Vụ ngư phủ bị đánh dã man trên tàu: Nạn nhân không yêu cầu vẫn có thể khởi tố?

Công an tỉnh Cà Mau vào cuộc

Liên quan đến vụ 2 ngư phủ bị đánh đập trên tàu, ngày 17/11, UBND huyện Trần Văn Thời (Cà Mau) cho biết, ngư phủ Trương Văn Trung, 47 tuổi, và Lê Văn Bình, 30 tuổi, bị đánh đập vào tháng 5/2022.

Cơ quan chức năng mới biết sự việc sau khi mạng xã hội xuất hiện 2 video các nạn nhân bị hành hạ. Hiện, lãnh đạo huyện Trần Văn Thời đã giao công an điều tra, xử lý người vi phạm.

Chiều cùng ngày, Công an tỉnh Cà Mau nhận được chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh này về việc khẩn trương phối hợp cùng UBND huyện Trần Văn Thời và các cơ quan chức năng để điều tra vụ việc này.

Không có đơn yêu cầu vẫn có thể khởi tố, vì sao?

Trao đổi với PV Dân Việt, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường cho biết, hành vi của các đối tượng trong vụ việc này không chỉ có dấu hiệu hành hạ người khác, làm nhục người khác mà còn là hành vi cố ý gây thương tích, xâm phạm trái pháp luật đến sức khỏe của người khác, gây bức xúc trong dư luận.

Cơ quan chức năng sẽ làm rõ danh tính của nạn nhân và danh tính của các đối tượng thực hiện hành vi, làm rõ nguyên nhân sự việc, xác định hậu quả đã gây ra với nạn nhân và xã hội để giải quyết theo quy định pháp luật.

Trong trường hợp người bị hại có đơn đề nghị xử lý hình sự nhóm đối tượng này về tội cố ý gây thương tích hoặc tội hành hạ người khác, cơ quan điều tra sẽ vào cuộc tiến hành trưng cầu giám định thương tích đối với các nạn nhân và có thể khởi tố các đối tượng về tội "Cố ý gây thương tích" theo quy định tại Điều 134 hoặc tội "Hành hạ người khác" theo quy định tại Điều 140 Bộ luật hình sự.

Trường hợp nạn nhân không có yêu cầu xử lý hình sự nhưng vụ việc gây hậu quả nghiêm trọng, sự việc đã được đăng tải công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, cơ quan chức năng vẫn có thể khởi tố vụ án hình sự trong một số trường hợp dù nạn nhân không có yêu cầu.

Ông Cường phân tích, trong vụ việc này, cơ quan chức năng sẽ làm rõ mối liên hệ giữa người bị đánh đập, hành hạ đối với các đối tượng. Trong trường hợp nạn nhân có mối quan hệ lệ thuộc về công việc và hành vi được xác định là đối xử tàn ác với người lệ thuộc gây tổn hại đến tâm lý và sức khỏe, người vi phạm có thể bị xử lý hình sự về tội hành hạ người khác.

Tuy nhiên nếu hành vi hành hạ người khác không chỉ là hành vi gây ra tổn thương cơ thể mà còn là hành vi cố ý gây thương tích, hành vi thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm của tội cố ý gây thương tích, sẽ xử lý hình sự về tội cố ý gây thương tích chứ không xử lý về tội hành hạ người khác.

Vì nguyên tắc nếu hành vi vi phạm pháp luật thỏa mãn dấu hiệu cấu thành của nhiều tội danh, sẽ xử lý ở tội danh có mức hình phạt nghiêm khắc nhất.

Một điều cũng đáng lưu ý là theo quy định tại Điều 155 Bộ luật tố tụng hình sự, với tội hành hạ người khác và tội cố ý gây thương tích ở mức độ ít nghiêm trọng (theo khoản 1), bắt buộc phải có đơn yêu cầu của người bị hại cơ quan điều tra mới có thể khởi tố vụ án.

Tuy nhiên, nếu hành vi vi phạm ở khoản 2 của các tội danh được liệt kê trong điều luật thì không cần phải có đơn yêu cầu của bị hại, cơ quan điều tra vẫn có thể khởi tố vụ án hình sự để xử lý.

"Như vậy nếu trường hợp vụ việc thuộc khoản 1, Điều 140 hoặc khoản 1, Điều 134 Bộ luật hình sự mới cần phải có đơn yêu cầu. Còn nếu hành vi cố ý gây thương tích hoặc hành vi hành hạ người khác mà ở mức độ nghiêm trọng, không cần bị hại phải có đơn, cơ quan điều tra cũng sẽ vào cuộc và nếu có đủ căn cứ sẽ khởi tố vụ án hình sự mà không cần đơn" – ông Cường nhấn mạnh.

Ngoài ra, vị chuyên gia cho biết, theo thông tin ban đầu, hai nạn nhân đã nhận được bồi thường, nhưng đây chỉ là trách nhiệm dân sự. Nếu hành vi thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm, cơ quan điều tra vẫn xử lý bình thường. Việc bồi thường chỉ được xem là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.