Yên Bái: Lò đốt rác thải phải ngừng hoạt động vì gây ô nhiễm, "bức thở" người dân

Từ hơn 1 tháng nay, lò đốt rác thải rắn ở xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái đã cửa đóng, then cài. Hệ thống dây chuyền xử lý rác nằm im bất động. Bên ngoài khuôn viên, rác thải tập kết về chất chồng, bên trong khuôn viên rác thải chưa được xử lý cũng đắp đống.

Trao đổi với PV Dân Việt, người dân địa phương cho biết, lò đốt này tạm ngừng hơn 1 tháng nay, sau những ý kiến của người dân về việc lò đốt gây ô nhiễm môi trường. Cụ thể là lò đốt gây khói mù mịt, mùi khét lẹt không thở nổi. 

So với các thôn Trung Tâm, Khe Chàm thì thôn Gốc Quân, xã Đông Cuông là nơi bị ảnh hưởng nhiều nhất từ việc đốt rác với việc hàng trăm hộ bị ảnh hưởng. Chính những kiến nghị của người dân nơi đây buộc ngành chức năng phải cho dừng lò đốt.

Theo tìm hiểu, lò đốt rác thải rắn sinh hoạt được khởi công xây dựng tại xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái vào tháng 10/2021. Đây là công trình xử lý rác thải sử dụng công nghệ đốt đầu tiên trên địa bàn tỉnh, với công suất 24 tấn/ngày đêm, tổng vốn đầu tư 5,3 tỷ đồng. 

Công trình do Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Yên Bái làm chủ đầu tư và là 1 trong số 12 lò đốt được đầu tư trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020 - 2025, làm cơ sở để tỉnh tiếp tục đầu tư các lò đốt tiếp theo trong thời gian tới.

Hiện nhà máy ngừng hoạt động nhưng người dân vẫn mang rác đến đổ ở đây. Chính vì thế, đống rác bên ngoài nhà máy ngày một đầy lên, bốc mùi hôi ra xung quanh. Người dân địa phương đề nghị chính quyền nếu cho lò đốt rác này hoạt động trở lại thì phải có giải pháp triệt để trong xử lý ô nhiễm môi trường, để không ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống của nhân dân.

Chị Hà Thị Nhất (thôn Gốc Quân, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) phản ánh: "Khi đốt rác khói về dân chúng tôi ở đây khó chịu lắm, không thể chịu nổi. Người lớn còn đỡ chứ trẻ con thì quá lo vì hàng ngày tiếp xúc ô nhiễm môi trường như thế này nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp rất cao".

Một người dân khác (xin giấu tên) sống tại thôn Trung Tâm, xã Đông Cuông bức xúc: "Nhiều hôm chúng tôi làm ruộng, luồng gió quẩn (khói từ lò đốt rác – PV) lan xuống dưới như sương mù. Chỗ này còn là nơi an nghỉ cuối cùng của các cụ mà để bãi rác ở đây là không phù hợp. Theo tôi, chính quyền phải có hướng giải quyết sớm tình trạng này".

Trước đó, ngày 20/2/2023, tại khu vực lò đốt rác thải sinh hoạt xã Đông Cuông, huyện Văn Yên có khoảng 50 người dân thuộc 03 thôn Trung Tâm, Gốc Quân và Khe Chàm tập trung và cản trở hoạt động của lò đốt.

Theo Báo cáo số 47/BC-STNMT ngày 13/3/2023 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái về kết quả kiểm tra, xác minh, xử lý tình trạng khói, bụi, mùi của lò đốt rác thải tại xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, ngay sau khi nhận được thông tin phản ánh từ địa phương, UBND huyện Văn Yên đã cho tạm dừng hoạt động của lò đốt, đồng thời thông báo cho Sở TNMT phối hợp giải quyết.

Cũng theo Báo cáo, có 3 nguyên nhân gây ra tình trạng trên: Thứ nhất là do rác thải đưa vào lò đốt có độ ẩm quá cao so với yêu cầu kỹ thuật, độ ẩm cao làm giảm nhiệt độ trong lò đốt và từ đó ảnh hưởng đến khả năng cháy, gây ra mùi trong khói thải.

Thứ hai về vận hành, có thời điểm, việc vận hành lò đốt ở khâu nào đó chưa được thực hiện triệt để. Đặc biệt, lò dừng hoạt động trong thời gian Tết Nguyên đán (lò đã nguội) và khi hoạt động trở lại gặp rác ướt, thời tiết nồm ẩm.

Thứ ba vị trí công trình nằm ở thung lũng nên khi thời tiết nồm ẩm (cũng là khi rác có ẩm độ cao, khó cháy), khói thải lò không thoát lên được (bị chìm xuống), tích tụ gây ảnh hưởng tới người dân (nằm ở khu vực đầu và cuối thung lũng).

Ngày 21/3/2023, UBND huyện Văn Yên đã chủ trì tổ chức đối thoại với người dân để tiếp thu ý kiến, kiến nghị và bàn giải pháp liên quan đến hoạt động và vận hành của lò đốt chất thải sinh hoạt (sau đây gọi tắt là lò đốt CTRSH). 

Tại buổi đối thoại, UBND huyện Văn Yên đề nghị người dân đồng thuận để đưa lò đốt CTRSH xã Đông Cuông hoạt động tạm thời trở lại để cơ quan chuyên môn kiểm tra, đánh giá và đề ra giải pháp tổng thể để khắc phục. Tuy nhiên, người dân không đồng thuận và không ký biên bản buổi đối thoại.

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Nguyễn Thượng Phi, Bí thư Đảng ủy xã Đông Cuông cho biết: "Khi lò đốt rác hoạt động thì có khói và có mùi khét, các hộ dân yêu  cầu phải nâng cấp hoặc sửa chữa lò cho hết mùi. Huyện và tỉnh đã cho dừng lò lại, xã chỉ đề xuất ý kiến, nguyện vọng lên cấp trên mà trực tiếp là Sở TNMT. Sở cũng đã xuống làm việc và trao đổi và hứa sẽ nâng cấp để khắc phục tình trạng như bà con phản ánh".

Những lo lắng của người dân là có cơ sở, các ngành chức năng ở Yên Bái cần có những biện pháp giải quyết dứt điểm để trả lại cuộc sống bình thường cho người dân yên tâm làm ăn, sản xuất.

Một số hình ảnh PV Dân Việt ghi lại tại khu vực lò đốt rác này: