Ý nghĩa Phương Thiên Họa Kích trong Tam Quốc diễn nghĩa

Ý NGHĨA PHƯƠNG THIÊN HOẠ KÍCH

Kích là một trong những vũ khí cổ xưa nhất trong lịch sử Trung Hoa. Nhiều sử gia cho rằng các mẫu vũ khí có hình dáng tương tự như kích đã xuất hiện từ thời nhà Thương,  khoảng 1000 năm trước Công Nguyên. Hình dáng của kích được phát triển từ cây Thương hoặc giáo, nhưng có thêm hai lưỡi thép tựa như trăng lưỡi liềm ở hai bên (hoặc chỉ một bên).

Lữ Bố (trái) cùng Phương Thiên Hoạ Kích.

Với thiết kế như vậy, kích không chỉ có thể đâm, rạch, đập như thương mà còn có các kỹ thuật như chặt, móc, kéo cơ thể hoặc vũ khí đối thủ. Để dễ dàng sử dụng các kỹ thuật này, cán kích có phần cứng và ít dẻo hơn thương.

Phương Thiên Hoạ Kích là vũ khí gắn liền với Lữ Bố – một trong những nhân vật quan trọng nhất của tiểu thuyết Tam Quốc diễn nghĩa (được viết dựa trên tài liệu sử học Tam Quốc Chí). Bản thân Lữ Bố cũng là một nhân vật có thật trong lịch sử.

Theo miêu tả của Tam Quốc diễn nghĩa, Phương Thiên Hoạ Kích là mảnh ghép quan trọng trong bộ bảo bối của Lữ Bố: “Đầu đội Tam Xoa Thúc Phát Tử Kim Quán, khoác Tây Xuyên Hồng Miên Bách Hoa Bào, thân mặc Thú Diện Thôn Đầu Liên Hoàn Khải, lưng thắt Lặc Giáp Lung Sư Man Đới, tay cầm Phương Thiên Họa Kích, cưỡi ngựa Xích Thố”.

Một số tựa game hiện nay khắc hoạ hình ảnh Phương Thiên Hoạ Kích có hình dáng cân xứng. Điều này là không đúng.

Truyện Tam Quốc diễn nghĩa không mô tả nhiều về Phương Thiên Hoạ Kích, chỉ qua loa: “Ngũ phương nhọn hoắt, lưỡi sắc hai bên toàn thân toát ra cái sát khí kinh hoàng của loại vũ khí tạo ra chỉ để giết và giết”. Cái tên của vũ khí này có thể “bật mí” thêm một vài chi tiết thú vị: “Phương thiên” nghĩa là “nghiêng/ lệch sang một bên”, chứng tỏ vũ khí của Lữ Bố chỉ có một mảnh thép chứ không phải hai (giống như một số tranh ảnh hiện nay mô tả về Lữ Bố). Riêng chữ “hoạ kích” – cây kích đem lại tai hoạ – lại được sử dụng như một cách để nhấn mạnh tính huỷ diệt và đáng sợ của vũ khí này.

MỐI TƯƠNG QUAN PHƯƠNG THIÊN HOẠ KÍCH VÀ LỮ BỐ

Tuy không được miêu tả rõ ràng, thế nhưng nếu đọc kỹ Tam Quốc diễn nghĩa, ta có thể thấy Phương Thiên Hoạ Kích như tấm gương phản chiếu chính xác con người của Lữ Bố và ngược lại. Bộ đôi anh hùng – bảo bối này là một trong những đề tài được chú ý nhất của Tam Quốc diễn nghĩa.

Kích vốn là một vũ khí khó sử dụng. Với trọng lượng nặng hơn các vũ khí khác, cộng thêm sở hữu nhiều đòn thế đa dạng và phức tạp, kích đòi hỏi người sử dụng phải có một sức khoẻ và bản lĩnh “tương đối”. Theo Tam Quốc diễn nghĩa, Lữ Bố 11 tuổi đã đánh bại đại lực sĩ giỏi nhất của dòng tộc, sau này lớn lên gặp tướng thì trảm tướng, đối đầu với vạn quân không hề mảy may run sợ, lại từng một mình chấp cả ba anh em Lưu Bị – Quan Vũ – Trương Phi. Tác giả khắc hoạ hình ảnh Lữ Bố gắn liền với Phương Thiên Hoạ Kích, hẳn cũng có “ý đồ” làm nổi bật tài năng của vị danh tướng này.

Lữ Bố trong trò chơi điện tử ngày nay.

Thế nhưng, bản thân kích cũng là vũ khí đại diện cho những tính xấu của Lữ Bố. Lữ Bố tự xem mình là thần giữa loài người, như cây kích nổi bật giữa thập bát ban vũ khí. Kích lắm đòn nhiều thế, dễ bề xoay trở để biến ảo nên trăm vạn đường tấn công. Điều đó cũng phần nào giống với con người Lữ Bố: tráo trở, phản phúc và giảo hoạt. Nếu như Phương Thiên Hoạ Kích là mối hoạ của nạn nhân trên chiến trường thì chính Lữ Bố cũng là mối hoạ cho những ai bảo bọc, hỗ trợ hắn ta. Trong đời tranh hùng thiên hạ, Lữ Bố đã lần lượt quay lưng với Đinh Nguyên, Đổng Trác, Trương Dương, Viên Thuật, Lưu Bị. Trong số đó, người thì bị chính tay Lữ Bố giết hại, người thì lâm vào khốn đốn nguy nan.

Diễn viên Hà Nhuận Đông trong vai diễn Lữ Bố

Cặp bài trùng Phương Thiên Hoạ Kích và Lữ Bố trở thành một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của Tam Quốc diễn nghĩa. Không chỉ là một nhân vật, một vũ khí và một câu chuyện, đó còn là những bài học sâu sắc đối với người đọc về sự trung thành và chính trực. Có thể, Phương Thiên Hoạ Kích chưa từng tồn tại ngoài đời thật, thế nhưng xét về mặt văn học, Phương Thiên Hoạ Kích là mảnh ghép hoàn hảo cho Lữ Bố và Tam Quốc diễn nghĩa.