Xử lý về kinh tế 14 dự án điện mặt trời hưởng giá ưu đãi sai quy định

Ngày 25/12, Thanh tra Chính phủ ban hành Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Cơ quan thanh tra kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu phục vụ việc xem xét, điều tra xử lý theo quy định pháp luật. Đồng thời, chuyển kết luận đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm được nêu tại kết luận thanh tra. 

"Căn cứ kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm", kết luận nêu.

Trong việc tham mưu ban hành điều kiện để các dự án điện mặt trời nối lưới được áp dụng giá FIT 7,09 UScent/kWh tại khoản 1 Điều 5 Quyết định số 13/2020, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ trách nhiệm thuộc về Bộ Công Thương. Ngoài ra, còn có trách nhiệm liên quan của các bộ, cơ quan: Tài chính, Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Khoa học và Công nghệ, Xây dựng, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Văn phòng Chính phủ và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Việc mở rộng đối tượng áp dụng cơ chế khuyến khích dẫn đến 14 dự án được hưởng giá ưu đãi, theo Thanh tra Chính phủ là không đúng đối tượng, khiến cho tổng số tiền mà EVN phải thanh toán (từ năm 2020 đến 30/6/2022) là hơn 1.481 tỉ đồng. Cơ quan thanh tra xác định trách nhiệm thuộc về Bộ Công Thương.

Về xử lý kinh tế, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan đề xuất giải pháp xử lý về kinh tế đối với 14 dự án điện mặt trời đã và đang hưởng cơ chế giá khuyến khích không đúng với nội dung Nghị quyết số 115/2018 của Chính phủ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với EVN rà soát, xử lý theo quy định của pháp luật đối với các dự án điện mặt trời, điện gió đã được công nhận ngày vận hành thương mại (COD) và hưởng giá FIT khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu công trình xây dựng của chủ đầu tư. Trong quá trình rà soát, nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định.

Cơ quan thanh tra kiến nghị Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với EVN, các công ty điện lực địa phương rà soát đối với các dự án, hệ thống điện mặt trời mái nhà đã đầu tư xây dựng trên đất nông, lâm nghiệp với công suất lớn (xấp xỉ 1MW) dưới mô hình trang trại nuôi trồng, xem xét, xử lý việc áp dụng giá điện của hệ thống điện mặt trời mái nhà.

Bộ Công Thương chỉ đạo EVN làm việc với Công ty cổ phần Thủy điện Trung Nam, lựa chọn đơn vị kiểm toán có năng lực, kinh nghiệm, uy tín để thực hiện kiểm toán tổng chi phí đầu tư dự án Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 2; trên cơ sở đó các bên có căn cứ, cơ sở xem xét, đàm phán lại giá mua bán điện, báo cáo Cục Điều tiết điện lực và Bộ trưởng Bộ Công Thương xem xét, quyết định theo quy định của pháp luật.

Đồng thời xem xét, chỉ đạo EVN xác định lãi trên số tiền đã tạm thanh toán vượt khung quy định so với giá điện được Bộ Công Thương phê duyệt đối với Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 2 và Nhà máy Thủy điện sông Bung 4A.

Bộ Công Thương chỉ đạo EVN thực hiện đàm phán lại giá mua điện của Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1, Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 5 theo quy định và kết quả kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước.

Về hoàn thiện quy định pháp luật, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công Thương xây dựng, tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, quy định về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư các dự án nguồn điện, quy định về đấu thầu/đấu giá lựa chọn nhà đầu tư các dự án nguồn điện; quy định về quy trình đấu thầu, đấu giá mua điện đối với các dự án điện mặt trời, điện gió; cơ chế xử lý các dự án điện chậm tiến độ.

Bên cạnh đó phải xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành cơ chế khuyến khích tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh đối với các nhà máy điện đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT và các nhà máy điện lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế- xã hội, quốc phòng, an ninh.

Thanh tra Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương tăng cường công tác quản lý quy hoạch phát triển điện lực quốc gia, trong đó cần phải rà soát đối với các dự án điện gió, thủy điện nhỏ đã phê duyệt bổ sung để việc đầu tư trong giai đoạn 2021-2030 thực hiện theo đúng quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.