm thuế… đủ điều kiện sẽ cấp lại sổ đỏ hoặc khôi phục giá trị sổ đỏ đã thu hồi.