Xuyên rừng ngập mặn Cái Lim trên vịnh Bái Tử Long

Vườn Quốc gia Bái Tử Long nằm trong khu vực vịnh Bái Tử Long rộng lớn, thuộc vùng biển huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh, có diện tích 15.738ha bao gồm mặt biển và các đảo nổi. Nơi đây được ví như "kho báu" giữa trùng khơi bởi sở hữu hệ thống động thực vật phong phú, độc đáo, phân bố chủ yếu ở các đảo: Ba Mùn, Trà Ngọ Lớn, Trà Ngọ Nhỏ, Sậu Đông, Sậu Nam… Tháng 5/2017, Vườn Quốc gia Bái Tử Long đã chính thức đón nhận danh hiệu Vườn Di sản ASEAN.

Nguyên sơ rừng ngập mặn Cái Lim 

Đảo Cái Lim thuộc đảo Trà Ngọ Lớn của Vườn Quốc gia Bái Tử Long có khu rừng ngập mặn lớn mang đầy nét hoang sơ, giống như khu rừng từ thời nguyên sinh mà ta chỉ thấy trên phim ảnh.

Từ cảng bến cảng Ao Tiên (huyện Vân Đồn), chúng tôi lên xuồng cao tốc, theo các cán bộ Kiểm lâm Vườn Quốc gia Bái Tử Long đến đảo Cái Lim.

Theo các cán bộ kiểm lâm, sở dĩ đảo được gọi là đảo Cái Lim vì trên đảo có rất nhiều cây lim. Một thời khi Vườn Quốc gia Bái Tử Long chưa được thành lập, nơi đây bị nhiều đối tượng khai thác một cách bừa bãi. Năm 2001, Vườn Quốc gia Bái Tử Long được thành lập trên cơ sở mở rộng và chuyển hạng từ Khu bảo tồn thiên nhiên Ba Mùn. Và cũng kể từ đó, những cánh rừng lim đã dần được khôi phục. Cái Lim giờ đã có quần thể lim xanh tươi tốt, nhiều cây lim to hơn vòng tay người lớn.

Vừa dẫn chúng tôi băng qua khu rừng lim, cán bộ kiểm lâm vừa cho biết, khu rừng lim này dự kiến sẽ trở thành một điểm du lịch khám phá Vườn Quốc gia Bái Tử Long. Rất có thể doanh nghiệp sẽ đầu tư đường Zipline (trượt cáp) để du khách khám phá rừng cây từ bên trên mà không ảnh hưởng đến quần thể rừng ở đây.

Ấn tượng với chúng tôi hơn cả là khu rừng ngập mặn Cái Lim. Nếu không có cán bộ kiểm lâm dẫn đường trong quần thể rừng tự nhiên rậm rạp này, có thể chúng tôi sẽ chẳng thể phát hiện những con rắn độc đang ẩn mình dưới lớp lá cây mục.

Anh em kiểm lâm kể, họ thường nuôi chó trên đảo, vừa để chúng trông nhà, vừa để chúng phát hiện và cảnh báo nguy hiểm kịp thời khi có rắn bò vào nhà hoặc khi đi rừng.

Vượt qua những cánh rừng đầy tre trúc xen dày khoảng vài trăm mét, hiện ra trước mắt chúng tôi là khu rừng ngập mặn rộng khoảng vài chục hecta. Trước đó, chúng tôi chỉ quen với hình ảnh những rừng ngập mặn dọc bãi biển Quảng Ninh, cây không lớn lắm, thế nhưng trong rừng ngập mặn Cái Lim, nhiều gốc cây ngập mặn lâu năm có đường kính lên đến khoảng 30cm. Ngay cả rễ những cây rừng ngập mặn cũng có hình dáng rất riêng, chúng ngoằn ngoèo nom như những con rắn lớn đang bò lan xung quanh hay như con trăn mốc đang ẩn mình.

Cán bộ kiểm lâm cho hay, trong rừng là nơi sinh sống của hơn 100 loại hoa lan, những cây lan khổng lồ và nhiều loại chỉ còn tìm thấy trong Vườn Quốc gia Bái Tử Long.

Nét đặc trưng của rừng ngập mặn Cái Lim là không tiếp xúc trực tiếp với nước biển, mà nước biển chảy qua các hang ngầm và khe hốc đá, cộng với nước ngọt chảy trên sườn núi xuống tạo ra sự đa dạng của các loài động thực vật, có cả những loài chuyên sống ở nước ngọt như ếch nhái, xen kẽ với những loài nước mặn như tôm, cá đối, sam...

Hang động của khỉ và rái cá

Ở giữa khu rừng ngập mặn có hang đá lớn gọi là hang Dơi, là nơi trú ngụ của hàng trăm con dơi, ngoài ra còn có rái cá và khỉ.

Theo các cán bộ kiểm lâm, khỉ ở đây có rất nhiều, gồm giống khỉ ức trắng lông vàng sống tự nhiên và hàng trăm con khỉ đuôi dài. Số khỉ đuôi dài này do Chi Cục Kiểm lâm tỉnh Quảng Ninh thu giữ của lâm tặc sau đó đem thả ở Cái Lim. Chúng sinh sống hoang dã trên đảo và thường tìm vào hang Dơi trú ngụ mỗi khi mưa bão.

Cách hang Dơi khoảng 1km đi về phía Bắc, chúng tôi bắt gặp hang luồn Cái Đé cũng nằm trong quần thể đảo Cái Lim. Đây là hang đá ngầm, xuyên qua dãy núi trùng điệp có chiều dài khoảng 500m, trong lòng hang chỗ rộng nhất khoảng 60m. Hang chỉ vào được ở tuần nước kém, còn tuần nước lớn, nước ngập đến đỉnh hang. Trong lòng hang có thể đi được thuyền loại nhỏ, phía sau hang là một thung áng cây ngập mặn rộng khoảng 10ha. Nơi đây được coi là vựa ngán khổng lồ vì có rất nhiều ngán.

Cách không xa đảo Cái Lim còn có bãi tắm tự nhiên và khu Máng Hà được đề xuất làm điểm nghỉ đêm cho tàu du lịch lưu trú trên vịnh Bái Tử Long. Tôi cũng đã có lần ngủ đêm trên vịnh Bái Tử Long. Giữa thiên nhiên hùng vĩ ấy, vịnh Bái Tử Long giống như có 2 bầu trời bởi dưới biển về đêm có nhiều loài cá phát sáng xuất hiện, giống như những ngôi sao. Có khi vào những hôm trời âm u, "bầu trời bên dưới" còn nhiều "sao" hơn bầu trời bên trên…

Với những tiềm năng du lịch như vậy, vừa qua, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bái Tử Long đã đề xuất UBND tỉnh Quảng Ninh công nhận, đưa vào tuyến lưu trú 3 ngày 2 đêm trên vịnh Bái Tử Long với lịch trình Cảng Ao Tiên - vụng Trà Thần - bãi tắm Cái Lim - điểm đỗ ngủ đêm Máng Hà - Cái Đé - Cảng Ao Tiên. Rất nhiều điều thú vị sẽ được giới thiệu với du khách về cảnh quan của vịnh Bái Tử Long trong một ngày không xa.